فرارو- صندوق های وام خانگی از شما ضامن رسمی نمی خواهند، حتی بازپرداخت این وام ها هم معمولا بدون سود انجام می شود.

به گزارش فرارو؛ در روزگاری که دریافت وام بانکی بی شباهت به عبور از هفت خوان رستم نیست، مردم راه دیگری را پیش گرفته اند؛ راهی که نه سود بالا دارد و نه ضامن رسمی می خواهد. همان روش قدیمی که این روزها دوباره محبوب شده: وام خانگی.

با این همه، پرسش اصلی پابرجاست؛ چرا بسیاری از مردم ترجیح می دهند وام را نه از بانک، بلکه از دوستان و فامیل بگیرند؟ چرا اعتماد جای ضمانت را گرفته و صندوق های خانوادگی روزبه روز بیشتر می شوند؟ پاسخ این پرسش ها را باید در دل زندگی روزمره و تجربه مشترک ایرانی ها جست.

وام های خانگی از دل روابط انسانی شکل گرفته اند، نه از درون فرم ها و استعلام های بانکی؛ چند نفر که همدیگر را می شناسند -از خانواده و همکار گرفته تا همسایه ها- با توافقی ساده دور هم جمع می شوند. برای این جمع حداقل سه نفر لازم است و سقفی برای تعداد اعضا وجود ندارد.

هر عضو ماهانه سهمی مشخص را به صندوق می پردازد؛ سرمایه ای کوچک که به تدریج پیکره یک اعتماد جمعی را شکل می دهد. در پایان هر ماه، قرعه به نام یکی از اعضا می افتد و وام به او می رسد؛ وامی بدون قرارداد، بدون ضامن و بدون چک.

علاوه بر این، در این صندوق ها خبری از سود نیست. برای مثال اگر فردی 10 میلیون تومان دریافت کند، همان 10 میلیون را بی کم وکاست بازمی گرداند.

وام خانگی دیگر پدیده ای حاشیه ای نیست، بلکه به زیرساخت مالی طبقه متوسط بدل شده است. صندوق هایی کم هزینه و بی سود که در هیچ آمار رسمی جایی ندارند اما در آشپزخانه ها، محل های کار و گروه های خانوادگی هر روز فعال تر می شوند.

در مقابل، دریافت وام بانکی حتی برای مبالغ خرد، گاهی ماه ها طول می کشد. از مدارک و ضامن رسمی گرفته تا گواهی اشتغال، چک و اعتبارسنجی که دست به دست هم می دهند تا متقاضی از گذر این مسیر اداری به ستوه آید.

از سوی دیگر، نرخ سود رسمی وام های بانکی حدود 23 درصد است و با احتساب کارمزدها و جریمه های دیرکرد به 30 درصد هم می رسد. چنین شرایطی برای بسیاری از مردم به معنای قفل شدن دسترسی به منابع خرد مالی خواهد بود.

همین جاست که وام خانگی جای نظام رسمی را می گیرد: شبکه ای کوچک اما مؤثر که نیازهایی را پاسخ می دهد که بانک ها مدت هاست از پاسخ دادن به آن ها عاجزند.

کارشناسان پدیده صندوق های خانگی را نشانه ای از چرخش آرام جامعه از اقتصاد نهادی به اقتصاد شبکه ای می دانند. در این سازوکار، ارتباط میان افراد همان ضامن است و آشنایی به سرمایه اصلی صندوق ها بدل شده است.

به زبان ساده، وام خانگی فقط راهی برای دریافت پول نیست، بلکه تصویری از بازگشت جامعه به اقتصاد اعتماد است؛ اقتصادی که در آن رابطه انسانی جایگزین مقررات خشک و کاغذبازی ها بانکی شده است.