محمدجواد لاریجانی، عضو هیئت علمی نشست ما و غرب، در سخنانی در نشست خبری این همایش پیرامون راه معقول و درست تعامل اسلامی با غرب گفت: در معارف سیاسی، انواع تحلیل وجود دارد؛ بعضی ها بر اساس جغرافیا، بعضی بر اساس ایدئولوژی و موارد دیگر. اما برای اینکه عملیاتی فکر کنیم، لازم است مجموعه ای از کشورهای دنیا را که بخش اعظم آن ها را آمریکا و رهبری های غربی تشکیل می دهند، و غالباً از آسیا هم کشورهایی در آن حضور دارند، به عنوان غرب تعریف کنیم.

به گزارش فارس، وی افزود: راه آسان این است که چند جمله درباره ویژگی های رفتاری این مجموعه بگوییم و سپس مشخص کنیم در جمهوری اسلامی چه روشی مناسب است که با غرب رفتار کنیم. مقصود من روشی است که از بیانات و رهنمودهای رهبر انقلاب استنباط می کنیم، چارچوب دکترین تعاملی مناسب با غرب است.

لاریجانی با اشاره به دستاوردهای علمی غرب گفت: غربی ها در حوزه علم و دانش در گذشته غوغا کرده اند و با جسارت های مختلف پیش رفته اند؛ این قابل تقدیر است. ایرانیان نیز در مقابل پیشرفت علمی همواره روشی باز برای فراگیری داشته اند. اما یک نکته مهم در رفتار غرب، خودبزرگ بینی و خودمحوریِ آنان است که در ادبیات غربی به صورت ما غربی ها بروز می کند؛ این خودبزرگ بینی در رفتار جوانانشان هم منعکس است.

وی ادامه داد: غربیان بر این اعتقادند که اصول عالم باید در قالب تمدنی که آنان تمدن غربی می نامند به کمال برسد؛ برخی حتی تصور کرده اند کمال حاصل شده و بقیه ملل باید پیرو این مسیر شوند و هر کاری برای تحقق آن مجاز است. در حوزه تفکر، مبنای آنان سکولاریسم لیبرال است؛ گاهی سکولاریسم با ظاهر مذهبی عرضه می شود، اما مذهبی که تنها امور خصوصی را شامل می شود یا لاایسیتِه که به کلی با مذهب مخالف است. آنان دموکراسی لیبرال را پایه گذاری کرده اند، اما حقیقت آنست که دموکراسی لیبرال مخصوص آن ها نیست و تجربه های تاریخی دیگر نیز نمونه های دموکراسی داشته اند.

وی افزود: دو نکته مهم در رفتار غرب وجود دارد که باید شناخته شوند. نخست اینکه جوامع غربی بسیار امنیت محورند؛ امنیت ناشی از تفکراتی است که اساس مدنیت قرن ها را شکل داده است. به تعبیر آن ها، دلیل وجود حکومت این است که نقش ژاندارم جامعه را ایفا کند. پیش از وقایع 11 سپتامبر، در آمریکا و بسیاری کشورهای اروپایی محدودیت های قانونی شدیدی برای بازداشت و بازجویی وجود داشت، اما پس از 11 سپتامبر همه چیز تغییر کرد؛ قوانین تصویب شد که نهادهای امنیتی می توانند افراد را بدون حد و مرز و در زندان نگه دارند و نوعی از بازجویی ها حتی قانونی شدند. این تغییر یک نکته بسیار مهم در فرهنگ زندگی غربی است.

لاریجانی نکته دوم را مربوط به نسبت غرب با خشونت دانست و گفت: در غرب، خشونت وقتی لازم شود، امر بدی به حساب نمی آید و می تواند بدون مرز اعمال شود. این پدیده ریشه های فلسفی دارد و تازه نیست؛ برای مثال هابرماس، فیلسوف چپ که پیش تر طرفدار مردم بود، در برخورد با کشتار غزه از سوی رژیم صهیونیستی استدلال کرد که وقتی رژیم با چالش وجودی روبه رو می شود، برای دفاع می تواند خشن باشد؛ بنابراین خشونت بدون مرز پذیرفته می شود. با این همه، این رفتار به معنای خشونت روزمره در میان مردم نیست، اما نشان می دهد فرهنگ و ساختار حاکم بر جوامع غربی تا چه اندازه از حکومت و امنیت حمایت می کند و مردم معمولاً از دولت های خود پشتیبانی نسبی دارند مگر آنکه منافع اقتصادی شان به خطر بیفتد. البته در میان مردم غرب نیز روشنفکران حساس و دغدغه مند نسبت به منافع بشریت وجود دارند.

وی سپس به مسئله حقوق بشر اشاره کرد و گفت: شعارهایی مانند حقوق بشر برای غربی ها معنای یک طرفه ای دارد. به تعبیر مقام معظم رهبری، پرچم حقوق بشر باید در دست ما باشد نه در دست آن ها؛ چرا که ما کرامت انسانی را ذاتی و الهی می دانیم، نه امری که بر اساس مصوبات سازمان ملل اعطا شود. دو رویکرد وجود دارد: یکی ایده محور و دیگری مصلحت محور؛ این تفاوت ها در نگرش ها نمایان است.

لاریجانی با مرور تاریخچه اقدامات غرب علیه ایران گفت: بحث تهاجم فرهنگی که مقام معظم رهبری از سال 1373 هشدار دادند، یک آژیر مهم بود که متأسفانه کمتر به آن توجه شد. با پیشرفت های صنعتی و فناوری، دسترسی به مغز انسان ها آسان تر شده و ابزارهای اثرگذاری پیچیده تر شده اند. اکنون تهاجم فرهنگی، تحریم های اقتصادی، تهاجم اطلاعاتی، امنیتی و نظامی همگی به کار گرفته شده و عملاً چیزی باقی نمانده است.

در ادامه، لاریجانی درباره گزینه های جمهوری اسلامی در مواجهه با غرب توضیح داد: در جمهوری اسلامی دو دکترین عمده در تعامل با غرب وجود دارد. دکترین اول که من آن را دکترین برجامی می نامم، مبتنی بر سه پایه است. پایه نخست واقع گراییِ مبتنی بر استیصال است؛ یعنی تصور می شود قفلی بر وضعیت کشور زده اند و تنها راه باز کردن آن کنار آمدن با آمریکا و غرب است تا برخی تحریم ها و فشارها برداشته شود. پایه دوم شجاعت معکوس است؛ یعنی گاهی برای حفظ کشور باید بخشی از حقوق را فدا کرد، همان طور که برخی سیاستمداران در اوایل جنگ می گفتند برای حفظ کل ممکن است بخشی از خاک را واگذار کنند. پایه سوم اعتماد است؛ بدین معنا که غربیان هرچند بد عمل می کنند اما به طور مطلق بد نیستند و می توان بر سر برخی امور با آن ها کنار آمد و اعتماد جزیی ایجاد کرد.

وی افزود: این دکترین چارچوبی دارد و بخشی از آن قابل بیان و پیاده سازی است، اما دکترین دوم که من آن را دکترین مقاومتی می نامم، مبتنی بر رد هرگونه استیصال و فلجی است. ادعای فلج کنندگی تحریم ها را نمی پذیریم؛ کشور ما فلج نشده و در حوزه های علمی، فنون و توانمندی های ملی پیشرفت هایی داشته است. این دکترین بر تکیه بر توانمندی های داخلی تأکید دارد؛ درسی که از امام و رهنمودهای رهبری گرفته ایم این است که باید به توان داخلی خود اعتماد کنیم و پیش از آنکه تبلیغات غرب بزرگ نمایی شود، صد برابر به ظرفیت های خود اهمیت دهیم.

لاریجانی در عین حال تأکید کرد که جمهوری اسلامی اهل مذاکره و گفت وگو است، اما نوع مذاکره تعیین کننده است؛

وی گفت: ما اهل مذاکره ایم اما هر کسی نمی تواند در امور داخلی ما اظهار نظر کند. ما چارچوب اصولی خود را داریم. و جمهوری اسلامی معتقد است منطقه باید امنیت جمعی داشته باشد بدون حضور خارجی.

در ادامه لاریجانی به فتوای رهبر انقلاب درباره سلاح هسته ای اشاره کرد و آن را مهم و روشنگر دانست: این فتوا نشان دهنده آن است که در مکتب اهل بیت خشونت بدون مرز نداریم؛ حتی در صورت جنگ، جنگ ما جنگی وحشیانه نخواهد بود و حدود و ضوابط فقهی محکمی وجود دارد

وی افزود که خود از طرفداران توسعه توانمندی هسته ای است و معتقد است کشوری که بتواند ظرف کمتر از دو هفته بمب هسته ای بسازد، لزوماً به آن نیازی ندارد و دنیا این را می فهمد؛ بنابراین لازم است قابلیت ها را توسعه دهیم اما در چارچوب اصولی و فتوایی که رهبر انقلاب تعیین کرده اند.