پانسیون ها و اتاق های تک نفره که زمانی راهکاری مقرون به صرفه برای اجاره کوتاه مدت محسوب می شدند، هم اکنون با رهن 100 تا 150 میلیون تومان و اجاره ماهانه 16 تا 23 میلیون تومان عرضه می شوند.

به گزارش اعتماد، بازار مسکن تهران در سال های اخیر با فشار دوگانه تورم عمومی و رشد بی سابقه قیمت ها روبه رو بوده است، به گونه ای که تأمین مسکن برای اقشار کم درآمد، به ویژه دانشجویان و کارمندان غیربومی، به چالشی ساختاری تبدیل شده است.

تحلیل روند بازار نشان می دهد افزایش قیمت این واحدها صرفا ناشی از رشد عمومی قیمت ها یا افزایش هزینه مصالح ساختمانی نیست و عواملی چون انتظارات تورمی موجران، توان پرداخت مستاجران و تغییر سبک زندگی در شکل گیری این شرایط نقش دارند.

اختلاف قیمت میان مناطق مختلف نیز چشمگیر است؛ در حوالی پارک ملت اجاره یک اتاق بدون ودیعه به 25 میلیون تومان می رسد در حالی که در میدان فردوسی، ودیعه و اجاره هر اتاق حدود 9.3 میلیون تومان است و در محدوده شریعتی و کریم خان، ارقام ودیعه و اجاره بین 5 تا 10.2 و 14 تا 10.2 میلیون تومان ثبت شده است.

هوشنگ فروغمند اعرابی، کارشناس بازار مسکن، می گوید واحدهای کوچک مقیاس و خانه هایی که به صورت اجاره تخت عرضه می شوند، بازاری واقعی و تقاضامحور دارند و انگیزه این تقاضا نیاز واقعی به اتاق یا تخت است.

به گفته او، افزایش قیمت این واحدها عمدتا ناشی از تورم عمومی و رشد شاخص اجاره هاست و افزون بر دانشجویان، گروهی از افراد مستقل نیز به این واحدها روی آورده اند. عرضه واحدهایی با امکانات بهتر و کیفیت بالاتر نسبت به گذشته نیز در این روند مؤثر بوده است. وی تأکید می کند که این الگوی جدید اجاره نشینی، علاوه بر ماهیت اقتصادی، نشانه ای از تغییر در سبک زندگی شهری به سمت سکونت مستقل و جمعیت های کوچک تر است.

فروغمند اعرابی در توضیح شرایط فصلی بازار اجاره افزود که کاهش تقاضا در نیمه دوم سال همیشه باعث افت قیمت ها نمی شود، زیرا ورود دانشجویان و شاغلان غیر بومی در همین زمان صورت می گیرد و نیاز به سکونت مستقل همچنان پابرجاست.

او توضیح می دهد که موجران به دلیل سرعت بالاتر بازگشت سرمایه و مشکلات کمتر، ترجیح می دهند چنین واحدهایی را عرضه کنند. به گفته این کارشناس، قراردادهای اجاره در این مدل جدید اغلب غیررسمی اند و گاه خارج از چارچوب های سنتی تنظیم می شوند. وی همچنین نقش مهم توان مالی مستاجران را برجسته می کند و می گوید اختلاف میان سطح درآمد و هزینه اجاره، موجب تقسیم واحدهای بزرگ تر به بخش های کوچک تر شده است تا مستاجران با بودجه محدود نیز توان ورود به بازار را داشته باشند.

به باور این تحلیلگر، مدل حاضر به شدت وابسته به درآمد و نوع شغل مستاجران است؛ برای نمونه رانندگان تاکسی های اینترنتی اغلب واحدی را به طور اشتراکی اجاره می کنند تا به محل کار خود نزدیک تر باشند. او درباره تأثیر مصالح ساختمانی نیز گفت که با وجود رکود در بخش ساخت وساز، اثر تورمی این بخش به شکل غیرمستقیم در بازار اجاره مشاهده می شود و مالکان هنگام بازبینی قراردادها، ارزش ملک را با نرخ های جدید تطبیق می دهند.

تحلیل فروغمند اعرابی نشان می دهد بازار اجاره خانه های موقت در تهران تقاضامحور و واقعی است و افزایش قیمت ها تنها از تورم یا هزینه ساخت ناشی نمی شود. کیفیت واحدها، پراکندگی مکانی، تمایل به زندگی مستقل و دسترسی به خدمات شهری از عوامل مؤثر در رشد این بازار معرفی می شوند.

تقسیم واحدهای بزرگ تر، قراردادهای متغیر و واگذاری سریع تر املاک موجران را به درآمد فوری می رساند و در عین حال امکان دسترسی اقشار کم درآمد به مسکن را فراهم می کند. این تحولات بازتاب دهنده تغییر در رفتار مصرفی و سبک زندگی مستاجران شهری است که بیشتر به استقلال، نزدیکی به محل کار یا تحصیل و کیفیت زندگی شهری اهمیت می دهند. در مجموع، تجربه تهران الگویی برای دیگر کلان شهرها قلمداد می شود؛ بازاری پویا، منعطف و وابسته به نیاز واقعی که آینده اجاره در پایتخت را شکل می دهد و ضرورت بازنگری سیاست های مسکن و تنظیم گری تازه را نمایان می سازد.