حدود 48 ساعت پیش، کریستالینا جیورجیوا، رییس صندوق بین المللی پول، هشدار داد که عدم قطعیت، هنجار جدید است و این هشدار با موج جدید تعرفه های دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا علیه چین همراه شد. روز جمعه پس از تهدید ترامپ به اعمال تعرفه های تنبیهی 100 درصدی بر کالاهای چینی، به تلافی محدودیت های پکن بر صادرات مواد معدنی کمیاب، بازارهای مالی سقوط کردند.

به گزارش ایرنا: وزرای دارایی و روسای بانک های مرکزی جهان این هفته در واشنگتن برای حضور در نشست سالانه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی گرد هم می آیند. جیورجیوا در سخنرانی افتتاحیه خود به درستی اشاره کرد که اقتصاد جهانی نسبت به نشست بهاری در ماه آوریل، یعنی زمانی که هرج ومرج نشات گرفته از کاخ سفید، سیاست گذاران جهان را مات و مبهوت کرده بود، انعطاف پذیری بیشتری از آنچه برخی پیش بینی می کردند، از خود نشان داده است.

یکی از دلایل این انعطاف پذیری، پیش خرید بوده است: نیت ترامپ برای افزایش تعرفه ها بر کسی پوشیده نبود و بسیاری از شرکت ها از قبل موجودی خود را افزایش دادند و زنجیره های تأمین خود را بازآرایی کردند. دلیل دیگر این است که شرکای تجاری آمریکا به طور کلی ترجیح داده اند در برابر رویکرد تهاجمی ترامپ با تلفیقی از تملق و تسلیم واکنش نشان دهند تا از یک جنگ تجاری تمام عیار جلوگیری کنند.

در این بین، شرکت ها و دولت ها به شکلی فزاینده پویندهای تجاری جدیدی ایجاد کرده اند که آمریکا را دور می زند و پدیده ای که آدام پوسن، مدیر اندیشکده اقتصاد بین الملل پترسون مستقر در واشنگتن، جغرافیای اقتصادی جدید نامیده است را شکل داده اند.

در تازه ترین گزارش آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که هفته گذشته منتشر شد، شواهدی از این موضوع به چشم می خورد. آنکتاد در این به روزرسانی نوشت: به رغم تشدید عدم قطعیت سیاست های تجاری، تنش های ژئوپلیتیکی مکرر و فضای چالش برانگیز اقتصاد جهانی، رشد تجارت در نیمه نخست سال 2025 مثبت باقی ماند.

در واقع تجارت جهانی در نیمه نخست سال نه تنها متوقف نشد بلکه بیش از 500 میلیارد دلار افزایش یافت و انتظار می رفت که در سه ماهه سوم نیز به رشد خود ادامه دهد که بخش عمده این شتاب از کشورهای در حال توسعه نشأت می گیرد. آنکتاد همچنین به ادامه روند متحدمحوری/friendshoring اشاره کرد؛ اصطلاحی که جانت یلن، رییس سابق فدرال رزرو برای توصیف تجارت با متحدان ژئوپلیتیکی قابل اعتماد ابداع کرد؛ تاکیدی که بر شکل گیری جغرافیای اقتصادی جدید صحه می گذارد.

تاثیر تعرفه ها بر اقتصاد آمریکا نیز کمتر از پیش بینی های اولیه بوده است

تاثیر تعرفه ها بر اقتصاد آمریکا نیز کمتر از پیش بینی های اولیه بوده است؛ هرچند با توجه به تغییرات هفتگی سیاستی، اثرات کامل آن هنوز به مصرف کنندگان آمریکایی نرسیده است. با این حال، آشوب بازارها در روز جمعه - 18 مهر - یادآوری بود بر تاکید جیورجیوا مبنی بر اینکه هنوز دلایلی برای هراس وجود دارد یا به گفته وی، انعطاف پذیری جهانی هنوز به طور کامل به بوته آزمایش گذاشته نشده است و نشانه های نگران کننده ای وجود دارد که شاید این آزمایش در راه باشد.

همان طور که اختلاف تازه با چین نشان می دهد، ترامپ همچنان از تعرفه ها به عنوان سلاح استفاده و شوک های جدیدی در بازارهای مالی ایجاد می کند. این تاثیر به طور مشخص در کشورهای در حال توسعه شدید بوده است؛ کشورهایی که به گفته آنکتاد برخی از آنها با بالاترین تعرفه ها مواجه شده اند.

جدا از سیاست های تجاری، کاخ سفید همچنان به دنبال کاهش مالیات ها بدون پشتوانه مالی است و نهادهای اقتصادی معتبر، از جمله فدرال رزرو که به طور معمول به عنوان معیار متر و معیار اعتبار شناخته می شوند را تضعیف می کند. در طول زمان، این امر به طور قطع اعتماد بازار به اوراق قرضه دولتی آمریکا که معیاری مهم برای ارزش گذاری دارایی ها در بازارهای جهانی است را تضعیف خواهد کرد. هنوز نشانه ای از این موضوع دیده نمی شود، اما بازسازی اعتبار اقتصادی از دست رفته کار دشواری است.

شرط بندی سرمایه گذاران روی آینده هوش مصنوعی

یکی از دلایلی که بازارها به این نگرانی ها و سایر مسائل واکنش بیش از حد هیجانی نشان نداده اند، این است که تصویر اقتصادی با پدیده ای غیرمعمول و غیرقابل پیش بینی دیگر، یعنی رونق هوش مصنوعی، تقویت شده است. این خود دلیل دیگری برای نگرانی است. همچنان سرمایه گذاری کلانی به صنعت فناوری سرازیر می شود، زیرا سرمایه گذاران روی آینده هوش مصنوعی مولد شرط بندی می کنند و برای ساخت مراکز داده غول پیکر موردنیاز برای آموزش و اجرای مدل ها رقابت می کنند.

داده های سازمان تجارت جهانی در هفته گذشته نشان داد که 20 درصد از رشد تجارت جهانی کالا در نیمه نخست سال به کالاهای مرتبط با هوش مصنوعی شامل نیمه رساناها، سرورها و تجهیزات مخابراتی اختصاص و بخش عمده آن از آسیا به آمریکا جریان داشته است. بِن می تحلیلگر شرکت آکسفورد اکونومیکس گفته است که افزایش سرمایه گذاری آمریکا برای توسعه قابلیت های هوش مصنوعی، ضعف این کشور در سایر بخش های اقتصاد داخلی اش را پنهان کرده است.

با این حال، تعداد رو به افزایشی از ناظران نگرانند که هوش مصنوعی مولد ممکن است آن بازده خارق العاده ای که ارزش گذاری شرکت های فناوری در وال استریت را توجیه می کند، محقق نکند.

بانک مرکزی انگلیس هفته گذشته به تازه ترین نهادی بدل شد که درباره خطر اصلاح ناگهانی در بازارهای جهانی در صورت معکوس شدن رونق هوش مصنوعی هشدار داد.

جیورجیوا نیز با تکرار این رویکرد احتیاطی، رونق هوش مصنوعی را با حباب اقتصادی در خلال سال های 1995 تا 2000 موسوم به حباب دات کام مقایسه کرد و گفت که ارزش گذاری های امروز به سمت سطوحی می روند که 25 سال پیش در اوج خوش بینی درباره اینترنت دیده بودیم و در ادامه نیز درباره سایه یک اصلاح شدید هشدار داد.

به رغم تلاش ها از زمان بحران مالی برای افزایش اهمیت سایر ارزها، دلار و دارایی های مبتنی بر دلار همچنان شریان حیاتی بخش عمده ای از دارایی های مالی جهانی هستند و بنابراین صدای سقوط هوش مصنوعی در سراسر جهان طنین انداز خواهد شد.

شاید تلاقی حضور سیاست گذاران سراسر دنیا برای بررسی وضعیت اقتصاد جهانی در واشنگتن با شروع دور جدید تهدیدهای بی ثبات کننده ترامپ چندان بد هم نباشد. این اتفاق به طور قطع پیام اصلی جیورجیوا را برای آنها روشن خواهد کرد: کمربندهایتان را محکم ببندید.