فرارو حمله های جریان تندرو به عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره عدم وجود الزام حجاب، تغییر نرم پارادایم در جمهوری اسلامی و وجود یک اقلیت 10 درصدی تندرو در کشور، وارد مرحله تازه ای شد.

به گزارش فرارو، بیراه نیست اگر بگوییم پس لرزه های صحبت محمدرضا باهنر در مناظره با علی شکوری راد، فعال سیاسی اصلاح طلب با گذشت چند روز از آن هنوز ادامه دارد. پس از واکنش نمایندگان تندروی مجلس، کیهان و کاربران سایبری شناخته شده در شبکه های اجتماعی، در نهایت تریبون های نمازجمعه و برنامه صبحگاهی صداوسیما با اجرای مجریانی خاص نیز به صف واکنش دهندگان پرداختند. به غیر از این که باهنر به عنوان یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت و یک سیاستمدار بازنشته، تصمیم سطوح عالی نظام سیاسی در خصوص موضوع حجاب را بازگو کرد، به نظر می رسد که علت واکنش ها می تواند موضوع دیگری در صحبت های او باشد: 10 درصد جامعه را حزب اللهی ها تشکیل می دهند.

میزان برآشفته شدن تندروها از صحبت های محمدرضا باهنر، با میزان تاثیرگذاری و جایگاه او در سیاست ایران هم خوانی ندارد. باهنر سابقه 7 دوره حضور در مجلس را دارد و یکی از چهره های اصلی و شاخص اصولگرا محسوب می شود. آخرین حضور او به دوره نهم برمی گردد که سال 1395 به پایان رسید. باهنر در انتخابات مجلس دهم و یازدهم شرکت نکرد. دوره دوازدهم ابتدا از تهران نامزد شد ولی سپس حوزه خود را به زادگاهش کرمان تغییر داد و در انتخابات این دوره، نفر چهارم شد و به مجلس راه پیدا نکرد.

او با ریاست فراکسیون اصولگرایان در مجلس هفتم، عضویت در هیئت رییسه مجلس در دوره های چهارم، پنجم، هفتم، هشتم و نهم، در کنار تکیه زدن بر کرسی نایب رییسی مجلس در دوره های هفتم، هشتم و نهم شناخته می شود. عضویت باهنر در مجمع تشخیص مصلحت نظام هم مربوط به بعد از پایان دوره نمایندگی او نیست. از او سال 1380 عضو حقیقی این مجمع است. بنابراین در حال حاضر به عنوان یک عضو از یک مجموعه تصمیم گیر شناخته می شود که سلایق مختلفی در آن حضور دارند.

آنچه باهنر در مناظره با شکوری راد و سپس در نشست خود با رسانه ها مطرح کرد، صحبت جدیدی نبود. قانونی که باهنر از کنار گذاشتن آن صحبت کرد، از زمان طرح در مجلس تا تصویب آن خارج از صحن علنی، جرم انگاری ها و دیگر حواشی اش، زیر ذره بین نقد بود. در واقع این قانون در کنار طرح صیانت و قانون راهبردی مربوط به موضوع هسته ای، سه موضوع اصلی بودند که مجلس یازدهم با آن شناخته می شود.

به خصوص این قانون با توجه حساسیت های ذاتی که بعد از سال 1401 نسبت به آن وجود داشت، به صحن راه پیدا نکرد و بر اساس اصل 85 قانون اساسی، خارج از دید نوشته شد. در نهایت با توجه به عدم ابلاغ قانون از سوی رییس جمهور و سپس عدم ابلاغ از سوی رییس مجلس، سوال اصلی این شد که چگونه جلوی قانون نوشته و مصوب شده جریان تندروی مجلس گرفته شده است که در نهایت مشخص شد، موضوع به شورای عالی امنیت ملی برمی گردد. تا جای که مشخص شد دبیرخانه شعام، به دلیل نگرانی های امنیتی جلوی این قانون را گرفته است.

آنچه باهنر گفت، روندی بود که طی شد و نگاهی ست که با توجه به مصالح امنیتی و سیاسی به این موضوع شده. شاید آنچه او گفت، صرفاً کمی بازتر از صحبت های مسعود پزشکیان بود که گفت نمی تواند این قانون را اجرا کند، به اجبار در حجاب اعتقادی ندارد و ... . باهنر تنها کمی مصداقی تر صحبت کرد.

تندروها در این شرایط چه می توانند بکنند؟ چقدر می شود به شورای عالی امنیت ملی حمله کرد یا رییس جمهور را زیر ضربه برد که چرا این قانون را اجرا نمی کنید یا چرا آن اظهارنظر را کردید؟ در نهایت سقفی حتی برای شنیدن چنین حملاتی وجود دارد و از جایی به بعد کهنه می شود. ضمن این که از نقاطی مانند تریبون نماز جمعه و صداوسیما نمی توان به راحتی سران قوا را هدف قرار داد چرا که در این صورت، به معنی واقعی کلمه سنگ روی سنگ بند نمی شود.

شاید بشود در نمازجمعه مانند 20 بهمن 1403 علیه ظریف شعار ظریف گورت رو گم کن سر داد که اتفاقاً با استقبال امام جمعه آن روز یعنی حجت الاسلام کاظم صدیقی نیز مواجه شد؛ اما نمی توان به راحتی شورای عالی امنیت ملی به عنوان عالی ترین نهاد تصمیم گیر کشور و سران قوا را این چنین به صورت واضح زیر ضربه برد. بنابراین، فردی مانند باهنر فارغ از جایگاهش، به خاطر حرفی که زده می تواند تا بالاترین حد هدف حمله قرار بگیرد و محملی برای فریاد این طیف ایجاد کند.

باهنر مجموعه ای از مسائل را مطرح کرد که موضوع حجاب صرفاً بخشی از آن بود. مثلا در برنامه صبحگاهی سلام صبح بخیر شبکه 3 که دستورالعمل مشخصی برای ورود به مسائل سیاسی و حملات یکسویه به مخالفان جریان تندرو دارد، این موضوع مطرح شد که چرا به جای موج سواری روی این موضوع درباره مشکلات اقتصادی صحبت نمی کنید؟! نکته آن که این مناظره میان دو چهره سیاسی از دو جریان مختلف درون حاکمیت انجام شد و موضوع اقتصاد نیز در دل آن وجود داشت. آنچه در صداوسیما و کیهان مطرح می شد، حربه ای قدیمی در برابر مطالبات اجتماعی ست که سال های طولانی استفاده می شود.

اما اصل صحبت باهنر موضوع حجاب، برجام، مذاکره و تغییر پارادایم نبود. شاید تاکید بر این جمله که قشربندی جامعه ایران تغییر کرده و مطالبه جدی و 90 درصدی برای زندگی و آینده در کشور وجود دارد، نقطه فشار اصلی باشد. چرا که جریان تندرو با توجه به چارچوب های فکری خود، تعاریف خاص از مفهوم مردم، قانون، مشروعیت و مقبولیت ساختار سیاسی و ... همواره در تلاش است که از روی تغییرات اجتماعی رخ داده در کشور عبور کند. در حالی که نگاهی به تجربه دو انتخابات ریاست جمهوری اخیر (1400 و 1403) و دو انتخابات مجلس (1398 و 1402) در کنار کاهش فواصل میان بحران های اجتماعی و امنیتی در کشور نشان می دهد که جامعه ایران تا چه حد دستخوش تغییر شده است.

در کنار این تغییرات خوب است به چهارمین پیمایش ارزش ها و نگرش ها نیز اشاره کنیم که نتایج کامل آن هیچ وقت در عرصه عمومی منتشر نشد اما به صورت محدود در بعضی حوزه ها، در اختیار پژوهشگران قرار گرفت. خروجی این پیمایش نشان می داد که ارزش ها و نگرش ها در جامعه ایران تا چه اندازه تغییر کرده و حجم نارضایتی در حوزه های مختلف تا چه اندازه بالاست. در چنین شرایطی طبیعی ست که وقتی چنین صحبت هایی مطرح می شود که به صراحت می گوید 10 درصد این جامعه را طیف موسوم به حزب اللهی تشکیل می دهند، نه به خاطر شخص بلکه به خاطر حرف، مورد حمله قرار بگیرد.

در میان حمله کنندگان به باهنر، چهره های شناخته شده و جایگاه های حقوقی مشخصی وجود دارند. همان طور که انتظار می رفت، کیهان و صداوسیما به عنوان دو تریبون شناخته شده این جریان، وارد عمل شدند. نمایندگان گمنام و شناخته شده ای که این روزها به صحبت های باهنر حمله می کنند، همان هایی هستند که به عنوان نمایندگان مجلس در تجمعات جریان تندروی داخلی مقابل ساختمان پارلمان حاضر می شدند. از متحصنین اندک مطالبه اجرای قانون حجاب مقابل مجلس دلجویی می کردند و به عنوان منبع فشار بر دولت در قوه مقننه در حوزه مشکلات واقعی و غیرواقعی شناخته می شوند. صدای بلندی دارند اما دست بالا ندارند. چرا که با تمام فشارها نتوانستند ورق قانون حجاب را برگردانند یا جلوی مذاکراتی که با جنگ از بین رفت را در زمان شکل گیری خود بگیرند.

همانطور که نتوانستند مقابل تصویب لوایح باقی مانده FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام را بگیرند. همانطور که تحصن حجاب مقابل مجلس فروردین امسال جمع آوری شد، اعلان آن ها برای تجمع پنجشنبه هفته گذشته در اعتراض به صحبت های باهنر و مسئله حجاب در خیابان انقلاب تهران نیز یا با استقبال مواجه نشد یا اجازه برگزاری آن را ندادند.

در چنین شرایطی، منطقی ترین کار برای آن ها این است که صدای خود را حفظ و البته تا جایی که می توانند از ابزارهای خود استفاده کنند که این تریبون ها بخش مهمی از آن ها هستند که بگویند ما هستیم. گاهی از این تریبون ها برای حمله استفاده می شود و گاهی نیز تهدید به قانون گذاری برای خروج از NPT، جلوگیری از تصویب CFT و مانند آن که می تواند در روند فعلی خدشه وارد کند.

به ارکان نیز نمی توان حمله مستقیم کرد به همین دلیل فرد بعدی که صحبت هایی مانند باهنر داشته باشد، جای او را می گیرد اما صحبت های این افراد تغییر نمی کند. با پذیرش این که آن ها اقلیتی 10 درصدی هستند و 90 درصد مردم به دنبال آینده، زندگی و معیشت خود و فرزندانشان هستند، سوالات دیگری نیز پرسیده خواهد شد. بنابراین تلاش می شود که این موضوع در همین نقطه متوقف شود.