نفیسه آزاد در اعتماد نوشت: اساسا این یک کلیشه است که خشونت خانگی، قتل یا زن کشی فقط در طبقات فرودست یا در میان افرادی با سطح سواد پایین و متعلق به گروه های حاشیه ای جامعه هستند، رخ می دهد. هیچ پژوهشی این فرضیه را تایید نمی کند.

واقعیت این است که خشونت خانگی در همه گروه های طبقاتی و اجتماعی وجود دارد. آنچه این پدیده را گسترده تر می کند، مساله ساختار جنسیتی جامعه است که نوعی فرودستی برای زنان ایجاد می کند و به مردان اجازه و توان اعمال خشونت علیه زنان در محیط خانه را می دهد.

تحصیلات و حتی اشتغال و درآمد مستقل زنان، این فرودستی ناشی از جنسیت را از میان نمی برد. درست است که این عوامل می توانند بخشی از قدرت زنان را در خانه یا جامعه افزایش دهند، اما واقعیت این است که ساختار جنسیتی همچنان در سطوح فرهنگی، قانونی، اجتماعی و حتی اقتصادی فرودست ساز است. در چنین بستری، زنان همچنان سوژه اصلی خشونتند و هیچ کدام از دستاوردهای فردی مانند تحصیلات، شغل یا حضور اجتماعی، توان مقابله کامل با این خشونت ساختاری را ندارند.

در بررسی خشونت خانگی نمی توان فرد و اجتماع را از هم جدا کرد. هر چند اعمال خشونت سویه های فردی هم دارد، اما وقتی می بینیم که بیش از 90درصد قربانیان خشونت خانگی زنان هستند، دیگر نمی توان این پدیده را فردی یا استثنایی دانست. ما در این زمینه با یک مساله اجتماعی فراگیر مواجه هستیم نه یک مساله فردی و نادر.

نتایج پژوهش های گذشته بیانگر آن است که مساله فراتر از سطح فردی است و ابعاد اجتماعی، ساختاری و حقوقی دارد. زنانی که این تجربه ها را پشت سر گذاشته اند، احساس امنیت نمی کنند و اغلب فکر می کنند در تلاش برای حفظ امنیت، تنها هستند. امروز به دلیل گسترش رسانه ها و شبکه های اجتماعی، این تجربه ها بیشتر در معرض دید عمومی قرار گرفته اند و اگر در گذشته تصور می شد چنین حوادثی صرفا مساله ای شخصی است، امروز مشخص شده که زنان در همه جا ممکن است با آن مواجه شوند.

خشونت خانگی علیه زنان در سراسر جهان اتفاق می افتد؛ با شدت و آمار متفاوت در هر کشور. اما شرایط در ایران ویژگی های خاص خود را دارد. نخست اینکه در ایران هیچ نهاد عمومی مسئول انجام پیمایش ملی درباره خشونت خانگی نیست، بنابراین آمار دقیق و رسمی از این پدیده در دست نداریم، این در حالی است که در بسیاری از کشورها داده های آماری معتبر وجود دارد.

زن کشی هم منحصر به ایران نیست، اما تفاوت اصلی ما با برخی کشورها این است که آن ها قوانین مشخص و کارآمدی برای مقابله با این جرایم دارند. در آن کشورها تنبیهات قضایی مشخصی برای اعمال خشونت خانگی در نظر گرفته می شود، آموزش های عمومی گسترده وجود دارد و حتی رسانه های عمومی مثل سریال ها به این موضوع می پردازند تا به کاهش آن کمک کنند.

وقتی بستر حقوقی و اجتماعی فراهم باشد، نهادهای مدنی و وکلا نیز می توانند نقش فعالی در کاهش خشونت ایفا کنند و چنین بسترهایی امکان کارهای ترویجی، حمایتی و آموزشی را فراهم می کنند. اما در ایران چنین زیرساخت هایی یا وجود ندارد یا بسیار ضعیف است. همین خلأ تفاوت اصلی ما با جوامع دیگر است و موضوع را ترسناک تر می کند. بنابراین خشونت خانگی علیه زنان نه یک مساله فردی، بلکه مساله ای اجتماعی و ساختاری است که بدون تغییرات قانونی، فرهنگی و اجتماعی قابل حل نخواهد بود.