اگر با دقت به عکس های جت های اولیه بویینگ، ازجمله مدلی که 46 سال است پرواز می کند، نگاه کرده باشید، متوجه ظاهر متفاوت آن ها در مقایسه با هواپیماهای امروزه بویینگ شده اید.

در جت های قدیمی بویینگ، مجموعه ای از شیشه های کوچک و مورب بالای کابین خلبان طراحی شده بودند که به آن ها "پنجره های ابرو" گفته می شد. این پنجره ها در هواپیماهایی مثل 707، 727 و نسل های نخستین 737 مورداستفاده قرار می گرفتند و طبیعتاً تزیینی یا برای زیبایی نبودند؛ بلکه دلیل طراحی آن ها کاملاً کاربردی بود: افزایش دید خلبان.

قبل از آنکه وارد دوره رادارهای پیشرفته، GPS و سامانه های پرواز خودکار بشویم، خلبانان بیش از هر زمان دیگری به آنچه با چشمان خود می دیدند متکی بودند و در آن دوره، این پنجره های زاویه دار نقشی واقعاً کاربردی و سرنوشت ساز داشتند؛ چرا که در زمانی که ابزارهای الکترونیکی پرواز هنوز ابتدایی بودند، استفاده از این پنجره ها، دید خلبان را در هنگام چرخش ها، فرودها و ناوبری بصری بهبود می بخشیدند.

خدمه پرواز با بهره گیری از همین "آسمان نماهای مورب" می توانستند سایر هواپیماها را ببینند یا در چرخش های تند، ارتباط دیداری شان را با باند حفظ کنند. این پنجره ها در هنگام شب هم مفید بودند و برای ناوبری نجومی و رصد ستاره ها مورد استفاده قرار می گرفتند.

در دهه های 1960 و 1970 میلادی، اکثر کابین های خلبان ها آنالوگ و غیر خودکار بودند و فضای کابین ها شبیه حباب های شیشه ای کوچکی پر از نشانگرها و دکمه ها بود.

در آن زمان پنجره های ابرو به خلبان ها کمک می کردند تا فراتر از این ابزارهای مکانیکی، جهان واقعی را ببینند؛ دسترسی مستقیم به بخش کوچکی از آسمان، آن هم در لحظاتی که دیدن مهم تر از هر چیز بود! اکثر خلبان های باتجربه به این شیشه ها علاقه زیادی داشتند و معتقد بودند که این دید اضافه، در اکثر مواقع فرودها و چرخش ها را آسان تر و کم استرس تر می کرد.

اما با پیشرفت فناوری و همه گیر شدن سیستم های پرواز خودکار، همین شیشه های کوچک به تدریج از یک ضرورت حیاتی به عادتی قدیمی و حتی زائد تبدیل شدند.

درنهایت سال 2005، شرکت بویینگ تصمیم گرفت تا پنجره های ابرو را از خط تولید هواپیماهایش حذف کند و از همین رو دیگر در مدل های جدیدی مثل 737 نسل بعد تعبیه نشد. این تصمیم بویینگ، تصمیمی احساسی نبود و کاملاً عمل گرایانه بود.

هر پنجره اضافی در هواپیما به معنای پیچیدگی بیشتر در ساختار بدنه، احتمال نشت هوا و حتی افزایش هرچند کم در مقاومت هوا و مصرف سوخت است. در شرایط فعلی که شرکت های هواپیمایی مدرن، وسواس صرفه جویی در سوخت دارند، هزینه نصب پنجره های ابرو، ارزش نداشت.

در سال های اخیر و با ساخت و معرفی سامانه های ناوبری ماهواره ای (GPS)، رادار و سیستم های خودکار پرواز، تدریجاً این سامانه ها جایگزین کامل دید بصری خلبان شدند و حالا دیگر نیازی نیست تا خلبان ها برای بررسی افق یا ردیابی ستاره ها، سرشان را چرخانده و گردنشان را بالا بگیرند.

آن چیزی که روزگاری ناجی جان خلبان ها و مسافرها بود، دیگر تبدیل به یک سقف شیشه ای آزاردهنده داشت؛ خیلی از خلبان ها از تابش مستقیم آفتاب از طریق این پنجره ها شکایت داشتند و حتی خیلی از آن ها این پنجره های شیشه ای را با چسب نواری یا نقشه های پرواز می پوشاندند.

همین مسائل باعث شد که مسئولان بویینگ درنهایت تصمیم به حذف این پنجره ها بگیرند و این اقدام، علاوه بر ساده تر کردن کار تولید، وزن هواپیما را حدود 9 کیلوگرم کاهش داد، زمان بازرسی های دوره ای را کم کرد و کنترل دمای کابین و عایق صدا (مشکلی که در مدل های قدیمی 737 محسوس بود) را بهبود بخشید.

بدین ترتیب جهان بی سروصدا با یکی از آخرین یادگارهای دوران طلایی هوانوردی خداحافظی کرد. امروز 737 های مدرن براق تر، ساکت تر و بهینه تر از همیشه اند؛ اما دیگر چهره شان آن ظاهر "انسان گونه" با "ابروهای شیشه ای" را ندارد؛ ابروهایی که زمانی به هواپیما ظاهری زنده و کنجکاو می دادند، حالا تنها یادگاری نوستالژیک از عصر اولیهٔ جت هاست.