بهیه جعفری معاون دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به دو پدیده تغییر اقلیم و تغییرات اقلیمی اظهار کرد: تفاوت های مفهومی میان این دو پدیده وجود دارد. تغییر اقلیم به معنای تغییرات ادامه دار و ماندگار بوده و با تغییرات اقلیمی که عبارت است از تغییر یک یا دوساله دما، بارش یا موارد دیگر تفاوت دارد.

به گزارش ایسنا، وی درخصوص تاثیر افزایش دما و تبخیر بر منابع آب گفت: تغییر اقلیم حاصل افزایش دما است. به دلیل گسترش صنعتی شدن در تمام جهان و افزایش تولید گازهای گلخانه ای مانند متان و کربن دی اکسید در جو زمین، دما هوا در جهان تا 2 درجه افزایش یافته است.

جعفری با تاکید بر تأثیرپذیری ایران از این تغییر و افزایش 2 درجه ای دمای هوای کشور در هر دهه، ادامه داد: بر اساس گفته های کارشناسان هواشناسی هر یک درجه تغییر دما می تواند تا 6 درصد تبخیر و تعرق پتانسیل را افزایش دهد، به معنای دیگر درحالی که تغییر اقلیم موجب کاهش بارش می شود، سبب افزایش نیاز آبی حیوانات و گیاهان به دلیل افزایش دما نیز شده است که در نتیجه این افزایش شاهد کاهش میزان آب تجدیدپذیر در کشور هستیم.

به گفته وی؛ باوجود اینکه متوسط بارش سالیانه در کشور 248 میلیمتر تا 250 میلیمتر است، اما در سال آبی گذشته میزان کل بارش 152 میلیمتر بود که به معنای دیگر شاهد کاهش 40 درصدی میزان بارش ها در سال آبی گذشته هستیم.

معاون دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: متوسط حجم بارش ها در کشور 400 میلیارد متر مکعب است که از این میزان 75 درصد تبخیر و تعرق شده و 25 درصد به عنوان آب تجدیدشونده باقی می ماند. باتوجه به میزان بارش 152 میلیمتری، به شرطی که دمای هوای کشور را ثابت درنظر بگیریم منابع آبی تجدیدشونده کشور در سال آبی گذشته کمتر از 70 تا 80 میلیارد مترمکعب است که نسبت به میانگین بلند مدت دست کم سالانه 50 میلیارد متر مکعب کمتر است.

وی درخصوص تغییر الگوی بارش ها در پی تغییر اقلیم، نیز گفت: یکی از نتایج تغییر اقلیم افزایش پدیده های حدی به صورت خشکسالی ها و سیل های شدید است. اگرچه که تغییر اقلیم در کشورهای استوایی مانند جزایر مالدیو، اندونزی موجب افزایش بارش می شود، اما به دلیل سوق اقلیم غالب در کشور ما به سمت خشکی، تغییر اقلیم خود را با پدیده حدی سیل نشان می دهد. آنچنانکه در سال آبی گذشته شاهد سیلاب های شدید در استانهای جنوبی کشور مانند خوزستان و هرمزگان و سیستان و بلوچستان بودیم.

جعفری ادامه داد: در سال آبی گذشته در هیچ یک از استان های کشور به جز گیلان نه تنها شاهد افزایش بارش ها نبودیم، بلکه به جز دو استان که وضعیت طبیعی داشتند در تمامی استان های کشور شاهد کاهش بارش ها بودیم.

وی در ادامه با اشاره به شهرهای پرخطر و در معرض خشکسالی گفت: زمانی که شاخص بارش استانداردشده SPI را در بازه های 6.12 و یا 48 ماهه بررسی می کنیم می توانیم درصد خشکی استان ها را برآورد کنیم. طبق گزارش های سازمان هواشناسی در منطقه زاگرس باوجود خشکی انباشته، شاهد افزایش خشکسالی هستیم این منطقه یکی از مناطق پراهمیت در تامین نیاز آبی کشور است. پس از آن استان های شرق کشور، هرمزگان و تهران به نسبت با خشکسالی های شدیدتری مواجه بودند.

معاون دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران با تاکید بر کسری تجمعی بیش از 150 میلیارد مترمکعبی در منابع آب زیرزمینی اظهار کرد: میانگین بارش ها در استان های کشور از منفی 5 درصد تا منفی 70 درصد است، ادامه دار بودن کم بارشی ها فرصت تجدیدشوندگی را از منابع زیرزمینی گرفته و به دلیل ادامه برداشت از این منابع شاهد بحران در منابع آب زیرزمینی و فرونشست های عمیق در برخی از مناطق کشور هستیم.

وی افزود: در اثر تغییر اقلیم بارش های موجود در کشور نه به روان آب تبدیل شده و نه به زیرزمین نفوذ می کنند تا بتوانند منابع آب زیرزمین را تغذیه کنند، از طرف دیگر از بین رفتن یخچال های کشور و تغییر الگوی بارش برف به باران که میتواند در اثر ذوب شدن ایجاد جریان آب در رودخانه ها کند را نیز از دست داده ایم.