در سال 1365 یک مناقشه بزرگ بین دولت و سازمان نظام پزشکی پدید آمد. این مناقشه بر سر استقلال سازمان بود که تا آن زمان به طور نسبی وجود داشت، اما مورد مناقشه چه بود؟ سازمان حق تعیین تعرفه ها را داشت و دولت می باید با سازمان برای خدمات اجباری پزشکان -پزشکانی که تا آن زمان داوطلبانه جنگ تحمیلی را پوشش داده بودند- به نوعی توافق می رسید.

به گزارش شرق، بزرگانی که هنوز بسیاری از آن ها در قید حیات هستند، در خشت خام آیینه امروز را می دیدند و پرورش یافتگان مکتبی بودند که کوتاه آمدن از اصول، از منافع سیستم سلامت و مصلحت بیماران در ذهن ایشان نمی گنجید. بنابراین از اصول کوتاه نیامدند.

تخریب کیفیت سلامت به دلیل کنترل از بالا، سیل ویرانگر اعمال زیبایی و مهاجرت گسترده پزشکان در چشم انداز ایشان نبود. بسیاری از دولتیان و مجلسیان آن روز به هر حال آنچه باید می دیدند در آینه تاریخ دیدند و الان دیگر آن گونه نمی اندیشند. اما موریانه عادت، آن چنان اراده ها را سست کرده که دیگر رمقی برای نقطه سر سطر و پیگیری مجدد آن مناقشه 40ساله باقی نمانده است.

فقط خود پزشکان می توانند خدمات سلامت را ارزش گذاری کنند، بر آن نظارت کنند و فقط خود پزشکان هستند که می توانند اخلاقیات پیچیده عمل به وظیفه در شرایط دشوار تخصصی را درک و آن را تبیین کنند. تک تک پزشکان به چنین وجدانی که حاصل نوعی اقتدار اخلاقی است نیازمندند. کم نبوده اند پرونده هایی که خود طبیب خواستار شکایت شده تا از بیرون درمورد وجدان و قصور خود قضاوت کند. نظارت بر کار پزشکی فقط توسط خود پزشکان و نماینده آن ها یعنی سازمان نظام پزشکی امکان پذیر است.

تعرفه خدمات پزشکی سوای هزینه های دستگاه ها و سایر امکانات، در واقع هزینه خدمات انسانی و در یک کلام، دستمزد است. تعیین دستمزد بدون نظر فروشنده خدمت (که با در نظر گرفتن ملاحظات قانونی شرایط کشور و با وکالت نهاد اجتماعی یعنی نظام پزشکی است) به شکل دستوری و از بالا نتیجه ای جز تخریب روزافزون خدمات سلامت نخواهد داشت و هرکس با چشمانی منصف و شسته این تخریب را الان به عینه می بیند.

فقدان سازمانی قانونی برای تعیین تعرفه و به تبع آن، هزینه های سلامت و تصمیم گیری در مورد مصالح سلامت، پیشینی ترین اشکال در سیستم سلامت کشور است. بنابراین تبدیل سازمانی که خروجی وقایع سال 65 بوده است و بسیار فراتر از آنکه سازمان پزشکان باشد، بخشی از سیستم است و همه به چارچوب های آن عادت کرده اند (و بسیاری به قصد دخول در سیستم برای آن کاندیدا می شوند).

ورود به سازمانی که اندک شباهتی با سازمان نظام پزشکی قبل از آن و نظام پزشکی های دنیا (medical council) داشته باشد، وظیفه ای بسیار دشوار و طولانی است.

در تجدید حیات سازمان که هر چهار سال یک بار انجام می شود کاندیداهای مختلف وعده های بسیار بر زبان می آورند و گذشته خویش را برمی شمرند؛ وعده ها و تعهداتی که با چارچوب فعلی، پارادایم و مخاطبان اصلی این سازمان بی تردید غیرممکن است. سابقه و داشتن مسئولیت در سیستمی که کارش به اینجا رسیده قطعا نکته مثبتی برای رأی آوری هم به شمار نمی رود.

از سوی دیگر، تعداد کسانی که در صداقت و سلامت نفسشان تردید نیست هم کم نبوده اند که پس از ورود به سازمان به معنای واقعی کلمه گِل گیر شده اند.

بنابراین راه حل فقط و فقط بستن این پرانتز 40ساله، نقطه سر سطر و ادامه دیالوگ اجتماعی ای است که در سال 65 متوقف شد.

تنها توجیه قابل قبول برای حضور در انتخابات و مهم ترین معیار برای انتخاب بین کاندیداها هم همین نگرش و تلاش در همین راستاست. کسی انتظار تغییر ماهیت سازمان با سرعت و یک روزه را ندارد ولی داشتن این دیدگاه مهم ترین معیار این انتخاب به نظر می رسد. هر کار دیگری با هر دقت و تلاش بیشتری هم که صورت بگیرد فقط و فقط دقت و جدیت دسته موزیک کشتی تایتانیک در آخرین لحظه را به یاد می آورد.

میراث بزرگ زعمای سازمان نظام پرشکی ایران در سال 65 که بسیاری از آنان الان در میان ما و شاهد و ناظر فعالیت های ما هستند، پایداری بر اصول وعدم مسامحه به هر قیمتی، در مواردی است که مستقیما به سلامت مردم مربوط می شود. آیا ما قادر به درک و اجرای این پیام خواهیم بود؟