سازمان محیط زیست پول ندارد تا برای محیط بانی که جانش را در راه انجام وظیفه داده، وکیل بگیرد! سازمان محیط زیست پول ندارد تا به خانواده محیط بانش که شهید شده، حقوق بدهد. بیمه خانواده محیط بان شهید فرمانده پاسگاه سولگرد محمود شاهمرادی قطع شده و سه ماه است آن ها نه حقوق دارند و نه بیمه!

به گزارش اعتماد، اصلا چه کسی گفته است محیط بان شاهمرادی، شهید شده است؟ دیده بان و مصدق هم همین طور! هنوز شهادت شان احراز نشده و تا این احراز اتفاق نیفتد، نه از حقوق خبری هست و نه بیمه! حتی اگر این احراز، 10سال طول بکشد. دقیقا مانند خانواده شهید باشقره که بیشتر از 3 سال معطل بودند تا شهادت عزیزشان احراز شود و در تمام آن سه سال و اندی، نه از حقوق خبری بود و نه از بیمه و… پس چگونه یک زن با دو فرزند باقیمانده از محیط بان شهید، در این وانفسای اقتصادی زندگی اش را می گذراند؟ مگر مهم است؟ اصلا مگر جان محیط بان ها اهمیت دارد که گذران زندگی روزمره خانواده های شان اهمیت داشته باشد؟

با صدایی شکسته و پر از اندوه، جوابم را می دهد. بله؛ هم حقوق قطع شده و هم بیمه؛ دیروز دست دخترم آسیب دید بردم بیمارستان، گفتند بیمه تان قطع شده و باید آزاد حساب کنید. الان سه ماه گذشت، رفت داخل 4 ماه که همه چی قطع شده؛ اما چون هنوز تکلیف همسرم معلوم نیست که شهید حساب می شود یا نه، حقوقش پرداخت نمی شود!

اینها را خانم اکرم عطاری گفت؛ همسر محیط بان شهید فرمانده محمود شاهمرادی. همان که جانش را به کف گرفت تا از انفال حفاظت کند؛ آن هم در محیط بانی سولگرد که آگاهان می دانند مانند یک منطقه جنگی و از پرتنش و پرخطرترین مناطق پارک ملی گلستان است.

او با بغضی فروخورده درخواست کرد که مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست نگذارند حق و حقوق شهید و دو فرزندش پایمال شود؛ چراکه همسرش، در مقابل شکارچی غیرمجاز شهید شده و نه در صحنه یک خصومت و دعوای شخصی!

همسر محیط بان شهید شاهمرادی در پاسخ به سوال که آیا از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کمک مالی دریافت کرده است، گفت: همان ابتدای حادثه اداره کل 100 میلیون تومان دادند که همه برای خاکسپاری و مراسم شهید خرج شد. و بعد که پرسیدم پس شما با دو فرزند که یکی سرباز است و دیگری دانش آموز چه می کنید؟ با شرمی آغشته به متانت گفت: می گذرانیم دیگر… به سختی…

خانم عطاری با بغضی که گاه می شکست، می گفت: چقدر سخت است همسر جوان و سالم و سرحالت با لب خندان از خانه برود و جنازه خون آلودش برگردد؛ اما بعد از 3 ماه شهید شدنش تایید نشود. دخترم 15 سال دارد و خیلی به پدرش وابسته بود. از همان روز حادثه شوک بدی به او وارد شده و تا الان هنوز هم در حالت بهت و حیرت است. پسرم هم تحت فشار قرار گرفته و هیچ کدام نتوانسته ایم ماجرا را باور کنیم. حالا هم مشکل حقوق و بیمه!

به یاد مصاحبه هایی می افتم که در روز خاکسپاری شهید یاسر مصدق و روزهای پس از آن، با شینا انصاری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست و حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان انجام دادم و به یاد تاکیدهای این دو مقام سازمان که می گفتند هر جور شده نباید بگذاریم خانواده شهید معطل پروسه احراز شهادت شوند و تحت فشار اقتصادی قرار بگیرند!

هیچ وکیلی تا امروز از من یا بچه ها برای پیگیری پرونده همسرم وکالت نگرفته و کسی حتی تلفن هم نزده تا وکالت بگیرد یا پرونده را مطالعه کند. چند روز پیش به مدیرکل زنگ زدم و اینها را گفتم. واقعا من یک زن با دو تا بچه چه کار باید کنم؟ باید خودم بروم تا بجنورد و پرونده را بخوانم و پیگیری کنم؟ از وکیل که هنوز خبری نیست! حتی اطلاعات درست و حسابی هم به ما داده نشده و ما فقط می دانیم از پشت به او تیر زده اند. اما می دانم ضارب ها هر کدام 2 و 3 تا وکیل گرفته اند، چون آن ها پول دارند ولی محیط زیست پول ندارد و مجبور است وکیل رایگان بگیرد.

قدیر حسن زاده، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در پاسخ به پرسش ها درباره موضوعات مطرح شده می گوید: تا هنگامی که احراز شهادت انجام نشود، نمی توان کار بیشتری انجام داد. با پیگیری های ما شرایط احراز در حال انجام است و این برای نخستین بار در سازمان حفاظت محیط زیست است که کار با سرعت پیش رفته است. احراز شهادت شهید باشقره حدود 3 سال زمان برد. این موضوع از دست سازمان محیط زیست خارج است و روند اداری جداگانه ای دارد.

او افزود: الان احراز شهادت شهید مصدق را داریم می گیریم و اگر پلیس امنیت تایید کند که این محیط بان بر اثر تیر شکارچی شهید شده مدارک ما از سوی بنیاد شهید تایید می شود و شهادت ایشان احراز خواهد شد که البته 10 روز پیش نامه احراز شهادت شهید مصدق را گرفته ایم (شهادت: ششم اردیبهشت 1404). اما مدارک شهید شاهمرادی کامل نبود و با پیگیری های ما، نامه پلیس امنیت را روز پنجشنبه گذشته بالاخره گرفتیم و ان شاءالله به زودی شهادت ایشان احراز خواهد شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان همچنین گفت: همسر شهید مصدق را به جای خود او در بخش اداری مشغول به کار کردیم و تا درست شدن حقوق ایشان، مقداری به حسابشان واریز شد تا در مضیقه نباشند. اما مدارک شهید شاهمرادی و انحصار وراثت ایشان مشکل داشت و الان که برطرف شد و به زودی برگه احراز را می گیریم. کمک مالی همان ابتدای شهادت ایشان انجام شد.

او درباره وکیل محیط بان شهید شاهمرادی می گوید که سازمان برای آن ها وکیل تبرعی گرفته است.

این یکی دیگر از مشکلاتی است که باعث دیر به نتیجه رسیدن پرونده محیط بان های شهید می شود؛ سازمان حفاظت محیط زیست، بودجه ای را برای به کار گرفتن یک وکیل خبره و ماهر نمی پردازد و برای آن ها وکیل تبرعی در نظر می گیرد.

این در حالی است که امروزه حق برخورداری از وکیل در دادگاه ها و مراجع تعقیب، جزیی از حقوق بشر محسوب می شود. پیمان جهانی حقوق مدنی و سیاسی که در دسامبر 1996 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید و در سال 1345 به تصویب قوه مقننه ایران درآمد این حق را به رسمیت شناخته است.

اما سازمان حفاظت محیط زیست که جزو سازمان هایی با بودجه بسیار اندک است برای محیط بان های شهید خود از وکلای تبرعی استفاده می کند. وکالت تبرعی همان وکالت مجانی است که وکیل بابت حق الزحمه چیزی دریافت نمی کند.

مسلم است که جز در موارد نادر که وکیل، به موضوع و حوزه پرونده ای خاص، علاقه مندی ویژه ای داشته باشد، رسیدگی فوری و جدی در موارد رایگان مورد تردید است که اتفاقا در موارد بسیاری این موضوع، به روند رسیدگی به پرونده محیط بان های شهید آسیب زده است.

حال سوال اینجاست که آیا سازمان حفاظت محیط زیست که رییسش، معاون رییس جمهور و متولی حفاظت از تنوع زیستی سراسر کشور ایران است 300 میلیون پول برای محیط بانی که در راه انجام وظیفه خود جان داده را ندارد؟!

احراز شهادت محیط بانان پروسه زمانبر عجیبی است که به آیتم های متعددی از جمله نظریه پزشکی قانونی، نظریه سلاح شناسی، رای قطعی دادگاه مبنی بر اینکه چه کسی محیط بان را کشته و… بستگی دارد. این روند، گاه سال ها طول می کشد و در تمام مدتی که احراز به نتیجه برسد، خانواده محیط بانی که جانش را در حین انجام وظیفه برای حفاظت از انفال داده نه حقوق او را می گیرد و نه بیمه دارد. آن ها باید علاوه بر تحمل سوگ و فقدان عزیزشان، با مشکلات اقتصادی نیز دست و پنجه نرم کنند.

تا 30 آبان ماه 1402 از 122 محیط بان شهید، فقط 39 تای آن ها احراز شهادت شدند. اینها را جمشید محبت خانی، فرمانده وقت یگان حفاظت محیط زیست کشور به رسانه ها گفته و وعده داده بود که تا یک سال آینده وضعیت سایر محیط بانان جانباخته نیز مشخص خواهد شد.

محبت خانی در تاریخ 10 مرداد 1303 نیز دوباره به رسانه ها گفت که شهادت 39 محیط بان جانباخته از سوی بنیاد شهید احراز شده؛ اما شهادت 65 نفر از آنان بر اساس دستورالعمل های این نهاد مورد احراز قرار نگرفت.

برومند نجفی، محیط بانی بود که در 14 مرداد 99 زمانی که شیفتش در منطقه حفاظت شده بیستون کرمانشاه تمام شده و در خانه در حال استراحت بود با گزارش ورود یک گروه متخلف شکارچی با خودروی پراید به منطقه، مامور شد با لباس محیط بانی و حکم ماموریت برای مقابله با شکار غیرمجاز، جلوی آن ها را بگیرد.

اما متخلفان برای اینکه نگذارند خودروی شان تفتیش شود، فرار کردند. هوا تاریک بود و برومند در آن لحظات تنها قصد داشت با زدن لاستیک عقب پراید، آن ها را متوقف کند؛ اما تیرش در حرکت خودرو، به خطا رفت و یکی از سرنشینان خودرو کشته شد. حکم اعدام برومند در آبان 1400 صادر و حدود 6 ماه بعد یعنی اردیبهشت سال 1401 این حکم با پذیرفته شدن درخواست اعاده دادرسی او توسط دیوان عالی کشور، متوقف شد.

پدر مقتول اما همچنان تاکید می کرد که خون ریختید باید خون بریزیم! در نهایت بیست و دوم مردادماه 1401 بود که پس از برگزاری جلسه دادگاه رسیدگی به اعاده دادرسی، برومند در حالی که همراه با یک سرباز وظیفه که تنها محافظش بود از سوی پدر شکارچی غیرمجاز مقتول، هدف شلیک های پی در پی کلاشینکف قرار گرفت و کشته شد. قاتل فرار کرد و تا امروز حتی یک ساعت هم زندانی نشد.

چندی پیش همسر محیط بان نجفی به رسانه ها گفته بود: واقعا به من ظلم شده؛ شوهرم 9 سال به محیط زیست خدمت کرد و در آخر جانش را در این راه داد؛ حالا می گویند برو ثابت کن که شهید شده است! اداره کل محیط زیست کرمانشاه به من می گوید برو وکیل بگیر. من دیگر پولی ندارم برای گرفتن وکیل. ما هر پول و طلایی که داشتیم، سال 99 دادیم تا برای آزادی برومند وکیل بگیریم و آخرش جنازه اش را تحویل ما دادند!

از خانم عطاری می خواهم درباره روحیات شهید محمود شاهمرادی بگوید. می گوید: روحیات عجیبی داشت. مهربان بود و همه دوستش داشتند. در اوج خستگی وقتی بعد از 6 روز کار و طی ده ها کیلومتر به خانه می آمد اصلا نمی نشست. من می گفتم تو خسته ای برو استراحت کن؛ اما او همه اش در حال کمک به همه بود. در خانه سفره را می انداخت. گاهی ظرف ها را می شست. به بچه ها می رسید و به مادرش رسیدگی می کرد و تمام کارهای ایشان را انجام می داد. چقدر مادرش الان دارد زجر می کشد.

یک پیرمردی هم بود در روستای ما که نمی توانست راه برود. او را سوار ماشین می کرد؛ به دکتر می برد و داروهایش را می خرید. روز تشییع، خودش را به زور و کشان کشان به عکس همسرم رساند تا آن را ببوسد.

یک همکلاسی هم داشت که بعدها معلولیت پیدا کرد. همیشه سوار ماشینش می کرد و می گرداند. الان آن فرد اصلا پایش را به محیط قبرستان نمی گذارد و می گوید: بدون رفیقم نمی روم!

به ورزیدگی بدنش خیلی اهمیت می داد. می گفت یک محیط بان باید دفاع شخصی بلد باشد و بدنش ورزیده باشد. 4 روزی که استراحت بود روزهای زوج و فرد باشگاه می رفت. پاسگاه محیط بانی دشت که خدمت می کرد یک کیسه بوکس درست کردیم با پارچه های کهنه، آنجا دائم تمرین بوکس می کرد. می گفت نمی خواهم بدنم شل شود. وقتی پیکر خون آلودش را که با برنو زده بودند، شستند، مرده شور گفته بود تمام بدنش ماهیچه بود؛ چه عضلاتی داشت این جوان؛ حیف شد واقعا؛ حیف!