فرارو- نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن، با تنظیم هورمون ها و کاهش واکنش های استرسی، به پیشگیری از اضطراب و بیماری های مزمن کمک می کند.

به نقل از ومنز هلث، در دنیای پرتنش امروز، اضطراب و استرس بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی روزمره شده اند؛ با این حال، واکنش افراد به استرس و تأثیر آن بر بدن هرکس متفاوت است. پژوهشی جدید نشان داده است که شاید راهکاری ساده و در دسترس برای مدیریت بهتر این فشارها وجود داشته باشد: هیدراته نگه داشتن بدن یا همان مصرف کافی آب.

اگرچه این مطالعه ادعا نمی کند که نوشیدن آب فراوان به طور معجزه آسا استرس و اضطراب را از بین می برد، اما یافته های آن به این پرسش می پردازد که میزان آب بدن تا چه اندازه می تواند بر واکنش ما به تنش های روحی و جسمی اثر بگذارد و در نتیجه، سلامت کلی ما را در بلندمدت تحت تأثیر قرار دهد.

مطالعه ای جدید، با حضور 62 مرد و زن انجام گرفت. پژوهشگران این افراد را بر اساس میزان مصرف مایعات روزانه به دو گروه تقسیم کردند. گروه اول، موسوم به گروه مصرف پایین ، روزانه کمتر از 1.5 لیتر مایعات می نوشیدند؛ در حالی که گروه دوم یا مصرف بالا مطابق با توصیه های تغذیه ای، زنان روزانه حدود 2 لیتر و مردان 2.5 لیتر مایع مصرف می کردند.

شرکت کنندگان به مدت یک هفته به همان الگوی معمول نوشیدن خود ادامه دادند. در این مدت، پژوهشگران با بررسی نمونه های خون و ادرار، میزان هیدراسیون بدن آن ها را اندازه گیری کردند. سپس هر دو گروه در آزمونی شرکت کردند؛ آزمایشی طراحی شده برای شبیه سازی استرس واقعی که شامل مصاحبه شغلی ساختگی و آزمون ریاضی ذهنی است.

نتیجه ها شگفت انگیز بود: هر دو گروه هنگام انجام آزمون اضطراب و افزایش ضربان قلب را تجربه کردند، اما تنها در گروهی که مایعات کمی مصرف کرده بود، افزایش قابل توجهی در سطح هورمون استرس کورتیزول در بزاق مشاهده شد. در نتیجه، پژوهشگران نتیجه گرفتند افرادی که به طور مداوم دچار کمبود مزمن مایعات هستند، ممکن است نسبت به استرس واکنش شدیدتری نشان دهند؛ وضعیتی که در بلندمدت می تواند بر سلامت عمومی اثر منفی بگذارد.

به گفته دکتر دنیل کاشی، پژوهشگر و نویسنده اصلی مطالعه، ارتباط تنگاتنگی میان سیستم تنظیم آب بدن و مرکز پاسخ به استرس در مغز وجود دارد. هنگامی که بدن کاهش آب را حس می کند، چه به دلیل کم نوشی یا از دست دادن زیاد مایعات، هورمونی به نام وازوپرسین ترشح می شود.

وازوپرسین با اثرگذاری بر کلیه ها، سبب جذب دوباره آب و حفظ تعادل الکترولیت ها می شود. اما این فرایند هزینه ای نیز دارد: ترشح مداوم این هورمون، فشار مضاعفی بر کلیه ها وارد می کند و هم زمان با تحریک بخش هیپوتالاموس مغز، باعث افزایش ترشح کورتیزول می شود. این همان هورمونی است که در شرایط استرس فعال می شود و در صورت تداوم، بدن را در حالت آماده باش یا همان جنگ یا گریز نگه می دارد.

دکتر کاشی توضیح می دهد: وازوپرسین نقشی دوگانه دارد؛ از یک سو به حفظ تعادل مایعات کمک می کند و از سوی دیگر، با تحریک سیستم استرس در مغز، میزان کورتیزول را بالا می برد. در نتیجه، بدن هم از نظر فیزیولوژیکی و هم روانی، در وضعیت تنش باقی می ماند.

کمبود آب در بدن می تواند علائمی مشابه اضطراب ایجاد کند. دکتر شارون گرین، استاد دانشگاه پزشکی وندربیلت، می گوید: اضطراب معمولاً با تپش قلب، احساس ضعف یا سبکی سر همراه است. کم آبی هم دقیقاً همین واکنش ها را در بدن ایجاد می کند، زیرا کاهش حجم خون باعث می شود قلب برای رساندن اکسیژن سریع تر بتپد و مغز این سیگنال را به عنوان نشانه ای از اضطراب تعبیر کند.

در واقع، مغز در مواجهه با کم آبی آن را تهدیدی برای بقا تلقی می کند. به گفته دکتر هیلاری آمون، روان شناس مرکز سلامت روان و اضطراب زنان، این واکنش از دیدگاه تکاملی منطقی است: بدن با فعال کردن پاسخ جنگ یا گریز سعی دارد شما را وادار کند آب بنوشید. اما همین مکانیسم، اگر فرد پیشاپیش در وضعیت استرس قرار داشته باشد، می تواند اضطراب را تشدید کند.

آمون می گوید: زمانی که سطح کورتیزول بالا می رود، علائم فیزیولوژیکی مانند افزایش ضربان قلب، تعریق و تند شدن تنفس بروز می کند؛ مجموعه ای از واکنش ها که می تواند احساس بی قراری و نگرانی را افزایش دهد.

تداوم استرس و اضطراب نه تنها سلامت روان را تهدید می کند، بلکه به گفته پژوهشگران، می تواند خطر ابتلا به بیماری های مزمن را نیز افزایش دهد. دکتر کاشی اشاره می کند که افزایش طولانی مدت کورتیزول در بدن با بالا رفتن احتمال بروز بیماری قلبی، دیابت و مشکلات کلیوی مرتبط است.

از سوی دیگر، دکتر گرین می افزاید که کم آبی بدن می تواند عملکرد هورمون های مغزی را مختل کند و مانع تولید ناقل های عصبی مانند سروتونین و دوپامین شود؛ موادی که برای تنظیم خلق وخو و احساس آرامش حیاتی اند. کاهش آن ها ممکن است به تشدید احساس اضطراب یا افسردگی بینجامد.

نکته جالب آن که در پژوهش دکتر کاشی، بسیاری از افراد گروه کم مصرف احساس تشنگی نمی کردند؛ به این معنا که بدن ممکن است کم آب باشد، بدون آنکه سیگنال روشنی ارسال کند. او توصیه می کند: ساده ترین راه برای ارزیابی وضعیت هیدراسیون، بررسی رنگ ادرار است.

براساس توصیه های آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا، زنان باید روزانه حدود 11.5 لیوان (92 اونس) و مردان حدود 15.5 لیوان (124 اونس) مایعات دریافت کنند. با این حال، همه این مقدار لزوماً از طریق نوشیدنی ها تأمین نمی شود؛ حدود 20 درصد از مایعات بدن از طریق غذاهایی مانند میوه و سبزیجات جذب می شود.

دکتر آمون تأکید می کند که نوشیدن آب کافی درمان قطعی اضطراب نیست، اما می تواند بخشی از سبک زندگی سالم برای حفظ تعادل هورمونی و روانی باشد. او می گوید: مصرف میزان توصیه شده آب ممکن است تمام اضطراب شما را برطرف نکند، اما اگر احساس می کنید با نگرانی مزمن یا بی قراری دست وپنجه نرم می کنید، بد نیست نگاهی به عادت های روزمره خود بیندازید؛ از جمله مصرف آب، تغذیه، ورزش و خواب. تنظیم این عادت ها می تواند به تعادل هورمون ها و در نهایت، کاهش استرس کمک کند.

این پژوهش یادآور نکته ای ساده اما حیاتی است: سلامت روان و جسم بیش از آنچه تصور می کنیم، به رفتارهای کوچک و روزمره وابسته است. نوشیدن آب کافی شاید درمان اضطراب نباشد، اما گامی مؤثر در مسیر پیشگیری از فشارهای مزمن، بهبود عملکرد مغز و حمایت از بدن در برابر استرس های زندگی مدرن محسوب می شود.