فرارو عرضه عروسک هایی با ظاهری عجیب و البته ترند در برخی فروشگاه های اینترنتی و صفحات اینستاگرامی، در ابتدا به عنوان وسیله ای برای کنترل خشم و کاهش استرس معرفی شد؛ اما نام گذاری آن ها همه چیز را تغییر داد.

به گزارش فرارو، این محصولات که با عنوان فیجت ضد استرس به فروش می رسند، با نام های مرتضی و مرضیه عرضه شده اند.

ماجرا از آن جا آغاز شد که دو عروسک با نام های مذهبی خاص به عنوان عروسک هایی ترند در فضای مجازی دست به دست شدند. این عروسک ها ظاهری شبیه به میمون یا خوک دارند و بافت آن ها به گونه ای انعطاف پذیر ساخته شده است تا هر با وجود اینکه به شدت به هم فشرده می شوند، باز به حالت اول باز می گردند. این موضوع حساسیت های مذهبی را برانگیخت و اعتراض کاربران را در شبکه های اجتماعی به همراه داشت. تعدادی از کاربران نوشتند که چنین نام گذاری ای با باورهای دینی جامعه ایرانی در تضاد است و باید با آن برخورد شود.

بر اساس گزارش ها، این محصولات در فروشگاه های اینترنتی از جمله دیجی کالا ، باسلام و صفحات اینستاگرامی با عنوان هایی چون فیجت گوریل شنی یا عروسک کتک خور عرضه شده بودند. فروشندگان، آن ها را ابزارهایی برای کاهش استرس معرفی کرده اند، اما در توضیحات کالا از نام های مذهبی استفاده شده بود؛ موضوعی که از نظر بسیاری از کاربران قبح شکنی فرهنگی تلقی شد.

نسبت دادن قبح شکنی فرهنگی از سوی برخی کاربران سبب شد که نام این عروسک ها بیش از پیش بر دهان ها بیافتد. بنابراین برخی از پلتفرم های فروش آنلاین لینک های مربوط به این محصولات را حذف کردند، اما بررسی ها نشان می دهد که در تعدادی از صفحات اینستاگرامی هنوز نمونه هایی از این عروسک ها با نام های مشابه به فروش می رساند. در همین حال، تعدادی از کاربران در بخش فارس من یک خبرگزاری دولتی، با ثبت پویشی تحت عنوان قبح شکنی از نام های مقدس در فروشگاه های اینترنتی ، خواستار پیگیری قضایی موضوع شدند.

کاربران این پویش تأکید کرده اند که انتخاب چنین نام هایی تصادفی نیست و هدف آن بی اهمیت جلوه دادن حرمت نام های مقدس است. در بخشی از این پویش آمده است: در این فروشگاه ها عروسکی با ظاهر میمون با نام مرتضی و عروسکی دیگر با ظاهر خوک به عنوان مرضیه و دوست دختر او عرضه شده است. اگر این نام گذاری اتفاقی بود، چرا از نام های غیرمذهبی استفاده نشده است؟

به دنبال انتشار این اعتراضات، گزارش ها حاکی از آن است که پلتفرم های مذکور طی روزهای اخیر، نام های مورد اشاره را از صفحات خود حذف کرده اند. حتی یکی از خبرگزاری ها برای ساعاتی این اخبار را از سایت خود حذف نمود و بعد از گذشت چند ساعت دوباره منتشر کرد.

در مورد این عروسک ها در سطح رسمی نیز، نهادهای قضایی وارد عمل شده اند. بر اساس گزارشی از مرکز رسانه قوه قضاییه، دادستانی تهران شامگاه یکشنبه با صدور دستوری به ضابطان قضایی، خواستار شناسایی عوامل پشت صحنه در تولید، توزیع و تبلیغ عروسک های موهن شد. در این دستور آمده است: در پی گزارش های رسیده مبنی بر طراحی و تبلیغ عروسک هایی که با نام مقدسات عرضه می شوند، دادستانی تهران به ضابطین دستگاه قضایی مأموریت داده است تا در اسرع وقت عوامل دخیل در این اقدام را شناسایی و جهت رسیدگی به دستگاه قضایی معرفی کنند.

در ادامه این گزارش تأکید شده که فروش عروسک های موهن در برخی سکوهای مجازی و حتی بعضی مغازه ها بدون توجه به بار مذهبی آن ها صورت گرفته است و لازم است با عوامل مؤثر در این زمینه برخورد قانونی شود.

همزمان با اقدامات قضایی، گروهی از شهروندان نیز با انتشار کارزاری اینترنتی خطاب به دادستان کل کشور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس پلیس فتا، خواستار برخورد با سازندگان و عرضه کنندگان این محصولات شده اند. در متن این کارزار آمده است: استفاده از نام های مقدس برای محصولاتی با ماهیت سرگرمی یا بازیچه، به ویژه زمانی که با ظاهر حیوانی و کاربردی چون کتک خوردن همراه است، نوعی بی احترامی به مقدسات محسوب می شود و احساسات میلیون ها مسلمان را جریحه دار می کند.

امضاکنندگان این بیانیه همچنین تأکید کرده اند که این اقدام علاوه بر جنبه فرهنگی، نقض صریح اصل بیست وسوم قانون اساسی و مصادیق جرم توهین به مقدسات است و از نهادهای مسئول خواسته اند تولید و توزیع این عروسک ها را متوقف و با متخلفان برخورد کنند. از طرفی دیگر آنان اشاره دارد که ما بر این باوریم که حفظ حرمت مقدسات دینی، امری فراتر از هر جناح بندی سیاسی و ضرورتی برای انسجام ملی است.

این عروسک ها، در اصل نوعی فیجت ضد استرس (Stress Relief Toy) هستند؛ محصولاتی که در دهه های اخیر در جهان به ویژه در آمریکا، اروپا و شرق آسیا توسعه یافته اند و معمولاً با بافت نرم و قابل فشار، برای کاهش اضطراب و استرس طراحی شده اند. مشهورترین نمونه خارجی، Lubo یا Squishy Toys است که در چند سال اخیر با فروش گسترده در بین کودکان و نوجوانان محبوبیت پیدا کرده است. این عروسک ها معمولاً شکل حیوانات، میوه ها یا شخصیت های فانتزی دارند. نمونه مشابه دیگری در ژاپن و کره وجود دارد که با عنوان Stress Ball عرضه می شود و اساساً هدف آن سرگرمی و کاهش استرس است.