فرارو- رمان جاودانه صد سال تنهایی گابریل گارسیا مارکز نه تنها در جهان ادبیات، بلکه در دنیای هنرهای تجسمی نیز منبع الهام نسل های مختلف هنرمندان بوده است.

به نقل از کالکتر، 6 هنرمند در مجموعه ای چشمگیر، شهر خیالی ماکوندو را از دل رمان جادویی مارکز به جهان هنرهای تجسمی آورده اند و با نگاهی تازه، دنیای خیال انگیز او را در قالب نقاشی ها و تصویرسازی هایی فراموش نشدنی بازآفرینی کرده اند.

از زمان انتشار رمان صد سال تنهایی در سال 1967، این اثر بزرگ ادبی الهام بخش نسلی از هنرمندان، نویسندگان و فیلم سازان بوده است. شاهکار گابریل گارسیا مارکز با ترکیب جادویی واقعیت و خیال، مفاهیمی چون زمان، حافظه، عشق و مرگ را در قالبی شاعرانه و فلسفی به تصویر می کشد؛ مضامینی که به سادگی از دنیای کلمات به دنیای رنگ و تصویر منتقل می شوند.

از صحنه های زنده و خیال انگیز مایکل یانگ تا ترکیب های نمادین سلین چینار، این شش اثر نه تنها روح رمان صد سال تنهایی را زنده کرده اند، بلکه تفسیر تازه ای از دنیای ماکوندو به دست می دهند.

گابریل گارسیا مارکز (2014 1927)، نویسنده و روزنامه نگار کلمبیایی، با انتشار رمان صد سال تنهایی در سال 1967، به یکی از چهره های ماندگار ادبیات جهان بدل شد. او را استاد بلامنازع رئالیسم جادویی می دانند؛ سبکی که مرز میان واقعیت و خیال را در هم می شکند و جهان را از چشم مردمانی می بیند که در میان افسانه و واقعیت زندگی می کنند. مارکز در سال 1982 به پاس نبوغ روایی و قدرت تخیلش، برنده جایزه نوبل ادبیات شد.

در آثار او، مفاهیمی چون گذر زمان، حافظه، عشق، تنهایی و مرگ تکرار می شوند؛ مضامینی که از مرز ادبیات فراتر رفته و الهام بخش نقاشان، مجسمه سازان و تصویرگران بسیاری شده اند. در نقاشی سال 2018 کارلوس دوکه با عنوان گابریل گارسیا مارکز، نویسنده در حالتی اندیشناک به تصویر کشیده شده است؛ حالتی که یادآور مجسمه معروف متفکر اثر آگوست رودن است. رنگ های درخشان و زنده این اثر، یادآور توصیف های تصویری و پرشور مارکز در نوشته هایش است؛ ادای احترامی بصری به ذهن خلاق و جهان بینی شاعرانه او.

رمان صد سال تنهایی داستان چند نسل از خانواده بوئندیا را روایت می کند؛ خانواده ای که در شهر خیالی ماکوندو زندگی می کنند. در این روایت چندلایه، عشق، فقدان، مرگ و قدرت به شیوه ای چرخشی و اسطوره گون در هم تنیده اند.

مارکز هنگام خلق این رمان از هنرمندانی چون هیرونیموس بوش و مارک شاگال الهام گرفته بود؛ هنرمندانی که آثارشان میان خواب و بیداری، واقعیت و خیال در نوسان است. جلد نخستین چاپ رمان، با تصویرسازی سوررئالیستی از صحنه ای معروف از ابتدای کتاب همراه بود: در برابرشان، کشتی اسپانیایی عظیمی بود که داربست هایش با گل های ارکیده پوشیده شده بود.

این تلفیق سحرآمیز از عناصر واقعی و تخیلی، منبع الهام نسل های گوناگون از هنرمندان شد و بستری فراهم آورد تا رمان مارکز نه فقط در کلمات، بلکه در هنرهای تجسمی نیز حیاتی تازه بیابد.

توصیف های رنگارنگ مارکز در صد سال تنهایی الهام بخش پدرو ویلابا اوسپینا، هنرمند کلمبیایی، بود تا چیزی فراتر از یک کتاب مصور خلق کند. او بین سال های 1996 تا 2016 نسخه ای نفیس از رمان را تهیه کرد که هر فصل آن با نگاره ها و صفحه آرایی های دستی مزین شده است.

این نسخه چهارجلدی که با جلد کتانی و جعبه ای چوبی همراه با پایه مطالعه ارائه می شود، بیش از 55 نقش برجسته و ده ها تصویر تکمیلی را دربر دارد. ویلابا اوسپینا با استفاده از روش های سنتی چاپ و حروف چینی، داستان پیچیده و چندنسلی بوئندیا را در قالب تصاویری روایی بازگو کرده است. این اثر نه تنها ادای دینی به رمان مارکز است، بلکه تجربه ای چندحسی برای خواننده فراهم می آورد؛ تلاشی برای خواندن و دیدن صد سال تنهایی به صورت هم زمان.

مجموعه نقاشی های سال 2016 مایکل یانگ یکی از برجسته ترین نمونه های هنری الهام گرفته از رمان مارکز است. یانگ در حین کار، نسخه ای صوتی از رمان را می شنید و هم زمان از روی نسخه چاپی مطالعه می کرد. او ده صحنه کلیدی رمان را برای نقاشی انتخاب کرد تا جهانی تصویری از ماکوندو خلق کند.

در اثر روزی معمولی در ماکوندو، شهر خیالی مارکز به تصویر کشیده شده و کشتی ای که در جلد چاپ نخست کتاب دیده می شد، در مرکز اثر قرار دارد. یکی دیگر از تابلوهای شاخص این مجموعه، کودک طلایی نام دارد؛ صحنه ای که به تشییع جنازه پیلار ترنرا می پردازد، زنی که وصیت کرده بود پس از مرگ در صندلی حصیری محبوبش دفن شود؛ آن هم در سن 145 سالگی. این اثر بازتابی از طنز، رمز و جادوی روایت مارکز است.

آرامیس گوتیرز، نقاش ساکن میامی، در آثار خود با نگاهی مدرن و سوررئالیستی به مضامین انسانی می پردازد. نقاشی سال 2007 او با عنوان پس از صد سال تنهایی، مردی را در حال پرواز در میان گردبادی بر فراز ماکوندو نشان می دهد.

گوتیرز در توضیح اثرش می گوید: در کارهایم به روایت هایی از عشق، مرگ نابهنگام و فساد اخلاقی می پردازم، در حالی که زبان بصری ام به دوران طلایی نقاشی کلاسیک اشاره دارد. اثر او برداشتی آزاد از جهان مارکز است که در آن، نیروهای طبیعت و انسان در نبردی شاعرانه گرفتارند.

آنی پتروسیان، هنرمند معاصر ارمنی، در سال 2018 با خلق نقاشی آسمان های سرخ ماکوندو برداشت شخصی خود را از رمان مارکز ارائه داد. او درباره اثرش گفته است: وقتی صد سال تنهایی را خواندم، احساس کردم آسمان ماکوندو همیشه سرخ است.

پتروسیان که در سبک هایی از رئالیسم تا اکسپرسیونیسم انتزاعی کار می کند، در این نقاشی با نگاهی فولکلوریک، فضای ماکوندو و شخصیت های آن را بازسازی کرده است. برخلاف بسیاری از هنرمندان که رئالیسم جادویی را با جلوه هایی خیال انگیز و مبهم می شناسند، پتروسیان با رنگ های گرم و چیدمان های ساده، حس انسانی و زمینی این جهان جادویی را به نمایش گذاشته است.

رایان اینزانا، تصویرگر و طراح مفهومی، در سال 2017 برای وال استریت ژورنال تصویری از رمان صد سال تنهایی خلق کرد. در این تصویر که با نگاهی سوررئالیستی ترسیم شده، عناصری چون کشتی، درختان و اعضای مختلف خانواده بوئندیا به چشم می خورد.

در میان جزییات اثر، ساعت بزرگی دیده می شود که یادآور نقاشی های سالوادور دالی است و مفهوم گذر زمان، یکی از محورهای اصلی رمان مارکز، را تداعی می کند. ترکیب این عناصر نمادین، دنیایی درهم تنیده از واقعیت و خیال می سازد که هم چون خود رمان، مرز زمان و مکان را در هم می شکند.

اثر خانه بوئندیا (2020) از سلین چینار، طراح گرافیک اهل ترکیه، بخشی از مجموعه ای شامل 31 تصویرسازی بر اساس صد سال تنهایی است. چینار با ترکیب عناصر گرافیکی و جزییات روایی، سبکی بصری خلق کرده که بازتابی از رئالیسم جادویی مارکز است.

در این تصویر، خانه خانواده بوئندیا دیده می شود و در میان آن، اشباحی حضور دارند که احتمالاً روح پرودنسیو آگویلار را مجسم می کنند. این چهره های خیالی چرخه زندگی و مرگ را نشان می دهند؛ همان چرخه ای که در سراسر تاریخ خانواده بوئندیا تکرار می شود.

بیش از نیم قرن پس از انتشار صد سال تنهایی، جهان ماکوندو هنوز الهام بخش هنرمندان است. هر یک از این آثار، روایتی تازه از همان داستان جاودانه اند؛ داستانی درباره عشق، تنهایی، گذر زمان و تکرار سرنوشت. مارکز شاید نویسنده ای بود که با کلمات نقاشی می کرد، اما این هنرمندان ثابت کرده اند که با رنگ و تصویر نیز می توان زبان جادوی او را زنده نگه داشت.