رییس سازمان برنامه و بودجه می گوید ارز 28 تومانی به واردات برنج می دهیم تا برنج 60 تومانی به مردم برسد، اما قیمت آن 150 هزار تومان می شود و هر یک نیم کیلو نهاده باید یک کیلو گوشت مرغ بدهد، اما این عدد به حدود دو کیلوگرم نهاده برای هر کیلو مرغ رسیده است.

به گزارش روزنامه جوان، با این حال، وزیر کشاورزی می گوید قیمت تخم مرغ منطقی است و از افزایش قیمت مرغ و برنج دفاع می کند. وزیر رفاه هم با توجیهاتش درباره ثروتمندان و معیار دهک بندی، خوراک یک سال عقل های حیرت زده را فراهم کرد. خودروسازان روی خودروی مونتاژی تولید داخل 200 میلیون و 300 میلیون گذاشتند، برای بار چندم. میوه از باغ تا دست مشتری در شهرها سه یا چهار برابر می شود. نه باغ دار بهره ای می برد نه مصرف کننده. دولت کارشناسان اختیار ولایت استان ها را به استانداران داده و آنان در اولین اقدام طبق گفته رییس مرغ داران، خروج مرغ از استان خود را ممنوع کرده اند و این موجب گرانی مرغ در تهران شده است. بانک مرکزی می گوید نرخ واقعی دلار 90 تومان است و صدوخرده ای بازار کاذب است، اما خودش دلار مسافرتی را به بالای صد تومان ارتقا داد. مرکز آمار ایران اعلام می کند گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها در مهرماه بیشترین تورم را تجربه کرده است؛ نان و غلات با 98 درصد افزایش قیمت، میوه ها با 94 درصد و سبزیجات با 77 درصد صدرنشین جدول گرانی های ماهانه قرار گرفتند.

رییس جمهور نیز هفته ای دوسه بار می گوید که قصدی برای ریاست جمهوری نداشته است. حامیان او و اعضای شورای راهبری او مثل خاتمی و عباس عبدی و دیگران به جای این گرانی ها درباره تقابل دین و آزادی و تجاوز یک بازیگر به بازیگر دیگر حرف می زنند و می نویسند. سخنگوی اصلاح طلبان نیز فقط درگیر پوتین و لنگه کفش ظریف است. محمد قوچانی که اسفند 1401 وقتی دلار 50 هزار تومان و گوشت 150 هزارتومان بود (سه دلار) تیتر می زد طغیان گوشت ! حالا که دلار 100 هزار تومان و گوشت یک میلیون تومان (ده دلار) است، به قالیباف حمله می کند که چرا به رییس من (روحانی) گفته ای اگر یک شهروند عادی هستی، سیاست خارجی نظام را خراب نکن. حزب کارگزاران همه اینها را رها کرده اند و دولت را برای تغییر کابینه زیرفشار قرار داده اند. در مجلس هم برخی نمایندگان جوان بیشتر از این چیزها دنبال حساب کشی از شخصیت ها هستند، چون این جور کنشگری ها در فضای مجازی بیشتر از قانونگذاری اصولی دیده می شود.

تورم محبوب قاتل است. مردم می بینند با تورم قیمت خودرو و خانه و وسایل آنان گران می شود و می توانند قسط های آن را که مربوط به زمان ارزانی بوده آسان تر پرداخت کنندو به تورم مثل یک محبوب می نگرند، اما نمی دانند که آن محبوب قاتلی است که این گونه خود را دوست داشتنی نشان می دهد. دولت یک بار با منت و آزار حقوق کارگر و کارمند را در اول سال بالا می برد، اما در طول سال خدمات خود را چندبار گران می کند. شهرداری و باقی جاها نیز همین طور. اینها همه یعنی ناکارآمدی در کنترل گرانی و تورم. تعریف دیگر از آن فریبکاری است.

هوای پاییز با آنکه خنک است، اما دمای قیمت ها همچنان بالاست و مهرماه امسال با موج جدیدی از گرانی همراه شده است. عددهای رسمی از مرکز آمار نشان می دهد سرعت رشد قیمت ها بیشتر هم شده است و مردم با تمام وجود لمس می کنند که خریدهای روزمره شان سنگین تر شده است. گزارش جدید از شاخص قیمت مصرف کننده در مهر1404 می گوید زندگی برای خانوار ایرانی سخت تر و پرهزینه تر شده است و روند گرانی ها همچنان ادامه دارد.

گزارش رسمی مرکز آمار ایران نشان می دهد شاخص قیمت مصرف کننده به عدد 8/403 رسیده است. بر اساس این شاخص، قیمت ها نسبت به سال1400 بیش از چهار برابر شده اند. به زبان ساده، یعنی اگر در سال1400 با 100 هزار تومان می شد سبدی از کالاها و خدمات خرید، اکنون همان سبد بیش از 400 هزار تومان قیمت دارد. این افزایش آرام و تدریجی نبوده است. هر ماه بخشی از آن بر دوش مردم سنگینی کرده و در مهر امسال، سرعت رشد آن بیشتر هم شده است.

مرکز آمار اعلام کرده است در مهر، قیمت ها نسبت به شهریور، 5 درصد افزایش یافته اند. عدد 5 درصد در مقیاس یک ماه به ویژه برای خانوارهایی با درآمد ثابت، عددی بزرگ است، یعنی اگر هزینه خانواری در شهریور 10میلیون تومان بوده، در مهر برای همان سطح از مصرف باید حدود 10میلیون و 500 هزار تومان پرداخت کند. در گروه خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات، تورم ماهانه بیشتر بوده است. این گروه، بخش اصلی خرج زندگی مردم را تشکیل می دهد. افزایش 4/6درصدی قیمت ها در این بخش، به معنای گران تر شدن مواد غذایی، لبنیات، نان، برنج، گوشت و حتی نوشیدنی هاست. کالاهایی که هر روز در سبد خرید مردم قرار دارد، در مهر باز هم گران تر شد.

در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات، از جمله پوشاک، اجاره، حمل ونقل و درمان، افزایش قیمت ها کمتر ولی همچنان قابل توجه بوده است. تورم ماهانه این بخش 2/4درصد گزارش شده است. این رقم نشان می دهد، گرانی محدود به مواد غذایی نیست و خدمات روزمره مردم هم با افزایش هزینه همراه بوده است.

اما مهم ترین عدد در گزارش مهر، تورم نقطه به نقطه است. این شاخص، قیمت ها را در مهر امسال با مهر پارسال مقایسه می کند. نتیجه این مقایسه، رقم 6/48درصد است. به زبان ساده، یعنی مردم برای خرید همان چیزهایی که مهر1403 می خریدند، امسال باید تقریباً نصف دیگر پول بدهند. عدد 6/48درصد، از ماه قبل 3/3 واحددرصد بیشتر شده است. این یعنی گرانی ها دوباره شتاب گرفته اند. در حالی که بسیاری از مردم امیدوار بودند در نیمه دوم سال از فشار قیمت ها کاسته شود، مهر مسیر دیگری را نشان داد. نرخ تورم سالانه هم عدد بالایی دارد. این شاخص، میانگین تغییر قیمت ها در 12 ماه گذشته را نسبت به 12 ماه قبل از آن نشان می دهد. در مهر امسال، نرخ تورم سالانه کشور 9/38درصد اعلام شده است، یعنی هزینه زندگی در یک سال اخیر تقریباً 39درصد بیشتر شده است. برای فهم بهتر، اگر خانواده ای سال گذشته با 100میلیون تومان زندگی می کرد، حالا برای همان سطح از زندگی باید نزدیک به 139میلیون تومان هزینه کند. این عددها به معنای سخت ترشدن زندگی برای میلیون ها خانوار ایرانی است.

مرکز آمار همچنین از تفاوت تورم میان دهک های هزینه ای خبر داده است. دهک ها، خانوارها را از فقیرترین تا ثروتمندترین تقسیم می کنند. طبق گزارش مهر، تورم سالانه برای دهک اول، یعنی خانوارهای کم درآمد، 1/40درصد بوده است. در مقابل، دهک دهم که ثروتمندترین گروه است، تورم سالانه 2/38درصد را تجربه کرده است. این تفاوت نزدیک به دو واحددرصدی نشان می دهد فقیرترها بیش از ثروتمندترها زیر بار گرانی مانده اند. علت اصلی این تفاوت آن است که خانوارهای کم درآمد بیشتر درآمد خود را صرف خوراکی ها می کنند و، چون مواد غذایی بیشتر گران شده اند، فشار بیشتری احساس می کنند.

در واقع، وقتی قیمت نان، لبنیات، برنج، گوشت و سبزیجات بالا می رود، خانوارهای کم درآمد بلافاصله تأثیر آن را در سفره خود می بینند، اما خانوارهای ثروتمندتر که بخش بیشتری از هزینه شان مربوط به خدمات، آموزش یا تفریح است، کمتر تحت تأثیر گرانی خوراکی ها قرار می گیرند. افزایش 38 تا 40درصدی هزینه زندگی در طول یک سال، برای بسیاری از مردم به معنای کم شدن قدرت خرید است، یعنی درآمدشان همان مانده، اما خرج شان بیشتر شده است. نتیجه چنین وضعی، کوچک ترشدن سفره ها، کاهش مصرف کالاهای غیرضروری و در مواردی حتی حذف برخی کالاهای اساسی از سبد خرید خانوار است.

رشد هزینه های مسکن هم به سنگینی هزینه خانوارها افزوده است. اجاره خانه در بسیاری از شهرها طی سال گذشته جهش بزرگی داشته است. سهم مسکن از سبد هزینه خانوارها بالا رفته و این امر باعث شده است حتی خانوارهایی با درآمد متوسط نیز احساس فقر کنند. افزایش هزینه ها در بخش حمل ونقل، انرژی و خدمات عمومی نیز مزید بر علت شده است. افزایش کرایه تاکسی و مخارج مربوط به مدرسه و درمان، مجموعاً باعث شده اند مردم از هر سو فشار اقتصادی را حس کنند.

در این شرایط و با توجه به نوسانات شدید قیمت ارز در حالی که انتظار می رفت دولت، دست کم زیر بار افزایش قیمت خودرو به عنوان یکی از بازارهای اثرگذار و شاخص در اقتصاد و معیشت مردم نرود با افزایش قیمت خودروسازان نیز موافقت کرد. بر این اساس نرخ محصولات ایران خودرو با افزایش 180 تا 230میلیون تومانی اعلام شد. بعد از گرانی محصولات ایران خودرو، سایپا نیز محصولاتش را در بازه 31درصد گران کرد. این میزان از افزایش، ثبت نام کنندگان در طرح پیش فروش خودروسازان را بیشتر شوکه کرد و پس از این افزایش رسمی قیمت ها، نرخ خودروهای بازار نیز نوسانات افزایشی به خود گرفت. حالا پس از گرانی خودرو زمزمه گرانی لاستیک نیز شنیده می شود!

همچنین زمزمه گرانی 75درصدی اینترنت نیز شنیده شده است، هر چند سازمان تنظیم مقررات با این میزان از گرانی مخالفت کرده، اما به طور کلی موافقت خود را با گرانی اینترنت اعلام کرده است.

حمید فتاح، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره افزایش تعرفه های اینترنت گفت: جلسات کارشناسی با نمایندگان اپراتورهای ارتباطی در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برگزار و مستندات و مدارک از سوی آن ها ارائه شده است که تصمیم نهایی در این زمینه گرفته می شود. با توجه به فراگیری استفاده از فضای مجازی و ارتباطات در میان مردم و نفوذ اینترنت در تمام لایه های زندگی، افزایش قیمت اینترنت بار سنگینی بر دوش خانوارهای ایرانی تحمیل خواهد کرد.

تورم نقطه ای خوراکی ها در مهر1404 به اوج رسید؛ نان و غلات با 98درصد، میوه ها با 94درصد و سبزیجات با 77درصد بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. تورم نزدیک به 100درصدی در کالاهای خوراکی به ویژه نان و غلات سبب شده است دهک های پایین برای تأمین نیاز روزانه خود با مضیقه جدی روبه رو شوند. در این شرایط قیمت لبنیات نیز افزایش یافته است. مغازه داران لبنیات سنتی اعلام کردند نرخ هر کیلو شیرخام از 37هزار تومان به 45هزار تومان رسیده و این افزایش قیمت بر اساس ابلاغیه جدید اتحادیه لبنیات سنتی صورت گرفته است. آن ها می گویند شیر خام پایه تولید سایر فرآورده ها از جمله ماست، کره و پنیر است که افزایش قیمت شیر خام، نرخ آن ها را هم اضافه می کند.

حاکم ممکان، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس به راهکار عبور از وضعیت فعلی اقتصاد اشاره کرد و گفت: در حال حاضر گرانی ها موجب نارضایتی مردم شده است که تیم اقتصادی دولت به ویژه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید در این رابطه تدابیر لازم را اتخاذ کنند. بالاخره نمی شود افزایش قیمت ها را مشاهده کنیم ولی اتفاق خاصی از سوی دستگاه های مربوط در این راستا انجام نگیرد، بنابراین انتظار می رود وزارتخانه های متولی با همگرایی بیشتر در راستای مهار تورم و گرانی ها اقدام جدی انجام دهند. سیدجلیل میرمحمدی، نماینده مردم تفت و میبد در مجلس نیز با انتقاد از افزایش چند باره قیمت ها گفت: آیا واقعاً حق این ملت است که در بحث تورم و بحث های معیشتی به زانو دربیایند و در جنگ اقتصادی تنها باشند و دولت هیچ برنامه ای نداشته باشد. میرمحمدی ادامه داد: هر روز شاهد افزایش قیمت های اقلام اساسی مردم هستیم و این مهم در حالی است که وزارتخانه صمت، تعزیرات و وزارتخانه اقتصاد به عنوان متولیان امر، هیچ برنامه ای ندارند.

وی بیان کرد: آنچه مشاهده می شود بیانگر عدم هماهنگی میان دستگاه های اجرایی است، به عنوان مثال از معاون وزیر جهاد در مورد نهاده های دامی سؤال شد و وی پاسخ داد که کل نهاده ها در گمرک مانده و منتظر ارز هستیم، موضوع که از بانک مرکزی سؤال می شود، خلاف این روند را به عنوان پاسخ ارائه می دهد.

سلمان ذاکر از دیگر نمایندگان مجلس نیز با اشاره به افزایش 64درصدی قیمت پنیر و 55درصدی گوشت گفت: دهک های پایین زیر فشار تورم هستند و دولت باید راهکاری جدی در این زمینه داشته باشد.

تداوم گرانی ها عموم جامعه را به این باور رسانده است که هیچ چیزی ارزان نمی شود، فقط سرعت گرانی فرق می کند، بنابراین تورم همچنان مهم ترین دغدغه اقتصادی کشور است. افزایش تورم نقطه به نقطه به 6/48درصد، یعنی گرانی نسبت به پارسال تقریباً نصف دیگر اضافه شده است. تورم ماهانه 5 درصدی نیز نشان می دهد حتی در یک ماه، افزایش قیمت ها محسوس بوده است. نرخ تورم سالانه نزدیک به 39درصد هم از تداوم فشار اقتصادی حکایت دارد.

افزایش تورم ماهانه و نقطه به نقطه، نشانه آن است که هنوز ثبات در بازارها برقرار نشده است. کارشناسان اقتصادی می گویند کنترل تورم تنها با سیاست های پایدار ممکن است. آن ها بر مدیریت نقدینگی، کنترل کسری بودجه و بهبود تولید تأکید می کنند. به باور آنان تا زمانی که رشد قیمت ها از رشد درآمد مردم بیشتر باشد، فشار اقتصادی ادامه خواهد داشت. هر چند بخشی از مردم همچنان امیدوارند با ثبات نسبی نرخ ارز و برخی تصمیم های اقتصادی، سرعت گرانی ها کمتر شود، با این حال تجربه ماه های گذشته نشان داده است وعده های کنترل تورم به سادگی عملی نمی شود.