فرارو- شیرا روبین، خبرنگار بخش مسائل خاورمیانه روزنامه واشنگتن پست.

به نقل از روزنامه واشنگتن پست، روز جمعه مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده اعلام کرد که واشنگتن همچنان بر حمایت خود از اسراییل و پایبندی به توافق آتش بس در غزه تأکید دارد، هرچند این توافق با موانع متعددی روبه رو شده و بسیاری نسبت به دوام آن و میزان دخالت مستقیم آمریکا در تصمیم گیری های نظامی تل آویو ابراز تردید کرده اند.

به رغم درگیری های خشونت آمیز روز یکشنبه که آتش بس را تا مرز فروپاشی پیش برد، مقام های آمریکایی اطمینان داده اند که این توافق همچنان برقرار خواهد ماند. با این حال، مخالفت های داخلی در اسراییل با نقش پررنگ واشنگتن در مدیریت بحران غزه رو به افزایش است. در نشست خبری روز جمعه، زمانی که از روبیو پرسیده شد آیا اسراییل باید برای ازسرگیری عملیات نظامی از دولت ترامپ اجازه بگیرد ، او پاسخ داد: من این گونه نمی گویم... اما واقعیت این است که هیچ کشوری در جهان به اندازه ایالات متحده برای کمک به اسراییل و تضمین امنیت آن تلاش نکرده است.

مارکو روبیو همچنین بر تعهد کامل واشنگتن به امنیت بلندمدت اسراییل تأکید کرد و گفت این حمایت شامل تلاش برای خلع سلاح کامل حماس نیز می شود. او خاطرنشان کرد که هیچ طرح جایگزینی برای توافق فعلی وجود ندارد و آتش بسی که با میانجی گری رییس جمهور دونالد ترامپ به دست آمده، تنها گزینه واقع بینانه برای پایان دادن به درگیری ها و بازگرداندن ثبات به منطقه است.

مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، در ادامه اظهارات خود درباره تحولات اخیر خاورمیانه اعلام کرد که نه فقط آمریکا ، بلکه بیش از بیست کشور جهان از جمله چند دولت عربی منطقه بر سر تشکیل غزه ای بدون حماس و عاری از سلاح به توافق رسیده اند.

سفر روبیو، آخرین مرحله از سلسله دیدارهای مقامات عالی رتبه آمریکایی از اسراییل به شمار می رود که از دوشنبه آغاز شده بود. نخست، استیو ویتکاف، نماینده ویژه و جرد کوشنر، داماد رییس جمهور دونالد ترامپ و از طراحان اصلی توافق آتش بس غزه، به تل آویو سفر کردند. سپس در روز سه شنبه جی دی ونس، معاون رییس جمهور، وارد اسراییل شد و پس از خروج او در پنجشنبه، روبیو تنها چند ساعت بعد وارد تل آویو گردید.

در همین حال، روز چهارشنبه و در زمانی که ونس هنوز در اسراییل حضور داشت، احزاب راست گرای تندرو عضو ائتلاف حاکم بنیامین نتانیاهو رأی گیری نمادینی برگزار کردند تا به پیش نویس قانونی رأی مقدماتی دهند که هدف آن الحاق کرانه باختری است؛ منطقه ای که فلسطینی ها آن را بخش جدایی ناپذیر از کشور آینده خود می دانند، اما شهرک نشینان اسراییلی آن را سرزمین مقدس تورات می خوانند.

حامیان این طرح اعلام کردند که رأی گیری، پاسخی به فشارهای آمریکا و نشانه ای از بی اعتمادی نسبت به وعده های واشنگتن در زمینه عادی سازی روابط اسراییل با کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی است. جی دی ونس این اقدام را نمایشی سیاسی بسیار احمقانه خواند و گفت که از این رفتار احساس توهین کرده است. در مقابل، مارکو روبیو هشدار داد که چنین اقدامی می تواند توافق آتش بسی را که با میانجی گری ترامپ به دست آمده، به شدت تضعیف کند.

در همین راستا، دونالد ترامپ در گفت وگویی با مجله تایم که روز پنجشنبه منتشر شد، تصریح کرد: هیچ گونه الحاقی در کار نخواهد بود، چون من به کشورهای عربی قول داده ام ، و هشدار داد: اگر اسراییل چنین کاری بکند، حمایت کامل آمریکا را از دست خواهد داد. در داخل اسراییل نیز، بنیامین نتانیاهو رأی گیری مربوط به کرانه باختری را تحریکی سیاسی و عامدانه از سوی اپوزیسیون برای ایجاد شکاف و تنش توصیف کرد. این پیش نویس باید سه مرحله دیگر را در کنست طی کند تا به قانون تبدیل شود، هرچند از سوی اعضای ائتلاف حاکم پیشنهاد شده بود، اما با مخالفت صریح حزب لیکود یعنی حزب اصلی نتانیاهو مواجه گردید.

این رویدادها از یک سو نشانه ای از بحران مشروعیت داخلی دولت نتانیاهو و از سوی دیگر بیانگر افزایش حساسیت واشنگتن نسبت به اقدامات یک جانبه تل آویو است؛ بحرانی چندلایه که نه تنها می تواند آتش بس شکننده غزه را متزلزل کند، بلکه سایه ای سنگین بر آینده روابط آمریکا و اسراییل بیفکند.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، این روزها با موجی از انتقادها و اتهامات در داخل و خارج روبه روست. مخالفان می گویند روابط نزدیک او با دولت دونالد ترامپ سبب شده آزادی عمل ارتش اسراییل در غزه به شدت محدود شود. در رسانه های اسراییلی، رفت وآمد پی درپی مقام های آمریکایی به تل آویو با کنایه ای طنزآمیز بیبی سیتینگ ( ترکیبی از واژه نگهداری کودک و لقب سیاسی نتانیاهو یعنی بیبی ) نام گرفته است. با این حال، جی دی ونس، معاون رییس جمهور آمریکا تأکید کرده است که فشار واشنگتن برای حفظ آتش بس به هیچ وجه نظارت بر یک کودک نیست.

توافق آتش بس غزه از دهم اکتبر اجرایی شد. طبق مفاد آن، حماس موظف بود تمامی گروگان های زنده و پیکرهای کشته شدگان را آزاد کند و در مقابل، اسراییل باید از بخش های وسیعی از غزه عقب نشینی جزیی انجام می داد و اجازه ورود بیشتر کمک های بشردوستانه را می داد. هفته گذشته، حماس تمامی گروگان های زنده را آزاد کرد، اما تاکنون فقط 15 پیکر از مجموع 28 جسد را تحویل داده است. همین امر موجب شده تل آویو، حماس را به نقض توافق متهم کند؛ در حالی که حماس مدعی است به دلیل تخریب گسترده و کمبود امکانات تخصصی، قادر به یافتن تمام اجساد نیست.

روز یکشنبه، در پی کشته شدن دو سرباز اسراییلی، ارتش اسراییل چندین حمله هوایی در مناطق مختلف غزه انجام داد که بنا بر گزارش ها ده ها کشته برجای گذاشت.با وجود این تنش ها، مقام های دولت ترامپ اعلام کرده اند که روند اجرای آتش بس طبق برنامه پیش می رود و به زودی وارد مرحله دوم و حساس تر آن خواهند شد؛ مرحله ای که شامل خلع سلاح کامل حماس، خروج تمامی نیروهای اسراییلی از غزه، تشکیل دولت موقت فلسطینی و استقرار نیروی بین المللی ثبات ساز است؛ جزییاتی که هنوز مبهم و فاقد توافق نهایی اند. در مجموع، وضعیت کنونی بازتاب دهنده شکاف میان ملاحظات امنیتی تل آویو و اهداف سیاسی واشنگتن است ؛ تضادی که اگر مدیریت نشود، ممکن است آتش بس شکننده غزه را به کلی از میان ببرد و بحران تازه ای در روابط آمریکا و اسراییل بیافریند.