در هفته های اخیر، قیمت گوشت مرغ در بازار آزاد از 150 هزار تومان عبور کرده و هر شانه تخم مرغ به حدود 190 هزار تومان رسیده است. کارشناسان علت این افزایش را کمبود شدید نهاده های دامی می دانند که دسترسی دامداران به خوراک را سخت کرده و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است.

به گزارش اعتماد، بسیاری از واردکنندگان نهاده ها بیش از 7 تا 8 ماه طلب ارزی خود را از دولت دریافت نکرده اند و این موضوع باعث کمبود و افزایش قیمت در بازار داخلی شده است. محدودیت های ارزی و ناکارآمدی سامانه های توزیع دولتی نیز موجب شده دلالان بخش عمده نهاده های یارانه ای را تصاحب کنند و دامداران واقعی محروم شوند.

گزارش های میدانی نشان می دهد بخشی از نهاده های وارداتی در بنادر دپو شده و ترخیص نشده اند که علت آن محدودیت ارزی، بروکراسی پیچیده و ناهماهنگی میان دستگاه هاست.

احمد اسدیان، معاون سازمان بازرسی، به وزارت جهاد کشاورزی هشدار داده سامانه بازارگاه نهاده های دامی با اختلال مواجه است و عدم تحویل به موقع نهاده ها توسط واردکنندگان تولید محصولات پروتیینی را مختل کرده است.

بخشی از نهاده ها خارج از سامانه و با قیمت بالاتر فروخته می شود که هزینه تولید و قیمت نهایی محصولات را افزایش می دهد. پدیده خالی فروشی واردکنندگان موجب مسدود شدن سرمایه در گردش تولیدکنندگان شده و خواستار برخورد با متخلفان شده است.

حبیب اسدالله نژاد، مدیرعامل اتحادیه مرغ کشور، تأکید می کند وضعیت تولید مرغ از نظر جوجه ریزی مناسب است، اما تأمین نهاده ها و تخصیص ارز اصلی ترین چالش است.

نامه هایی از اتحادیه های مرغداران به سران قوا ارسال شده تا مشکل نهاده ها حل شود. اگر نهاده ها به موقع تأمین شوند، تولید بدون وقفه ادامه می یابد و کمبود گوشت مرغ نخواهیم داشت. تغییرات مدیریتی در وزارت جهاد کشاورزی نمی تواند بدون حل مشکل ارز تأثیر چندانی داشته باشد.

ناصر نبی پور، رییس اتحادیه مرغ تخم گذار، می گوید تولید تخم مرغ به دلیل کمبود نهاده، افزایش هزینه ها و محدودیت انرژی دشوار شده است. بسیاری از واحدها مجبورند نهاده ها را از بازار آزاد با قیمت بالاتر تهیه کنند؛ مثلاً ذرت حدود 30 هزار تومان و سویا حدود 80 درصد گران تر از نرخ دولتی است. این تفاوت شدید باعث زیان تولیدکنندگان می شود و سیاست قیمت گذاری دستوری دولت تولید را با چالش مواجه کرده است.

نبی پور به بحران انرژی نیز اشاره می کند: قطعی برق تابستان باعث افت تولید و تلفات شدید شد و کمبود گازوییل واحدها را مجبور به تهیه آن از بازار آزاد با قیمت 15 تا 30 هزار تومان کرد. این فشارها تولید تخم مرغ را تهدید می کند و ادامه وضعیت فعلی می تواند باعث خروج واحدهای تولیدی از چرخه تولید، کاهش عرضه و افزایش قیمت شود.

در مجموع، وضعیت بازار مرغ و تخم مرغ تحت تأثیر سه عامل اصلی است: محدودیت ارزی و تأخیر واردات نهاده ها، افزایش هزینه های تولید ناشی از بازار آزاد و کمبود انرژی. تولیدکنندگان با حاشیه سود صفر یا زیان فعالیت می کنند و رفع این چالش ها برای پایداری بازار و جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت ها ضروری است.