علی لاریجانی در بخشی از سخنانش که هفتم آبان ماه در دیدار با برخی از اصحاب علوم انسانی مطرح کرده، هشدار داد: برخی از زعمای سیاسی کشور هنوز حساسیت و خطیربودن موقعیت فعلی را درک نکرده اند و به راحتی با یکدیگر جدال می کنند. این موقف نیازمند گذشت و بزرگواری است. نمی گویم حق ندارند، اما گذشت زمانی معنا دارد که حقی وجود داشته باشد .

به گزارش شرق، دبیر شورای عالی امنیت ملی متذکر شد: در این شرایط باید از اختلافات عبور و برای تقویت انسجام ملی تلاش کنیم . این بخش از سخنان اخیر علی لاریجانی در دیدار با جمعی از اصحاب علوم انسانی را می توان یکی از جدی ترین و در عین حال صریح ترین هشدارهای سیاسی ماه های اخیر دانست؛ هشداری که نه از موضع رقابت جناحی، بلکه از زاویه نگرانی نسبت به آینده نظم سیاسی و انسجام ملی بیان شده است.

او به درستی تأکید کرد: برخی از زعمای سیاسی کشور هنوز حساسیت و خطیربودن موقعیت فعلی را درک نکرده اند و به راحتی با یکدیگر جدال می کنند ؛ جمله ای که بیش از آنکه توصیف وضع موجود باشد، آیینه ای است از بحران رفتار سیاسی بخشی از جریان های تندرو در مجلس دوازدهم. لاریجانی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی، سخن از ضرورت گذشت و بزرگواری به میان آورد، اما در همان حال تصریح کرد: گذشت زمانی معنا دارد که حقی وجود داشته باشد ؛ جمله ای که نشان می دهد او بیش از هر چیز از بی اخلاقی و فقدان درک مسئولیت در میدان سیاست نگران است.

در واقع، این سخنان را باید پاسخی غیرمستقیم به جریان هایی دانست که در هفته های اخیر، چهره مجلس را با رفتارهایی حاشیه ساز، تند و گاه غیرمسئولانه مخدوش کرده اند؛ رفتارهایی که از تهمت به رییس جمهور پیشین گرفته تا تهدید وزیر امور خارجه اسبق و افترا به چهره های فرهنگی و سیاسی کشور را در بر می گیرد. مخاطب لاریجانی به روشنی مشخص است؛ رادیکال های مجلس دوازدهم، آنان که تصور می کنند سیاست یعنی جنجال و مطالبه گری یعنی حمله، تهدید و تحقیر. این هشدار، دعوتی است به بازگشت عقلانیت به سیاست و یادآوری این حقیقت که جامعه ایران در مرحله ای از پیچیدگی و بحران های درهم تنیده قرار دارد که هرگونه افراط گرایی و نزاع درونی، جز تضعیف سرمایه اجتماعی و مشروعیت سیاسی نتیجه ای در بر نخواهد داشت.

این روزها رفتار تندروهای مجلس دوازدهم به صحنه ای آشفته از بی اخلاقی سیاسی بدل شده است. آنان به همه چیز و همه کس چنگ می زنند، تهمت می زنند، تهدید می کنند، افترا می بندند و بی پروا توهین و تحقیر می کنند. فرقی ندارد مخاطبشان رییس جمهور باشد، وزیر امور خارجه، رییس جبهه اصلاحات یا حتی یک فعال فرهنگی و رسانه ای؛ هر کس در مسیر نگاه و منافع جناحی شان قرار گیرد، هدف حمله قرار می گیرد. گویی برای این گروه، مرز نقد و هتک حرمت از میان رفته و سیاست، نه میدان گفت وگو و عقلانیت، بلکه صحنه ای برای تسویه حساب های شخصی و قدرت طلبانه شده است.

و در این میان، خطرناک تر از رفتار تند آنها، پوششی است که بر آن می کشند؛ همه چیز را به نام انقلاب و آرمان های آن توجیه می کنند و پشت این شعارها، خود را از پاسخ گویی، نقد و حتی رعایت ابتدایی ترین اصول اخلاق سیاسی معاف می دانند. گویی فقط آنان میراث داران راستین انقلاب اند و هر صدای مخالفی یا بی اعتقاد است یا خائن. با تهمت و تهدید و تحقیر، هر نقدی را سرکوب می کنند و در سایه این مصونیت خودخوانده، به بی مسئولیتی سیاسی ادامه می دهند؛ حال آنکه در واقع، رفتارشان بزرگ ترین ضربه را به همان آرمان هایی می زند که به نامشان سخن می گویند.

در شرایطی که کشور بیش از هر زمان دیگر نیازمند هم گرایی و وفاق ملی است، سیاست ورزی تندروانه به مثابه زخمی تازه بر پیکر جامعه عمل می کند. لاریجانی در واقع، پرده از یک خطر جدی برداشت؛ اینکه اگر سیاست مداران نتوانند میان رقابت و تخریب، نقد و تهمت، یا مطالبه و بی اخلاقی تمایز بگذارند، نه تنها راهی به اصلاح امور گشوده نخواهد شد، بلکه سرمایه اعتماد عمومی نیز فرسوده تر از پیش خواهد شد.

شاید رادیکال ها بتوانند هشدارهای علی لاریجانی را با رنگ و بوی سیاسی و جناحی توجیه کنند و آن را صرفا در چارچوب رقابت های درون سیاسی تفسیر کنند، اما واقعیت این است که پیامدهای رفتارهای تندروانه فراتر از یک نزاع سیاسی محدود است. هنگامی که چنین تنش ها و بی اخلاقی های سیاسی چنان ابعاد وسیعی پیدا می کند که حتی فرماندهان ارشد کشور به ضرورت انسجام ملی و پرهیز از اختلافات داخلی تأکید می کنند، روشن می شود که اقدامات رادیکال ها نه تنها قابل دفاع نیست، بلکه می تواند به امنیت و ثبات ملی آسیب جدی برساند.

به باور سردار قریشی در گفت وگو با ایلنا: از ویژگی های برجسته کشور عزیز ما در دو دفاع مقدس جنگ تحمیلی که با پیشرانی صدام صورت گرفت و جنگ اخیر و تحمیلی آمریکایی-صهیونیستی، این بود که مردم ما با انسجام و وحدت در مقابل دشمن ایستادند و اراده خود را تحمیل کردند. در جنگ موسوم به 12روزه، ما شاهد بودیم که همه ارکان نظام، دولت، مجلس، قوه قضاییه و تمامی سازمان ها و دستگاه ها، پای دفاع از کشور آمدند و مهم تر از همه، مردم ما با وحدت کلمه و انسجام در مقابل دشمن ایستادند و به خوبی نشان دادند که از ایران عزیز کاملا دفاع می کنند و همه با هم یک حرف دارند .

از همین رو بود که جانشین رییس سازمان بسیج مستضعفین با بیان اینکه ما شاهد بودیم حتی بسیاری از افرادی که خارج از کشور بودند و ذره ای غیرت ایرانی در آنها وجود داشت، در مقابل حمله دشمن ایستادند ، تصریح کرد: رمز اصلی مردم ما وحدت و انسجامی بود که با تبعیت از رهبری در مقابل دشمن می ایستادند . از این رو او در سرفصل مهمی عنوان داشت: به نظر من، هرگونه سخن و هرگونه بیان از طرف هر کسی که به این انسجام و این وحدت به هر بهانه ای ضربه بزند، به نفع دشمن خواهد بود .

سردار قریشی با اشاره به این موضوع که برخی تلاش می کنند در رسانه ها به اشکال مختلف بین مردم، بین جریانات سیاسی و بین نظام، یعنی قوای مختلف و سازمان های مختلف، اختلاف بیندازند تا به هدف خود برسند، اظهار کرد: انسجام ملی و وحدت ملی مهم ترین سلاح در مقابل دشمن است که ان شاءالله باید تلاش کنیم حفظ شود. من از دولت، مجلس و شخص رییس جمهور تشکر می کنم که در دفاع مقدس کاملا در صحنه بودند و در مقابل دشمن ایستادند و الحمدالله این مسیر را ادامه می دهند .

جانشین رییس سازمان بسیج مستضعفین در پاسخ به این سؤال که آیا در حال حاضر اقدامات دولت را در زمینه دفاع ملی مثبت ارزیابی می کنید، تصریح کرد: بله؛ دولت به وظایف خود عمل کرده است، البته دولت وظایف دیگری نیز دارد یعنی وظایف دفاع مقدس با وظایف دیگری که در قبال مردم دارد، یکی است و هر دو برای مردم است. دولت هم درباره دفاع مقدس و هم در ارائه خدمات به مردم وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد .

سردار قریشی در بخش مهم دیگری از گفته هایش به انتقاداتی که در موضوع حجاب و عملکرد دولت در این حوزه فرهنگی مطرح شده است، ورود و بیان کرد: به نظر من خیلی به مسائل تفرقه افکن ورود نکنیم و نپردازیم. اما به هر حال در کشور ما یک فرهنگ دینی و یک غیرت دینی با یک سابقه چند هزار ساله حاکم است که باید همه ما به آن احترام بگذاریم و آن را حفظ کنیم .

هشدارهای علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و واکنش سردار سرتیپ سیدقاسم قریشی، جانشین رییس سازمان بسیج مستضعفین، بیش از آنکه صرفا هشدارهای جناحی یا توصیه های سیاسی باشند، نمایانگر درکی عمیق از شرایط حساس و پیچیده کشور در سطح داخلی و منطقه ای است. چنین واکنش هایی نشان می دهد که وضعیت کنونی نباید فریبنده تلقی شود و تصور بر اینکه تهدید تجاوز مجدد یا جنگ در دستور کار نیست، خطایی فاحش است. لاریجانی و قریشی هر دو، با زاویه نگاه کارشناسی و امنیتی، به اهمیت حفظ انسجام ملی و پرهیز از اختلافات داخلی تأکید می کنند؛ هشداری که بیش از هر چیز متوجه رفتار برخی جریان های تندرو در مجلس و جامعه سیاسی است.

در همین راستا، پرسش بنیادی آن است که چرا رادیکال ها در این مقطع زمانی به چنین رفتارهایی متوسل شده اند؟ پاسخ را می توان در نوع نگاه آنان به شرایط داخلی و منطقه ای جست وجو کرد. در هفته های پس از آتش بس جنگ 12روزه، جریان تندرو مرتبا بر احتمال حمله مجدد اسراییل و آمریکا تأکید می کرد و فضا را به گونه ای نشان می داد که گویی تهدیدی قریب الوقوع در حال وقوع است تا ماهی مطامع خود را از آب گل آلود داخلی بگیرد.

حالا با گذر زمان و فاصله گرفتن از آتش بس، اکنون همین جریان دچار فریب وضعیت و سوء محاسبه شده است؛ چراکه تحلیل غالب در محافل تندرو نشان می دهد که آنان معتقدند اسراییل دیگر توان و جسارت ورود به جنگ مستقیم با ایران را پس از حملات خرداد و تیرماه ندارد. این ارزیابی، در ذهن آنها تصویری از ثبات نسبی ایجاد کرده و این تصور را القا کرده است که می توان مجددا به سیاست های پیشین یا اصطلاحا به تنظیمات کارخانه بازگشت؛ سیاست هایی که سال ها جامعه را به سمت کنترل اجتماعی سخت گیرانه و انسداد سیاسی سوق داده است.

هم زمان با جنجال های مجلس، نشانه های بازگشت به این وضعیت قدیمی آشکار شده است. از جمله می توان به احیای گشت ارشاد تحت عنوان اتاق وضعیت حجاب با حضور 80 هزار آمر، تشدید محدودیت های رسانه ای و آغاز حملات هماهنگ علیه چهره هایی مانند محمدجواد ظریف، حسن روحانی و... اشاره کرد. این اقدامات در کنار هم تصویری از بازسازی اقتدار سخت ارائه می دهند؛ اقتداری که به جای مبتنی بودن بر خردورزی و عقلانیت، بر مهندسی اجتماعی و حذف سیاسی استوار است.

پروژه ای که جریان های تندرو دنبال می کنند، ترکیبی از مهندسی اجتماعی و تضعیف نخبگان عقل گرا و دیپلماتیک است. حذف این گروه ها، زمینه را برای بازگشت گفتمان تقابل و امنیتی سازی فراهم می کند؛ گفتمانی که پیش تر، به دلیل ناکارآمدی اقتصادی و انزوای بین المللی، هزینه های سنگینی بر کشور تحمیل کرده است. این روند نشان می دهد که شعارهای اخیر مجلس دوازدهم نه صرفا پاسخ به مسائل ملی، بلکه بخشی از یک استراتژی چندوجهی برای بازسازی قدرت از طریق حذف و مهندسی سیاسی است.

حملات اخیر علیه شخصیت هایی مانند ظریف و روحانی نیز در این چارچوب قابل فهم است. این اقدامات می تواند به عنوان انتقام گیری از شکست انتخاباتی سال گذشته و نیز، تضعیف دولت پزشکیان و زمینه سازی برای بازگشت سیاست های اقتدارگرایانه تحلیل شود. در واقع، این جریان ها با توسل به ابزارهایی چون فشار رسانه ای، محدودیت اجتماعی و هجمه های سیاسی، قصد دارند جایگاه نخبگان عقل گرا را تضعیف کرده و فضای قدرت را بازسازی کنند؛ تلاشی که بیش از آنکه دغدغه حفظ منافع ملی داشته باشد، هدفش بازسازی قدرت از طریق حذف مخالفان است. در نهایت، آنچه آشکار می شود این است که وضعیت کنونی بیش از هر زمان دیگر نیازمند هوشیاری، تحلیل دقیق و واکنش به موقع نخبگان و مسئولان است.

بازگشت به سیاست های اقتدارگرایانه و تندروی سیاسی، نه تنها انسجام ملی و ثبات داخلی را تهدید می کند، بلکه می تواند مسیر تعامل و اصلاحات را به بن بست بکشاند و هزینه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سنگینی برای کشور به بار آورد. بنابراین ارزیابی دقیق رفتار جریان های تندرو و اتخاذ راهبردهای پیشگیرانه برای جلوگیری از مهندسی مجدد قدرت، امروز بیش از هر زمان دیگر اهمیت دارد.