در سکوت شب، هنگامی که خانواده ای در گرمای خانه خود آرام گرفته اند، خطری بی صدا و بی رنگ در کمین نشسته است، گازی که دیده نمی شود، بویی ندارد، اما می تواند جان ها را بگیرد، دی اکسید کربن، این قاتل خاموش، هرساله قربانیان بی شماری را در سراسر جهان به کام مرگ می کشاند، بی آنکه صدایی از خود به جا بگذارد، مسمومیت با این گاز، نه تنها یک بحران بهداشتی است، بلکه فریادی خاموش برای آگاهی، پیشگیری و مسئولیت پذیری بیشتر در برابر ایمنی خانه ها و محیط های کاری است.

به گزارش ایرنا، این واقعیت تلخی است که با اندکی آگاهی می توان از آن رهایی یافت و زندگی صدها انسان را نجات داد، چندی پیش خانواده ای در یکی از شهرستان های کوچک، شب سرد زمستان را با بخاری روشن در اتاقی کوچک گذراندند، صبح روز بعد، اعضای خانواده با علائم مسمومیت شدید مواجه شدند و تنها با اقدام سریع همسایگان، جان خود را نجات دادند، این نمونه، هشدار روشنی است برای همه که غفلت از نکات ایمنی می تواند به سرعت زندگی را تهدید کند.

معمولا در نیمه دوم سال همزمان با سرد شدن هوا، حوادث گازگرفتگی هم در کشور افزایش می یابد و جان شهروندان را تهدید می کند، آمارهای رسمی نشان می دهد که در سال جاری، تعداد مسمومیت های ناشی از گاز مونوکسیدکربن نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است.

اورژانس کشور اعلام کرد؛ در مهر ماه سال 1403.164 نفر از هموطنان دچار مسمومیت شده بودند که از این تعداد، 137 نفر به مراکز درمانی اعزام شدند، 24 نفر در محل درمان شدند و 3 نفر جان خود را از دست دادند، اما در مدت مشابه سال 1404، تعداد کل مسمومین به 221 نفر افزایش یافت که 169 نفر به مراکز درمانی منتقل شدند، 41 نفر در محل درمان شدند و متأسفانه 11 نفر فوت کردند.

از نظر جغرافیایی، بیشترین تعداد مسمومیت ها مربوط به استان های آذربایجان غربی با 39 نفر، کردستان 25 نفر و آذربایجان شرقی با 18 نفر بوده است، در بین فوتی ها نیز استان فارس با 4 نفر، قزوین با 2 نفر و اصفهان با 2 نفر بیشترین آمار را به خود اختصاص داده اند.

علت اصلی این حوادث معمولاً استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد، نصب نادرست یا مسدود شدن مسیر دودکش ها است، گاز مونوکسیدکربن گازی بی بو و بی رنگ است و افراد ممکن است حتی متوجه حضور آن در محیط نشوند، علائمی مانند سردرد، سرگیجه، تهوع و خواب آلودگی، از نشانه های اولیه مسمومیت هستند که در صورت عدم توجه، می توانند به از کار افتادن سیستم تنفسی و مرگ منجر شوند.

در بسیاری از موارد، خانواده ها هنگام شب در اتاق های کوچک و بدون تهویه مناسب حضور دارند و تصور می کنند با بستن کامل پنجره ها از سرما در امان هستند، اما همین فضاهای بسته، زمینه ساز تجمع گاز مونوکسیدکربن و بروز حوادث ناگوار می شوند.

در حالیکه رعایت نکات ساده ایمنی می تواند جان خانواده ها را نجات دهد، بررسی دوره ای وسایل گرمایشی و دودکش ها، باز نگه داشتن مسیر خروج گاز و تهویه مناسب محیط، از مهم ترین اقدامات پیشگیرانه محسوب می شوند، استفاده از بخاری یا آب گرمکن در محیط های کاملاً بسته و کوچک، به شدت خطرناک است و می تواند باعث بروز حوادث مرگبار شود.

استفاده از حسگرهای هشداردهنده مونوکسیدکربن، هرچند هنوز در کشور عمومی نشده، می تواند با اعلام هشدار پیش از رسیدن سطح خطر، فرصت واکنش برای افراد را فراهم کند، کارشناسان توصیه می کنند این تجهیزات در کنار رعایت نکات ایمنی، یکی از بهترین راهکارها برای کاهش تلفات گازگرفتگی است.

توجه به نکات ایمنی باید به جزیی از عادت های روزمره خانوارها تبدیل شود، پیش از استفاده از هر وسیله گرمایشی، سلامت دودکش ها و مسیر خروج گاز بررسی شود، هیچ وسیله گرمایشی نباید در محیط های بسته بدون جریان هوا استفاده شود و در طول شب، تهویه مناسب فضا حفظ شود.

با افزایش مصرف سوخت های فسیلی در زمستان، شهروندان باید حساسیت بیشتری نسبت به ایمنی محیط زندگی خود داشته باشند، رعایت چند نکته ساده می تواند از بروز حوادث تلخ جلوگیری و سلامت خانواده ها را تضمین کند.

ابوالفضل ماهرخ رییس روابط عمومی سازمان اورژانس در خصوص مواجهه با مسمومیت ناشی از گاز مونواکسید کربن گفت: در صورت احساس سردرد، سرگیجه، تهوع، خواب آلودگی یا بی حالی در فضای بسته، فوراً محیط را ترک کرده و به هوای آزاد بروید، اگر امکان دارد، پیش از خروج، درها و پنجره ها را باز کنید تا تهویه انجام شود، البته بدون آنکه خود را در معرض خطر قرار دهید، تماس سریع با شماره 115 و اطلاع رسانی دقیق علائم، محل حادثه و تعداد مصدومان اهمیت بالایی دارد، کارشناسان اورژانس تا رسیدن نیروها راهنمایی های لازم را ارائه می کنند.

وی افزود: شهروندان نباید در فضای آلوده دنبال منبع نشت گاز بگردند و از روشن کردن وسایل گرمایشی مشکوک خودداری کنند و اگر فردی بی هوش شد، او را به فضایی باز منتقل کنید، لباس های تنگ او را باز کنید و در صورت آموزش دیده بودن، تنفس مصنوعی را آغاز کنید.

رییس روابط عمومی سازمان اورژانس گفت: از خوابیدن در مکان های بسته با بخاری یا وسایل گرمایشی بدون دودکش جداً خودداری کنید و علائم اولیه مانند سردرد و خواب آلودگی را جدی بگیرید.