صفحه اصلی     اقتصادی     اجتماعی     سیاسی     ورزشی     بین الملل     RSS     تماس با ما  
سه شنبه، 29 مهر 1404 - 18:20   
 آخرین خبرها
  اوریه مقابل ذوب‌آهن در لیست پرسپولیس
  پاداش میلیاردی در انتظار استقلالی‌ها برای شکست الوحدات
  مورد مشکوک در وضعیت صابر کاظمی که قطری‌ها نگفتند!
  مذاکرات محرمانه رییس اسراییل برای توقف محاکمه نتانیاهو
  متلک هاشمیان به اوسمار ویرا؛ به پرسپولیس برای این کار نیامده‌ام!
 
- اندازه متن: + -  کد خبر: 49904صفحه نخست » آخرین اخبار    سه شنبه، 29 مهر 1404 - 16:15

چه کسی بزرگترین کتابخانه جهان باستان را ویران کرد؟


از دست رفتن کتابخانه اسکندریه که یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های دانش جهان باستان را در خود جای داده بود، قرن‌هاست که مایه تاسف و حسرت است؛ اما به راستی چه کسی عامل یا مقصر این نابودی بود؟

با شعله ور شدن آتش در کتابخانه اسکندریه، یکی از بزرگ ترین گنجینه های دانش جهان باستان برای همیشه نابود شد. اما چه کسی آتش را برافروخت؟ این یکی از آن پرسش های تاریخ است که اگر بخواهیم با طنز بگوییم، به راستی سوزان است، چرا که آن کتابخانه یکی از مهم ترین نهادهای آموزشی و فرهنگی در تاریخ بشریت بود.

به گزارش عصرایران، کتابخانه مشهور مصر با وجود افتخار و شهرتش در جهان باستان، چندین بار دچار آتش سوزی شد و سال 48 پیش از میلاد شاهد جنگ داخلی بود. آیا به راستی ژولیوس سزار کتابخانه بزرگ اسکندریه را به آتش کشید یا فاتحان مسلمان عامل آن بودند؟ یا شاید حتی خود حامی کتابخانه؟ در ادامه همه شواهد تاریخی درباره ویرانی این کتابخانه را مرور می کنیم. کتابخانه اسکندریه چه بود؟

5261424

کتابخانه با اینکه در مصر بود، در واقع دژی از فرهنگ یونان باستان بود. این کتابخانه درون معبدی به نام موزِئون (Mouseion) یا معبد الهه های هنر ساخته شده بود. موزه، تالارهای مطالعه و باغ های آن دیگر وجود ندارند، اما گزارش های هم عصر از معماری و محتوای شگفت انگیز آن یاد کرده اند که همه گواه نفوذ سه قرن حکومت دودمان بطلمیوسی در مصر و گسترش تمدن یونانی است.

روشن نیست ایده اولیه ساخت کتابخانه از آنِ بطلمیوس اول سوتر (نخستین فرعون دودمان بطلمیوسی که سال 323 پیش از میلاد به تخت نشست) بوده یا از مشاور او، دمتریوس اهل فالرون . بطلمیوس که در اصل یونانی مقدونی بود، مصر را به مرکز فرهنگ یونانی تبدیل کرد. او آرزوهای بزرگی برای شهر اسکندریه داشت؛ شهری که در ساحل مدیترانه مصر بنا نهاد و سال 305 پیش از میلاد آن را پایتخت خود کرد. گای دو لا بدوییر مورخ در کتاب سقوط مصر و برآمدن روم: تاریخ بطلمیوسیان می نویسد که در نهایت شهر بطلمیوس به بندری تبدیل شد برای ورود همه چیز، از ادبیات و هنر و فلسفه گرفته تا تجارت. نزدیک سال 295 پیش از میلاد، بطلمیوس مأموریت جمع آوری بزرگ ترین مجموعه آثار مکتوب جهان را به دمیتریوس داد، گامی که اسکندریه را بر نقشه فرهنگی جهان نشاند و مصر را به مرکز فرهنگ یونانی بدل کرد. بطلمیوس اول پیش از پایان کار درگذشت (283 پیش از میلاد)، اما بیشتر مورخان معتقدند کتابخانه در دوران سلطنت پسرش، بطلمیوس دوم فیلادلفوس (بین سال های 284 تا 246 پیش از میلاد) افتتاح شد. آن زمان، دودمان بطلمیوسی منابع هنگفتی صرف این پروژه و گسترش شهر اسکندریه کرده بود. ماموران فرعون در سراسر جهان به دنبال نسخه های مکتوب می گشتند و گنجینه هایی چون کتابخانه ارسطو و نسخه هایی از نمایشنامه های اصلی آیسخولوس، اوریپید و سوفوکل را گرد آوردند. کتابخانه نه تنها شامل آثار ادبیات یونان باستان میشد، بلکه نوشته هایی از سوریه، ایران و هند را نیز در خود داشت. شگفتی آن تنها در صدها هزار طومار پاپیروس نبود، بلکه در معماری باشکوهش هم بود. کتابخانه در سراسر جهان به عنوان مخزن دانش شناخته می شد. همچون دانشگاهی مدرن، پژوهشگران را از نقاط مختلف جذب می کرد تا در زمینه های علم، ریاضیات و هنر به تحقیق بپردازند. اما نزدیک سال 145 پیش از میلاد، بطلمیوس هشتم همه دانشمندان خارجی را در جریان نبردی بر سر جانشینی اخراج کرد. بدوییر یادآور می شود که پژوهشگران امروزی درباره خود کتابخانه و دانشمندان آن به طرز آزاردهنده ای اندک می دانند. با این حال، او می نویسد که کتابخانه تأثیری بسیار فراتر از اندازه اش بر جهان پیرامون خود گذاشت. او یادآور می شود: شاید بزرگ ترین سهم آن در تاریخ دانش همین باشد که اساساً وجود داشت. بدوییر کتابخانه را بزرگ ترین هدیه بطلمیوسیان به جهان باستان می نامد. چگونه کتابخانه اسکندریه در آتش سوخت؟

5261425

آشوب های اجتماعی در سراسر مصر شاید در سقوط کتابخانه نقش داشتند. سال 48 پیش از میلاد، دست کم بخشی از کتابخانه قربانی جنگ داخلی مصر شد. آن سال، ژولیوس سزار، ژنرال رومی، به اسکندریه رفت تا از متحدش کلئوپاترا در برابر برادرش بطلمیوس چهاردهم دفاع کند. در جریان درگیری، رومیان برای جلوگیری از حرکت ناوگان بطلمیوس، کشتی ها و اسکله های اسکندریه را به آتش کشیدند. با گسترش شعله ها، آتش به موزِئون رسید. منابع تاریخی درباره میزان خسارت اختلاف نظر دارند: برخی مانند پلوتارک می گویند کل کتابخانه سوخت، در حالی که سنکای جوان تر فیلسوف نقل می کند که منبعی (که اکنون از میان رفته) شمار طومارهای سوخته را 40هزار ذکر کرده است. آیا چیزی از آن باقی ماند؟ منابع بعدی هنوز از موزِئون یاد می کنند، به این معنا که معبد همچنان فعال بوده و دانشمندان به کار خود ادامه می دادند، اگر کل کتابخانه سوخته بود، چنین امری ممکن نبود. سقوط کتابخانه اسکندریه

5261426

باقی مانده های کتابخانه و دانشمندان وابسته به آن، همراه با افول شهر اسکندریه، آرام آرام از میان رفتند. به نوشته سباستین مادرو در کتاب کتابخانه ها، آرشیوها و موزه ها ، با گذشت زمان، کتابخانه اسکندریه به تدریج در پی بی توجهی نابود شد . اسکندریه که روزگاری مرکز دانش یونانی بود، زیر سلطه روم قرار گرفت و به گفته روی مَک لِئود مورخ در کتابخانه اسکندریه: مرکز یادگیری در جهان باستان ، رهبران رومی توجه چندانی به آن نداشتند. او می نویسد: در دوران امپراتوری روم، داده های بسیار اندکی درباره کتابخانه (یا هر آنچه از آن باقی مانده بود) در دست است. کتابخانه اسکندریه شاید نابود شده بود، اما شواهدی وجود دارد که بنیاد خواهر آن یعنی سراپیوم، همچنان باقی ماند، البته خود آن نیز دوبار دچار آتش سوزی شد. با گسترش مسیحیت در سراسر امپراتوری روم، حاکمان مسیحی چون تئودوسیوس اول و پاتریارک مسیحی اسکندریه به جنگ با بت پرستی برخاستند. سال 391 میلادی، گروهی از دانشمندان سراپیوم که از حمله رومیان به خدایان و الهه های خود خشمگین بودند، به برخی مسیحیان حمله کردند. در پاسخ، مسیحیان سراپیوم را ویران و نابود کردند. آتش سوزی ها و اتهام آتش زدن همچنان در تاریخ کتابخانه ادامه یافت. سال 642 میلادی، نیروهای مسلمان به فرمان عمرو بن عاص اسکندریه را در جریان فتوحات زمان خلیفه دوم تصرف کردند. بنا به گزارشی از قرن سیزدهم، خلیفه عمر دستور داد کتابخانه بزرگ را نابود کنند و از کتاب هایش به عنوان سوخت برای گرم کردن آب حمام ها استفاده کنند. اما مورخان امروزی این روایت را افسانه ای می دانند که شاید به دست نویسندگان مسیحی قرون وسطی و در فضایی ضداسلامی ساخته و رواج یافته است. اسماء افسرالدین تاریخ دان در مجله آمریکایی اقتصاد و جامعه شناسی می نویسد: مدارا و تساهل فکری، ویژگی شاخص تمدن اسلامی در دوران قرون وسطی بود. برخلاف افسانه های رایج، مسلمانان آن دوران به شکل شگفت آوری پذیرای دانش دیگر فرهنگ ها بودند. و بنابراین اتهام سوزاندن کتابخانه به یک افسانه بیشتر شباهت دارد تا واقعیت. مناقشه ای ماندگار سال هاست که به نوشته مورخ کلاسیک راجر اس. بَگنال در مقالات انجمن فلسفی آمریکا ، بحث های بسیاری درباره عامل نابودی کتابخانه در گرفته است. او می نویسد: این یک معمای قتل با چند مظنون است و می افزاید: احساسات در این موضوع هنوز هم داغ است. برخی محققان، آموزگاران مسیحی سال 391 را مقصر می دانند که بقایای دانش کلاسیک را نابود کردند، در حالی که دیگران نابودی نهایی را به خلافت اسلامی و مخالفتش با دانش غیرمسلمان نسبت می دهند. آنچه می دانیم این است که در نهایت حتی اشاره ها به موزِئون هم از میان رفت. امروزه، کتابخانه اسکندریه همچنان یکی از شگفتی های سوگ بار تاریخ و یادآور حسرتی عمیق برای دانشی است که برای همیشه از دست رفته است.
   
  

نظر شما:
نام:
پست الکترونیکی:
آدرس وب:
عنوان:
نظر
  قبل از ارسال نظر آنرا ویرایش کرده و قواعد نگارش را در آن رعایت کنید.
لطفاً در مطالب خود اخلاق اسلامی و قوانین کشور را مد نظر داشته باشید.
نمایش نظرات کاربران در خبرها به معنای تایید آنها توسط سایت نیست.

  کد امنیتی:
 
پاداش میلیاردی در انتظار استقلالی‌ها برای شکست الوحدات
  پاداش میلیاردی در انتظار استقلالی‌ها برای شکست الوحدات
استقلال در صورت پیروزی مقابل الوحدات اردن، جدا از شرایط روانی و بهبود وضعیت جدولی، یک هدیه مالی ارزشمند هم دریافت خواهد کرد.
مورد مشکوک در وضعیت صابر کاظمی که قطری‌ها نگفتند!
  مورد مشکوک در وضعیت صابر کاظمی که قطری‌ها نگفتند!
دکتر القاسی، متخصص بنام ستون فقرات و مغز و اعصاب به تشریح وضعیت صابر کاظمی پرداخت.
مذاکرات محرمانه رییس اسراییل برای توقف محاکمه نتانیاهو
  مذاکرات محرمانه رییس اسراییل برای توقف محاکمه نتانیاهو
در حالی که مذاکرات پیرامون یک توافق احتمالی برای عفو نتانیاهو در حال افزایش است، دفتر رییس رژیم صهیونیستی امروز در پاسخ به هاآرتص تأیید کرد که هرتزوگ در مورد این موضوع با خانواده‌ها صحبت کرده؛
جواب کارترون به درخواست پرسپولیسی‌ها
  جواب کارترون به درخواست پرسپولیسی‌ها
کارترون که در حال حاضر تحت قرارداد باشگاه ام‌صلال قطر است، پاسخی کوتاه و محتاطانه به سوال مذاکره با پرسپولیسی‌ها داد.
پیام تند نتانیاهو به واشنگتن: با حضور ترکیه در غزه موافقت نخواهیم کرد
  پیام تند نتانیاهو به واشنگتن: با حضور ترکیه در غزه موافقت نخواهیم کرد
به گفته همین منابع، نتانیاهو در مذاکرات خود خاطرنشان کرد که اسراییل، ترکیه را به عنوان یک بازیگر متخاصم در منطقه می‌بیند و نباید هیچ‌گونه جایگاهی در پایگاه فرماندهی بین‌المللی در نوار غزه داشته باشد.
ستاره مصدوم استقلال به بازی با الوحدات می‌‌رسد
  ستاره مصدوم استقلال به بازی با الوحدات می‌‌رسد
مدافع جوان تیم فوتبال استقلال، سامان فلاح، برخلاف شایعات اخیر، مشکلی برای همراهی آبی‌پوشان در دیدار فردا مقابل الوحدات اردن ندارد.
لهستان هشدار شد: هواپیمای پوتین را توقیف می‌کنیم
  لهستان هشدار شد: هواپیمای پوتین را توقیف می‌کنیم
رادوسواف سیکورسکی در گفت‌وگو با رادیو خانواده لهستان اعلام کرد: تضمینی برای اینکه یک دادگاه مستقل در لهستان، دستور توقف هواپیمای متهم بین‌المللی (ولادیمیر پوتین)،
صدور ویزای کارگری برای اتباع افغانستانی
  صدور ویزای کارگری برای اتباع افغانستانی
تنها در صورتی اجازه استفاده از نیروی کار خارجی را خواهیم داد که هیچ نیروی کار ایرانی برای آن موقعیت کاری وجود نداشته باشد.
هادی حجازی‌فر: پایان «ناتوردشت» شجاعانه بود
  هادی حجازی‌فر: پایان «ناتوردشت» شجاعانه بود
هادی حجازی‌فر بازیگر فیلم‌ «ناتوردشت» گفت: بنظرم این اثر و پایانش کار شجاعانه‌ای بود.
روایت دراماتیک «الگوریتم» از سرقت صندوق امانات بانک‌های کشور
  روایت دراماتیک «الگوریتم» از سرقت صندوق امانات بانک‌های کشور
سریال «الگوریتم» در قسمت ‌اخیر خود به روایت سرقت صندوق امانات یکی از بانک‌های کشور پرداخت .در این قسمت ماجرای طراحی و چگونگی اجرای این عملیات تبهکارانه به تصویر کشیده شد.
قیمت شاسی‌بلند جدید بازار مشخص شد
  قیمت شاسی‌بلند جدید بازار مشخص شد
قیمت بی‌وای‌دی سانگ پلاس در بازار ایران سه میلیارد و 950 میلیون تومان تعیین شد
ایرانی‌ها از خودروهای مدرن جا ماندند
  ایرانی‌ها از خودروهای مدرن جا ماندند
افزایش نرخ ارز سبب شده تا خودروهای اقتصادی وارداتی پس از ورود به کشور با قیمتی چندبرابر درآمد سالانه خانوار فروخته شوند
  پربیننده ترین اخبار       
  با اتهام سنگین؛ پژمان جمشیدی بازداشت شد؟
  کنایه زیرپوستی وحید هاشمیان به المیرا شریفی‌مقدم
  منوچهر هادی: من مقصر جدایی از یکتا بودم و با هیچ زن دیگری ازدواج نمی‌کنم!
  نان از نزاع/ درباره خبر تشکیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» و بسیج 80هزار نیرو
  اختلال در مترو؛ مسافران درهای اضطراری را شکستند و وارد ریل شدند
  روایت قاتل فراری از روزهای جهنمی زندان عراق
  زندانی شدن سارکوزی رییس‌جمهور پیشین فرانسه/ شوک در پاریس
  2 بازیکن استقلال بازی با الوحدات را از دست دادند
  مهدیه اسفندیاری در کانال تبادل قرار گرفت
  پیری مرجانه گلچین در سریال بامداد خمار
  تصویر؛ تیپ اسلامی جورجینا رودریگز در هفته مد ریاض 2025
  فیروزه ایرانی بر روی نیم‌تاج همسر ناپلئون
  نیمی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران سهمیه‌ای هستند
  روز تعیین سرنوشت نیمکت پرسپولیس؛ خداحافظ وحید، سلام اوسمار؟
  قیمت روز خودرو | جدول جدید امروز
  تتلو در زندان سکته مغزی کرد؟
  پخش سریال جنایی «خانم مارپل» از امشب
  در مناظره احمد زیدآبادی و حمید رسایی درباره آینده ایران چه گذشت؟
  مرسدس شش‌چرخ هیتلر؛ عجیب‌ترین خودروی تاریخ نازی‌ها
  قیمت دلار در تالار دوم ارزی چقدر است؟
© شبکه خبری سرنویس 1404

All rights reserved