هویت یکی از جلادان نازی که در یکی از معروف ترین عکس های جنگ جهانی دوم بارها دیده شده بود، پس از گذشت 80 سال با کمک هوش مصنوعی شناسایی شد. مردی که در عکس مشهور با نام آخرین یهودی وینیتسا تپانچه اش را روی سر قربانی یهودی زانو زده گرفته، یاکوبوس اونن، افسر سازمان اس اس، نام دارد؛ هویت این مرد توسط یک تاریخ پژوه فاش شده است. اونن در زمان وقوع این قتل 33 سال داشت.

این تصویر دلخراش که سال ها یکی از تکان دهنده ترین نمادهای جنگ جهانی دوم به شمار می رفت، سرباز آلمانی را با عینک نشان می دهد که اسلحه اش را به سوی مردی نشانه گرفته که در کنار گودالی پر از اجساد زانو زده، در حالی که چند سرباز دیگر از دور صحنه را تماشا می کنند. نام قربانی هیچ گاه مشخص نشد، اما این عکس که گمان می رود در سال 1941 گرفته شده باشد، به نمادی از کشتار سیستماتیک یهودیان اروپا تبدیل شده است. نام قاتل را یورگن متئوس، تاریخ پژوهی که دهه ها هولوکاست را مورد تحقیق و بررسی قرار داده، فاش کرد. او با 99 درصد اطمینان می گوید که مرد داخل تصویر همان اونن است.

متئوس پیشتر توانسته بود زمان و مکان دقیق اعدام دسته جمعی نشان داده شده در عکس را نیز مشخص کند؛ تصویری که نخستین بار در جریان دادگاه آدولف آیشمن، جنایتکار جنگی نازی، در سال 1961 علنی شد. این عکس پس از پایان جنگ و مدت کوتاهی بعد از آزادی یکی از بازماندگان هولوکاست به دست او رسید و سپس توسط یک خبرگزاری آمریکایی منتشر گردید. در آن زمان تصور می شد که این اعدام در شهر وینیتسا، در حدود 200 کیلومتری جنوب غربی کی یف رخ داده؛ اما بعدها یادداشت های والتر ماترنا، سرباز اتریشی، نشان داد که این قتل عام در واقع در شهر بردیچیف، میان کی یف و وینیتسا اتفاق افتاده است.

این افشاگری در سال 2023 بار دیگر توجه ها را در آلمان جلب کرد و باعث شد یک معلم بازنشسته با متئوس تماس بگیرد. این مرد گفت که فرد مسلح داخل تصویر شباهت چشمگیری به عمو همسرش دارد. اگرچه نام عمو را فاش نکرد، اما اطلاعات کلیدی مربوط به بیوگرافی او را ارائه داد، از جمله محل و سال تولد. سایر اطلاعات مهم مربوط به ورود او به سازمان اس اس در سال 1932 و مرگش در سال 1943 هنگام مبارزه با پارتیزان ها بود.

با استفاده از این اطلاعات، متئوس در آرشیوهای تاریخی جستجو کرد و توانست این فرد را به نام یاکوبوس اونن شناسایی کند. قبل از جنگ، اونن در مدرسه آلمانی مستعمراتی ویتزن هاوزن، زبان های فرانسوی و انگلیسی و همچنین تربیت بدنی تدریس می کرد. در سال 1939، او به طور کامل در سازمان اس اس فعال شد و ابتدا به عنوان نگهبان در اردوگاه داخائو مشغول بود؛ سپس در سال 1941 به جبهه شرقی و واحد Einsatzgruppe C پیوست. این واحد مأموریت داشت قبل از بازدید آدولف هیتلر، یهودیان را به قتل برساند. تخمین زده می شود که این واحد تا سال 1942 بیش از 100,000 نفر را قتل عام کرده است.

متئوس می گوید که ترکیب فناوری هوش مصنوعی، اسناد تاریخی و روایت های شخصی امکان شناسایی این جلاد را در یکی از تکان دهنده ترین تصاویر تاریخ فراهم کرد؛ تصویری که نمادی از وحشیگری جنایات نازی ها علیه بشریت شده است. ماه گذشته، این مورخ گفت که تحلیل دقیق پس زمینه عکس به او امکان داد تا مکان دقیق صحنه را تعیین کند. سپس با استفاده از فناوری تشخیص چهره، هویت اونن را مشخص کرد. یاکوبوس اونن در سال 1906 متولد شد و از خانواده ای تحصیل کرده بود و تا سال 1933 به حزب نازی پیوست. او در تاریخ 12 اوت 1943 هنگام نبرد در منطقه ژیتومیر، در آنچه اکنون بخشی از اوکراین است، کشته شد.

نام او هنوز در یک لوح یادبود سربازان کشته شده در شهر وینر، نزدیک محل تولدش در تیچلوارف در شرق فریزیای آلمان و نزدیک مرز هلند، ثبت شده است. مقامات اکنون در حال بررسی حذف نام او یا استفاده از روش های دیگر برای پاک کردن آن از این یادبود هستند. در طول سال ها، تصاویر بسیاری از رفتارهای غیرانسانی نازی ها منتشر شده؛ یکی از این تصاویر، بازمانده ای را نشان می دهد که در حال روشن کردن کوره ای است که اجساد انسان ها در آن قرار دارند. تصاویر دیگر بدن های لاغر و ضعیف قربانیان را نشان می دهد که در انتظار کشتار توسط ارتش هیتلر بوده اند. بسیاری از این عکس ها در موزه یادبود هولوکاست ایالات متحده منتشر شده اند و تحت سیاست دوایت آیزنهاور، رییس جمهور وقت، برای آموزش مردم آمریکا درباره جنایات هیتلر توزیع شده اند.