بازار خودرو در هفته های اخیر بار دیگر با شوک قیمتی مواجه شده است. پس از ماه ها تعادل نسبی در معاملات، قیمت ها در تمامی بخش ها از خودروهای وارداتی تا مونتاژی و داخلی روند صعودی به خود گرفته اند. فعالان بازار از بازگشت واسطه ها خبر می دهند؛ نشانه ای از اینکه بازار دوباره به تنظیمات پیشین خود بازگشته و فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد در حال گسترش است.

به گزارش ایران، بررسی های پلتفرم های آنلاین نشان می دهد برخی مدل های وارداتی در هفته های اخیر 500 میلیون تا یک میلیارد تومان افزایش قیمت داشته اند. مسیح فرزانه، کارشناس بازار خودرو، مبهم بودن وضعیت واردات در سال 1404 را عامل اصلی این جهش می داند و می گوید: آمار رسمی از واردات 25 هزار خودرو سخن می گوید، اما این خودروها مربوط به ثبت سفارش های سال گذشته اند و عرضه تازه ای صورت نگرفته است. محدودیت عرضه و رشد تقاضا باعث شده حتی خودروهای داخلی روند صعودی قیمت را تجربه کنند.

این کارشناس نوسانات ارزی را عامل دوم افزایش قیمت ها می داند و تأکید می کند که افزایش نرخ دلار، نسبت عرضه و تقاضا را کاملاً بر هم زده است. او درباره خودروهای پرتقاضایی مانند پژو 207، تارا و دنا می گوید: فاصله قیمت کارخانه و بازار در این مدل ها همواره قابل توجه بوده و اکنون دوباره در حال گسترش است.

از سوی دیگر، حذف شرط بلوکه پول در فروش های اخیر باعث شد موجی از ثبت نام ها ایجاد شود؛ این نشان می دهد مردم خودرو را به چشم کالای سرمایه ای نگاه می کنند. مسیح فرزانه استقبال مردم از این شرایط فروش را گواهی بر سرمایه ای باقی ماندن خودرو در ذهن جامعه می داند و می گوید: برخی خودروسازان با هدف جذب نقدینگی اقدام به فروش هایی کرده اند که بیشتر شبیه خالی فروشی است تا فروش واقعی. با این حال، حضور گسترده مردم در این طرح ها نشان می دهد که خودرو هنوز کالای سرمایه ای محسوب می شود.

عبدالله بابایی، کارشناس بازار خودرو، تأکید می کند که بازار خودرو دوباره از حالت مصرفی خارج شده و به کالایی سرمایه ای تبدیل شده است. او می گوید: نوسانات ارز، مردم را به سمت خرید دارایی هایی مانند خودرو سوق داده است. حتی وقتی قیمت ها بالا باشد، تقاضا همچنان افزایش می یابد؛ زیرا خودرو در شرایط تورمی به نوعی سپر سرمایه ای تبدیل شده است.

بابایی دلیل افزایش قیمت خودروهای داخلی و وارداتی را دو عامل اصلی می داند: افزایش نرخ ارز و فاصله قابل توجه قیمت کارخانه تا بازار آزاد، انگیزه واسطه ها و دلالان را بار دیگر فعال کرده است. ثبات نرخ ارز برای چند ماه می تواند التهاب بازار را کاهش دهد، اما بی ثباتی ارزی و سردرگمی سرمایه گذاران بزرگ ترین تهدید برای ثبات بازار به شمار می رود.

او می گوید: افزایش قیمت خودروهای وارداتی عمدتاً ناشی از رشد نرخ ارز و محدودیت در تخصیص ارز و ترخیص خودروهاست، در حالی که افزایش قیمت خودروهای داخلی نیز به دلیل افزایش نرخ ارز و شکاف میان قیمت کارخانه و بازار رخ داده است.

بازار خودرو در حال حاضر در وضعیتی شکننده قرار دارد؛ محدودیت عرضه، نوسانات ارزی و نگاه سرمایه ای مردم سه ضلع اصلی افزایش قیمت ها هستند. کارشناسان پیش بینی می کنند که رشد بازار خودرو آرام و خزنده باشد، اما مسیر افزایش قیمت ها ادامه خواهد یافت.