رییس سازمان اطلاعات مصر، سرتیپ حسن رشاد، صبح سه شنبه 28 اکتبر 2025، در سفری غیرمنتظره و در میان تدابیر شدید امنیتی، وارد بیروت شد. او در کاخ بعبدا با رییس جمهور لبنان، جوزف عون، دیدار کرد. این سفر در حالی انجام می شود که هم زمان، فرستاده ویژه آمریکا، مورگان اورتگاس، نیز در بیروت حضور دارد، و چند روز پس از دیدار رشاد با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، در قدس اشغالی صورت گرفته است. مجموعه این رویدادها به سفر رشاد ابعادی سیاسی و امنیتی بسیار حساس در مقطع پرتنش کنونی خاورمیانه بخشیده است.

به گزارش انتخاب به نقل از العربی جدید ؛ در ادامه این مطلب آمده است: طبق بیانیه ریاست جمهوری لبنان در شبکه ایکس ، محور گفت وگوهای عون و رشاد شامل مسائل امنیتی و نظامی، هماهنگی های دوجانبه و بررسی راه های استفاده از فضای مثبت توافق غزه و نشست شرم الشیخ برای گسترش آن به پرونده لبنان بود. در این دیدار همچنین اوضاع کلی منطقه و به ویژه جنوب لبنان و وضعیت نوار غزه مورد بحث قرار گرفت. رشاد در این دیدار تأکید کرد که مصر آماده است برای تثبیت ثبات در جنوب لبنان و پایان دادن به بی ثباتی امنیتی موجود کمک کند و حمایت کامل قاهره از لبنان را تکرار نمود.

منبعی آگاه در مصر به روزنامه العربی الجدید گفته است که بیروت برای قاهره اهمیتی استراتژیک دارد و این سفر بخشی از نقش فعال منطقه ای مصر در جهت برقراری صلح و ثبات با هماهنگی ایالات متحده و دیگر شرکای عرب و بین المللی است. این منبع افزود: لبنان در معادله آتش بس، جبهه ای کلیدی است، به ویژه پس از تحولات اخیر در سوریه و مرزهای شمالی. مصر می خواهد از طریق ایفای نقشی فعال، مانع لغزش لبنان به سمت درگیری تمام عیار شود.

رشاد همچنین با نواف سلام، نخست وزیر لبنان، دیدار کرد و قرار است با نبیه بری، رییس مجلس نمایندگان، نیز ملاقات کند. محور این دیدارها بررسی پرونده های امنیتی و سیاسی، از جمله وضعیت مرزهای جنوبی، نقش ارتش لبنان در اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت و امکان ازسرگیری هماهنگی های عربی برای حمایت از نهادهای لبنانی در برابر فشارهای اقتصادی و امنیتی است. برخی منابع لبنانی نیز گفته اند رشاد احتمالاً در دیداری غیرعلنی با رهبری حزب الله نیز گفت وگو خواهد کرد، موضوعی که نشان دهنده بُعد سیاسی عمیق سفر اوست.

ناظران در قاهره معتقدند این سفر ادامه دیدارهای اخیر رشاد در قدس است و احتمال دارد او پیام هایی مستقیم و غیرمستقیم از اسراییل برای مقامات لبنانی به همراه داشته باشد، با هدف جلوگیری از تشدید تنش های مرزی. با این حال، روایت دیگری در محافل لبنانی وجود دارد که می گوید هدف اصلی رشاد بررسی امکان میانجی گری مصر میان لبنان و اسراییل است، میانجی گری ای که بتواند به کاهش تنش ها و احیای سازوکارهای تفاهم پس از جنگ 2006 منجر شود.

منابع مصری به العربی الجدید گفته اند که قاهره در تلاش است تا نقش دیپلماتیک خود را در مشرق زمین گسترش دهد، با تکیه بر جایگاه خود نزد همه طرف ها و ارتباطات بازش با واشنگتن، تل آویو و پایتخت های عربی. این منابع تأکید کردند که مصر پرونده لبنان را بخشی از امنیت کل منطقه می داند، نه صرفاً در چارچوب روابط دوجانبه، و از مدتی پیش هماهنگی های امنیتی نزدیکی با بیروت داشته است. سفر رشاد، به گفته آن ها، بخشی از رویکرد جدید مصر برای جلوگیری از تکرار سناریوهای فروپاشی منطقه ای دهه گذشته است.

منابع لبنانی متعددی نیز گزارش داده اند که سفر رشاد پس از رایزنی های فشرده میان قاهره و شماری از پایتخت های غربی و عربی انجام شده است. هدف از این تحرکات، تشکیل جبهه ای دیپلماتیک عربی واحد برای حمایت از ثبات لبنان و جلوگیری از گسترش تنش ها از غزه و سوریه به مرزهای شمالی اسراییل است. این تلاش ها در زمانی انجام می شود که هشدارها درباره احتمال گسترش درگیری های نظامی و افزایش حملات هوایی اسراییل در جنوب لبنان رو به افزایش است، و به همین دلیل ابتکار عمل مصر یکی از معدود تلاش های جدی برای جلوگیری از انفجار گسترده منطقه ای به شمار می رود.

عمرو ناصف، تحلیلگر سیاسی مصری و کارشناس مسائل لبنان، در گفت وگو با العربی الجدید اظهار داشت که قاهره با نگاه واقع گرایانه به پرونده لبنان نزدیک می شود و در پی یافتن راه حلی توافقی است که مانع درگیری فراگیر شود و ثبات لبنان را حفظ کند. او افزود: درک قاهره این است که خطر فروپاشی در فلسطین، و آنچه در سودان، لیبی و سوریه رخ داده، همگی زنگ خطرهایی برای امنیت ملی مصر هستند. از این رو نابخردانه است اگر منطقه معدود ابزارهای قدرت خود، به ویژه گروه های مقاومت، را از دست بدهد.

به گفته منابع مطلع، هدف اصلی سفر رشاد کاهش خطر گسترش جنگ است، زیرا در هفته های اخیر تبادل آتش در جنوب لبنان شدت گرفته و خطر شعله ور شدن درگیری فراگیر افزایش یافته است. این در حالی است که چنین سناریویی می تواند ترتیبات روز بعد در غزه را تضعیف و مسیرهای کشتیرانی در شرق مدیترانه و کانال سوئز را تهدید کند. هدف دوم قاهره نیز تثبیت دستاوردهای مسیر غزه است؛ چراکه از زمان انتصاب رشاد به ریاست دستگاه اطلاعات مصر در اکتبر 2024، جایگزین عباس کامل، قاهره نقش فعالی در تضمین و نظارت بر توافقات امنیتی با اسراییل و گروه های فلسطینی داشته است.

طبق گزارش منابع، دستور کار رشاد در بیروت شامل پیام های بازدارنده متقابل و طرحی موسوم به مقاربه 1701 بوده است. در چارچوب این طرح، قاهره احتمالاً پیشنهادی عملی برای بازگشت به مفاد کامل قطعنامه 1701 (توقف خصومت ها، ایجاد مناطق عاری از سلاح در جنوب رود لیتانی و تقویت نقش نیروهای یونیفل) ارائه کرده است. این پیشنهاد از طریق کانال های غیرمستقیم با تل آویو مطرح شده و هدف آن جلوگیری از درگیری گسترده است، بدون اینکه شائبه دخالت یا تحمیل سیاسی بر بیروت ایجاد کند. به گفته تحلیلگران، دیدار اخیر رشاد با نتانیاهو مصر را در جایگاه میانجی ای قرار داده که می تواند نیت ها را بیازماید و پیام های خطوط قرمز را میان دو طرف منتقل کند.

در حالی که دولت لبنان جزییات گفت وگوها را به طور رسمی اعلام نکرده، ناظران معتقدند که قاهره در حال ترسیم نقشی دوگانه و جدید برای خود است: از یک سو در روند توافق شرم الشیخ و مراحل بعدی توافق غزه مشارکت فعال دارد، و از سوی دیگر با ورود به پرونده لبنان، در پی تثبیت آرامش منطقه ای و جلوگیری از اتصال جبهات مختلف است. اگر این سفر بتواند کانال گفت وگوی جدیدی میان بیروت و تل آویو از طریق میانجی گری مصر ایجاد کند، می تواند گامی نخست در جهت آتش بسی غیررسمی باشد که منافع همه طرف ها را تأمین و فشار بر جنوب لبنان را کاهش دهد.

علاء موسی، سفیر مصر در لبنان، نیز تأکید کرد که این سفر در چارچوب هماهنگی سیاسی و امنیتی میان دو کشور انجام شده و قاهره برای کاهش تنش تلاش می کند. او هشدار داد که گسترش و شدت حملات اسراییل در لبنان مستلزم هشیاری و هماهنگی بیشتر است.

چند روز پیش از سفر بیروت، رشاد در 21 اکتبر با نتانیاهو دیدار کرده بود؛ دیداری که بخشی از رایزنی های منطقه ای گسترده تر درباره آتش بس و روند سیاسی پس از آن محسوب می شود. از این منظر، سفر رشاد به بیروت را باید حلقه ای از ابتکار عمل هم زمان مصر در دو جبهه غزه و مرز لبنان-اسراییل دانست.