بازار خودروی ایران، به ویژه در بخش کراس اوورها، به نقطه ی اشباعی بی سابقه رسیده است. هرچند ماه یک بار، نامی جدید از برندی تازه تاسیس یا شرکتی قدیمی، به این ضیافت پرتلاطم اضافه می شود. در این میان، شرکت تیگارد موتور که به عنوان زیرمجموعه ای از سانیار موتور پارس فعالیت خود را آغاز کرده، با معرفی اولین محصول سواری خود، تیسان S05 ، قصد دارد سهمی از این بازار رقابتی را به دست آورد.

به گزارش خودرو بانک، تیسان S05 در حقیقت نسخه ای ری بج شده از خودروی چینی بایک رویژیانگ X5 (BAIC Ruixiang X5) است؛ خودرویی که با هدف قرار دادن بازار کراس اوورهای میان رده با تمرکز ویژه بر ابعاد و فضای خانوادگی پا به میدان گذاشته است. اما در بازاری که گزینه هایی از برندهای جاافتاده تری چون مدیران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور حضور دارند، آیا یک محصول جدید با تکیه بر ابعاد بزرگ و گیربکس اتوماتیک سنتی (AT) می تواند نظر مشتریان محتاط ایرانی را جلب کند؟

ورود تیسان S05 بیش از آنکه یک معرفی ساده محصول باشد، نمایانگر استراتژی ای است که تلاش می کند از شکاف های کوچک بازار، مانند تقاضا برای فضای داخلی گسترده و بی اعتمادی بخشی از خریداران به گیربکس های CVT، بهره برداری کند. با این حال، این استراتژی با چالش های فنی و بازاریابی قابل توجهی روبروست.

در نگاه اول، تیسان S05 تلاش نمی کند با طراحی های رادیکال یا خطوط فضایی، خود را متمایز کند. زبان طراحی این خودرو بر پایه ی محافظه کاری و تلاش برای جلب رضایت طیف گسترده ای از سلیقه ها بنا شده است. این رویکرد، که در بسیاری از محصولات اقتصادی تر چینی دیده می شود، ریسک گارد گرفتن مشتری در برابر طراحی را کاهش می دهد، اما همزمان، هویت مستقلی نیز برای خودرو ایجاد نمی کند.

نمای جلوی خودرو تحت سلطه ی یک جلوپنجره ی بسیار بزرگ با خطوط افقی کرومی قرار دارد که به چراغ های اصلی کشیده و نسبتاً اخم آلود متصل شده اند. این سبک طراحی، که یادآور برخی محصولات قدیمی تر هیوندای یا حتی فورد است، ظاهری با ابهت، اما فاقد نوآوری به S05 بخشیده است.

سپر جلو طراحی ساده ای دارد و چراغ های مه شکن در قابی عمودی جای گرفته اند. در نمای جانبی، ابعاد بزرگ خودرو بیش از هر چیز خودنمایی می کند. خط شانه صاف و کشیده، ریل های سقفی (Roof Rack) و رینگ های 18 اینچی آلومینیومی، پروفایل یک شاسی بلند کلاسیک را به نمایش می گذارند.

نقطه ی قوت اصلی تیسان S05 در این بخش، اعداد و ارقام ابعاد آن است. با طول 4788 میلی متر، عرض 1875 میلی متر و ارتفاع 1730 میلی متر، این خودرو نه تنها از رقبای مستقیم خود در سگمنت کراس اوورهای کامپکت (مانند تیگو 7 پرو یا X55 پرو) بزرگ تر است، بلکه در ابعاد، پا به قلمرو کراس اوورهای سایز متوسط (Mid-size) مانند KMC K7 یا حتی نزدیک به ابعاد تیگو 8 پرو می گذارد. مهم تر از طول کلی، فاصله ی محوری تحسین برانگیز 2815 میلی متری آن است.

این عدد، که حتی از بسیاری از رقبا در کلاس بالاتر نیز بیشتر است، نوید یک فضای کابین بسیار جادار، به ویژه برای سرنشینان ردیف عقب را می دهد. این بزرگترین مزیت رقابتی تیسان S05 در برابر رقبایی است که اغلب بر آپشن های فنی یا طراحی های پرزرق وبرق تمرکز دارند.

با ورود به کابین، با داشبوردی مواجه می شویم که طراحی افقی و نسبتاً مدرنی دارد. تیگارد موتور تلاش کرده با استفاده از المان های روز، کابین را جذاب جلوه دهد. در مرکز توجه، صفحه نمایش لمسی مرکزی 10.25 اینچی قرار دارد و در مقابل راننده نیز یک کلاستر (صفحه آمپر) دیجیتال 12.3 اینچی تعبیه شده است. این ترکیب، هرچند دیگر نوآورانه نیست، اما حداقل استاندارد لازم برای رقابت در بازار امروز را فراهم می کند. فرمان D-Cut (پایین تخت) و استفاده از تریم های طرح چوب یا فلز روی داشبورد و درها، تلاشی برای ارتقای حس کیفی کابین بوده است.

با این حال، نباید انتظار کیفیتی در حد محصولات لوکس را داشت. متریال غالب در کابین، پلاستیک خشک خواهد بود که با بخش هایی از چرم مصنوعی روی صندلی ها، فرمان و رودری ها ترکیب شده است. کیفیت مونتاژ، عاملی تعیین کننده در پذیرش این کابین از سوی مشتریان خواهد بود. اما همانطور که از ابعاد خارجی برمی آمد، فضای داخلی برگ برنده ی اصلی است.

به لطف فاصله ی محوری 2815 میلی متری، فضای پای سرنشینان عقب بسیار سخاوتمندانه است و سه بزرگسال به راحتی در این بخش جای می گیرند. این خودرو به صورت 5 نفره عرضه می شود و عدم ارائه ی ردیف سوم صندلی (با وجود پتانسیل طول خودرو) به معنای بهره مندی از یک فضای بار بسیار وسیع در صندوق عقب است که برای مسافرت های خانوادگی ایده آل به نظر می رسد. از نظر امکانات رفاهی، مواردی چون سقف پانورامای برقی، سیستم ورود بدون کلید و استارت دکمه ای، ترمز پارک برقی (EPB) به همراه اتوهلد، صندلی 6 حالته برقی راننده و روکش چرمی صندلی ها، لیست قابل قبولی را تشکیل می دهند.

بخش فنی، جایی است که تیسان S05 یکی از مهم ترین کارت های خود را رو می کند و همزمان، بزرگترین نقطه ی ضعف بالقوه ی خود را نیز آشکار می سازد. در دورانی که بازار ایران تحت سیطره ی گیربکس های متغیر پیوسته (CVT) قرار گرفته، تیگارد موتور تصمیم گرفته محصول خود را با یک گیربکس اتوماتیک سنتی (AT) عرضه کند.

قلب تپنده ی تیسان S05 یک پیشرانه ی 1.5 لیتری توربوشارژ 4 سیلندر با کد SFG15T است. این پیشرانه، که در محصولات دیگری از زیرمجموعه های بایک نیز استفاده شده، توانایی تولید حداکثر قدرت 137 اسب بخار در دور موتور 5500 RPM و حداکثر گشتاور 200 نیوتن متر در بازه ی 1800 تا 4000 RPM را دارد. این اعداد، نقطه ی شروع تحلیل های فنی چالش برانگیز این خودرو است.

در وهله ی اول، حداکثر گشتاور 200 نیوتن متری که از دور پایین 1800 در دسترس قرار می گیرد، برای یک رانندگی شهری و روزمره مناسب به نظر می رسد. اما مشکل از جایی آغاز می شود که این اعداد را در کنار وزن خالص 1560 کیلوگرمی خودرو قرار می دهیم.

نسبت توان به وزن این کراس اوور بزرگ، تنها حدود 87.8 اسب بخار بر تن است. این رقم نه تنها در مقایسه با رقبای قدرتمندتری مانند KMC K7 (با 171 اسب بخار) یا حتی تیگو 7 پرو (با 157 اسب بخار) بسیار پایین تر است، بلکه از بسیاری از کراس اوورهای کوچکتر و سبک تر بازار نیز کمتر است.

این ضعف در توان خروجی، به احتمال زیاد خود را در شتاب گیری های ثانویه، سبقت گیری در جاده های بین شهری و به ویژه هنگام رانندگی در مسیرهای پرشیب (مانند جاده های کوهستانی) با ظرفیت کامل سرنشین و بار، به وضوح نشان خواهد داد. به نظر می رسد این پیشرانه بیشتر با تمرکز بر استهلاک پایین و مصرف سوخت بهینه طراحی شده تا ارائه ی عملکردی هیجان انگیز یا حتی کافی برای چنین جثه ای.

در مقابل پیشرانه ی نه چندان قدرتمند، تیگارد موتور یک برگ برنده ی مهم در قوای محرکه دارد: استفاده از گیربکس 6 سرعته اتوماتیک (AT). در بازاری که ترس از استهلاک، هزینه ی نگهداری و حس رانندگی مصنوعی گیربکس های CVT به یک دغدغه ی عمومی تبدیل شده، وجود یک گیربکس AT با مبدل گشتاور (Torque Converter) می تواند به تنهایی دلیل انتخاب تیسان S05 برای بسیاری از خریداران سنتی تر باشد. این گیربکس ها معمولاً دوام بالاتری دارند و حس تعویض دنده ی مستقیم تری را (نسبت به CVT) منتقل می کنند.

چالش مهندسی در اینجا، هماهنگی (Matching) این گیربکس 6 سرعته با پیشرانه ی کم توان 137 اسبی است. اگر ضرایب دنده و نرم افزار گیربکس به خوبی تنظیم شده باشند، گیربکس می تواند با نگه داشتن دور موتور در محدوده ی حداکثر گشتاور (1800 تا 4000) تا حدی ضعف پیشرانه را جبران کند. اما اگر هماهنگی مناسب نباشد، ممکن است خودرو در معکوس کشیدن ها دچار تاخیر شود یا دنده ها را بیش از حد سبک کند که منجر به تشدید حس کُندی خودرو خواهد شد.

در بخش سیستم تعلیق، انتخاب ها بار دیگر نشان دهنده ی رویکرد اقتصادی در تولید این خودرو است. در محور جلو از سیستم تعلیق مک فرسون استفاده شده که امری استاندارد است. اما در محور عقب، برخلاف انتظار از خودرویی با این ابعاد و فاصله ی محوری طولانی، از سیستم تعلیق تیر پیچشی (Torsion Beam) استفاده شده است.

در حالی که رقبای اصلی در این کلاس (و حتی کلاس های پایین تر) به سمت تعلیق چنداتصالی (Multi-link) حرکت کرده اند، استفاده از تیر پیچشی یک عقب گرد فنی محسوب می شود. هرچند این سیستم ارزان تر است، فضای کمتری اشغال می کند (که به فضای صندوق کمک می کند) و هزینه ی نگهداری پایین تری دارد، اما در زمینه راحتی سرنشینان عقب، به ویژه در دست اندازهای عرضی و همچنین پایداری خودرو در پیچ ها، عملکرد ضعیف تری نسبت به سیستم مولتی لینک دارد.

تیسان S05 در حالی وارد بازار ایران می شود که این سگمنت، دیگر جای سوزن انداختن ندارد. موفقیت این خودرو نه فقط به ویژگی های فنی، بلکه به قیمت گذاری، خدمات پس از فروش و استراتژی بازاریابی تیگارد موتور بستگی خواهد داشت.

در بخش ایمنی، تیسان S05 حداقل های لازم برای کسب مجوزهای استاندارد را فراهم کرده است. این خودرو مجهز به 6 کیسه هوا (راننده، سرنشین جلو، جانبی و پرده ای) است. همچنین سیستم های کمکی ترمز و پایداری شامل سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (ESP)، سیستم کنترل کشش (TCS)، ترمز کمکی (BAS) و سیستم کمکی شروع حرکت در سربالایی (HAC) و سیستم پایش فشار باد تایرها (TPMS) در لیست تجهیزات آن دیده می شود.

نکته ی قابل تامل در این بخش، غیبت کامل سیستم های پیشرفته ی دستیار راننده (ADAS) است. در حالی که رقبای هم وطن این خودرو، حتی در رده های قیمتی پایین تر، در حال مجهز شدن به کروز کنترل تطبیقی، رادار هشدار برخورد از جلو، ترمز اضطراری خودکار و سیستم حفظ خودرو بین خطوط هستند، تیسان S05 تنها به یک کروز کنترل معمولی بسنده کرده است. این کمبود، همزمان با قدیمی تر بودن پلتفرم فنی خودرو، یک نقطه ی ضعف رقابتی آشکار در برابر محصولات مدرن تر بازار محسوب می شود.

رقابت برای تیسان S05 بسیار دشوار خواهد بود. رقبای مستقیم این خودرو را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

1. رقبای هم اندازه: خودروهایی مانند KMC K7 (جک S7 سابق) و SWM G05 رقبای مستقیمی از نظر ابعاد هستند. K7 با پیشرانه ی 171 اسب بخاری و گیربکس دوکلاچه، از نظر فنی کاملاً برتر است. SWM G05 نیز با ارائه ی نسخه ی 7 نفره، در کاربری خانوادگی رقیب جدی محسوب می شود.

2. رقبای هم قیمت (احتمالی): بسته به قیمت گذاری، تیسان S05 ممکن است در محدوده ی قیمتی خودروهای پرفروشی چون تیگو 7 پرو، MVM X55 پرو یا فردا T5 قرار گیرد. این خودروها اگرچه ممکن است کمی کوچکتر باشند، اما از نظر قوای فنی (مانند تیگو 7)، طراحی مدرن تر (مانند X55 پرو) و شبکه ی خدمات گسترده تر (هر سه مورد)، دست بالا را دارند.

جایگاه تیسان S05 در این بازار، بسیار باریک و مشخص است: این خودرو برای خانواده ای طراحی شده که حداکثر فضای کابین و صندوق عقب اولویت اول آن هاست و همزمان، ترجیح می دهند به جای گیربکس CVT، یک خودرو با گیربکس AT سنتی (به دلیل اطمینان از دوام آن) سوار شوند. این گروه از مشتریان، حاضرند در ازای این دو مزیت، از عملکرد فنی ضعیف تر، طراحی ظاهری محافظه کارانه، سیستم تعلیق عقب ساده تر (تیر پیچشی) و نبود آپشن های ایمنی مدرن ADAS چشم پوشی کنند.

بزرگترین چالش تیگارد موتور، نه در بخش فنی و نه در طراحی، بلکه در زمینه ی برندینگ و خدمات پس از فروش است. تیگارد موتور یک نام کاملاً جدید در بازار سواری ایران است. در شرایطی که بازار انحصاری و خدمات پس از فروش ضعیف، اعتماد مشتریان را به شدت کاهش داده است، خریداران تمایل دارند به سمت برندهای جاافتاده ای بروند که حداقل در تامین قطعات یدکی و ارائه ی خدمات، سابقه ی مشخص تری دارند.

مدیران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور سال ها برای ساختن شبکه ی نمایندگی های خود زمان و هزینه صرف کرده اند. موفقیت تیسان S05 در گرو دو عامل حیاتی خواهد بود: اول، یک قیمت گذاری بسیار تهاجمی و رقابتی که ریسک خرید یک برند جدید را برای مشتری توجیه کند. دوم، سرمایه گذاری سنگین و فوری بر روی توسعه ی شبکه ی خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی در سراسر کشور. بدون این دو، تیسان S05، علی رغم مزیت هایی چون فضای جادار و گیربکس AT، به سختی خواهد توانست در این اقیانوس پرتلاطم کراس اوورهای چینی، به ساحل امن فروش پایدار دست یابد.