یکی از موضوعات تکراری این روزهای فضای مجازی، مسئله افزایش قیمت بنزین و تکذیب فوری آن از سوی دولت است؛ موضوعی که همگان به معیوب بودن شرایط فعلی مصرف بنزین اذعان دارند، اما کاری در راستای اصلاح این رویه غلط انجام نمی دهند.

به گزارش جوان، پرونده بنزین روی میز دولت دارای سه گزینه است؛ افزایش قیمت بنزین با ایجاد سه نرخ در مصرف بنزین که احتمالاً پله یارانه ای برابر با قیمت 2 هزار و 500 تومانی شود و قیمت بنزین نرخ دوم معادل 5 هزار تومان و قیمت نرخ آزاد و با کارت سوخت جایگاه داران نیز معادل 10 هزار تومان باشد؛ این اولین گزینه روی میز دولت است که به طرح بنزین سه نرخی نیز شناخته می شود.

دومین گزینه افزایش 50 درصدی قیمت بنزین در هر دو پله است که قیمت نرخ یارانه ای را به حدود 2 هزار و 300 تومان و نرخ آزاد را به حدود 5 هزار تومان برساند و در مقابل کارت جایگاه حذف شود و هر ساله با نرخ تورم افزایش قیمت بنزین داشته باشیم.

سومین گزینه روی میز دولت، تغییر شیوه توزیع یارانه بنزین است که به طرح بنزین به نفر نیز شناخته می شود.

دو طرح اول، یعنی افزایش قیمت بنزین یا بنزین سه نرخی به دلیل عدم توجه به ماهیت مصرف و عدم بازدارندگی در کنترل مصرف بنزین با سیگنال دهی ناقص قیمتی و عدم ایجاد صرفه اقتصادی در بهینه کردن مصرف بنزین، به مانند طرح گران کردن بنزین در سال 1398 هیچ نتیجه اصلاحی در مصرف نخواهد داشت و صرفاً هزینه تورمی جدید به اقتصاد اضافه می کند.

بالعکس دو طرح گران سازی بنزین یا سه نرخی کردن بنزین بدون تغییر در ماهیت توزیع یارانه بنزین که نوعی بی عدالتی و اعطای رانت به صاحبان خودروست؛ طرح بنزین به نفر موجب خواهد شد که هم توزیع یارانه بنزین عادلانه شود و هم بهینه سازی اختیاری مصرف به دلیل کسب منافع بیشتر رخ دهد.

همچنین مسئله مصرف صنعت حمل و نقل یک بار برای همیشه از مصرف شخصی افراد تفکیک می شود و به تمامی خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل یارانه سوخت جایگزین بنزین، یعنی یارانه سوخت CNG، LPG و برق تعلق می گیرد و تمامی خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل مجهز به سوخت دوم می شوند که برای مصارف مرتبط با صنعت حمل و نقل روی سوخت جایگزین بنزین مصرف خواهند داشت و برای مصارف شخصی خود مبتنی بر سهمیه بنزین به نفر خود مصرف خواهند داشت.

به این ترتیب بدون ایجاد شوک قیمتی، هر نوع مصرف درون صنعت حمل و نقل با سوخت جایگزین بنزین تأمین خواهد شد و در این میان، مصارف شخصی افراد که عمده مصرف خودروهای درون شهری را شامل می شود؛ دیگر باید مصرف بنزین مازاد اعتبار انرژی مبتنی بر یارانه بنزین به هر کد ملی را از جیب خود پرداخت کنند و مصرف خودرو به شکل تک سرنشینی به شدت کاهش خواهد یافت.

در طرح بنزین به نفر علاوه بر اینکه هر فرد می تواند به اندازه یک لیتر بنزین در روز اعتبار انرژی دریافت خواهد کرد؛ هیچ تغییری در قیمت استفاده از صنعت حمل ونقل عمومی و خصوصی به دلیل تغییر قیمت بنزین ایجاد نخواهد شد.

هر ایرانی به اندازه مصرف متعارف بنزین، یعنی ماهانه 30 لیتر برای یک نفر و ماهانه 120 لیتر برای یک خانواده چهار نفره بنزین یارانه ای دریافت خواهد کرد که در صورت عدم مصرف به قیمت نزدیک به قیمت آزاد در بازار مبادله بورس انرژی به فروش خواهد رساند و در عوض بالعکس یارانه نقدی، اعتبار بنزینی روزانه یک لیتر به هر کد ملی ارزش خود را با افزایش تورم از دست نخواهد داد و به این ترتیب مردم به جای مصرف بیشتر به صورت دلخواه و با انگیزه کسب منافع اقتصادی بیشتر، به سمت بهینه کردن مصرف بنزین خود خواهند رفت.

صنعت حمل و نقل نیز که هر ساله به اندازه تورم، کرایه های خود را افزایش خواهد داد؛ سوخت جایگزین بنزین مورد استفاده در صنعت حمل و نقل نیز به همین میزان تورم هر ساله افزایش خواهد داشت، به این ترتیب به مشکل بنزین دچار نخواهد شد. همچنین مانیتورینگ مصرف و حضور خودروهای با تعداد مشخص و محدود در صنعت حمل و نقل نیز اجازه سیاستگذاری بهتر نظیر حذف خودروهای فرسوده از فعالیت در صنعت حمل و نقل را فراهم خواهد کرد.