فرارو- فرآیند تخصیص وام 30 میلیون تومانی ویژه فرهنگیان بازنشسته با اختلال مواجه شد.

به گزارش فرارو؛ اختلال اپلیکیشن توبانک تنها بخش ظاهری بحران بازنشستگان است. آنچه در عمق رخ می دهد، استفاده دوباره از سپرده های معلمان برای زنده نگه داشتن بانکی زیان ده است. فرهنگیان بازنشسته برای دریافت وام وعده داده شده بین صف های شعب و وعده های نرم افزاری سرگردان مانده اند و صندوق ذخیره هم بار دیگر در نقش تامین کننده سرمایه های از دست رفته بانک ها ظاهر شده است.

وام 30 میلیونی ویژه فرهنگیان بازنشسته با عنوان طرح رفاهی از تابستان 1403 آغاز شد.

شرط دریافت این وام حداقل 15 سال سابقه عضویت در صندوق ذخیره فرهنگیان بود و پرداخت آن با کارمزد 10 درصد و بازپرداخت 24 ماهه انجام می شد.

اقساط وام 30 میلیون تومانی فرهنگیان به صورت مساوی از حساب متقاضی برداشت می شد. سود موثر وام حدود 19.8 درصد محاسبه شده بود که نسبت به میانگین وام های خرد بازار نرخ نسبتا پایین تری داشت.

دریافت این وام از طریق سپرده 3 میلیون تومانی ثابت تا پایان دوره و یک سفته الکترونیک به ارزش 43 هزار تومان انجام می شد.

فرآیند دریافت وام تا پیش از شهریور 1404 دیجیتال و ساده بود؛ فرهنگیان بازنشسته پس از دریافت پیامک معرفی از سوی بانک گردشگری، اپلیکیشن توبانک را نصب و در آن احراز هویت می کردند.

پس از افتتاح حساب در توبانک، کارت بانکی از طریق پست ارسال می شد و همزمان با سپرده گذاری اولیه، وام بلافاصله فعال و به حساب واریز و قابل استفاده بود.

اما توقف ناگهانی اپلیکیشن دردسرساز شد. اواخر شهریور امسال توبانک دچار اختلال و در ماه مهر بطور کامل از دسترس خارج شد. بطوریکه روند پرداخت وام عملا متوقف شد.

بسیاری از فرهنگیان به فرارو گزارش کردند که پروسه دریافت وام 30 میلیونی برای آنها تا مرحله افتتاح حساب و در برخی موارد تا خرید سفته هم پیش رفته اما برای ثبت نهایی با مشکل مواجه شدند.

به گفته این بازنستشگان فرهنگی اپلیکیشن توبانک همزمان با رسیدن به مرحله نهایی از کار افتاده و تراکنش لغو شده، درحالیکه مبلغ افتتاح حساب و سفته از حساب آنان کسر گردیده است.

در نهایت هم بانک گردشگری وعده داده که تا آبان 1404 از اپلیکشین جدیدی به نام گردشگری پلاس رونمایی خواهد کرد تا ادامه فرایند از آن طریق انجام شود.

در حال حاضر، افتتاح حساب صرفا در شعب فیزیکی انجام می شود و هزینه ی آن به طور متوسط 15 تا 20 هزار تومان است، درحالی که پیش از برزو اختلالات، افتتاح حساب در توبانک کاملا رایگان بود.

زیان بانک گردشگری از سال 1403 با شتاب فزاینده آغاز شد. صورت های مالی این بانک تا اردیبهشت 1404 نشان می دهد مجموع زیان انباشته به رقم 8,500 میلیارد تومان رسیده؛ از این میزان، حدود 2 همت ناشی از پوشش هزینه های جاری و بدهی های بین بانکی، 1,400 میلیارد تومان مربوط به انتقال منابع به زیرمجموعه های زیان ده چون گردشگری ایرانیان و میدیا کپیتال و مبلغ 600 میلیارد تومان نیز به تامین خط اعتباری وام های فرهنگیان اختصاص یافته است.

بدین ترتیب، بدهی مستقیم بانک گردشگری به صندوق ذخیره فرهنگیان حدود 3,400 میلیارد تومان گزارش شده و بازپرداخت اقساط وام ها تاکنون کمتر از 25 درصد تحقق یافته است.

استفاده از منابع صندوق ذخیره فرهنگیان برای پوشش زیان های مالی بانک های وابسته موضوع تازه ای نیست و به دهه 90 بازمی گردد.

خبرگزاری مهر در آبان 1395 گزارش داد که بخش قابل توجهی از سپرده های فرهنگیان در دوره فعالیت بانک سرمایه (وابسته به صندوق ذخیره) در قالب سرمایه گذاری یا خط اعتباری به شرکت های زیرمجموعه بانک منتقل شده و بخش زیادی از این وجوه به صندوق بازنگشته است.

همچنین ایرنا در گزارشی مربوط به شهریور 1396 طبق بررسی های اولیه و اسناد ارائه شده به مجلس نوشت که این منابع عمدتا صرف تسویه بدهی ها و زیان های عملیاتی بانک سرمایه شده است که در پی آن پرونده تحقیق و تفحص رسمی برای آن تشکیل شد.

همچنین تسنیم در همان سال (1396) به نقل از کمیسیون آموزش مجلس اعلام کرد که بخشی از منابع صندوق ذخیره برای جبران زیان انباشته بانک سرمایه استفاده شده و به گفته یکی از اعضای کمیسیون، بازپس گیری این مبالغ هنوز کامل نشده است.

در خبری مربوط به سال 1397 با استناد به نتایج نهایی تحقیق و تفحص آمده بود که صندوق ذخیره در دوره پیشین برای جبران زیان بانک سرمایه هزینه شده بود و فرآیند بازپرداخت منابع به صندوق تحقق کامل نیافته است.

حالا به نظر می رسد الگوی استفاده از سپرده های فرهنگیان برای نجات بانک های زیان ده که طبق ادعاها نخستین بار در بانک سرمایه دیده شد، اکنون با بانک گردشگری با ارقام بزرگ تر دوباره تکرار شده و تامین آینده قشر فرهنگیان جامعه به ضرر و زیان بانک ها گره خورده است.