مطالعه جدید نشان می دهد افرادی که از خواب بی کیفیت رنج می برند، مغزی دارند که از نظر بیولوژیکی، پیرتر از سن واقعی شان است. محققان التهاب را به عنوان یکی از دلایل احتمالی این پیری زودرس می دانند.

به گزارش دیجیاتو، اگرچه ارتباط بین خواب بد و زوال عقل از مدت ها قبل شناخته شده بود، اما همیشه این سؤال وجود داشت که آیا خواب ناسالم باعث زوال شناختی می شود یا صرفاً یکی از علائم اولیه آن است. محققان مؤسسه کارولینسکا با بررسی داده های تصویربرداری مغز 27 هزار و 500 فرد میانسال و مسن، به نتایج جالبی دست یافتند.

سرپرست این تحقیق توضیح می دهد: به ازای هر یک نمره کاهش در امتیاز خواب سالم، شکاف بین سن مغز و سن تقویمی حدود شش ماه افزایش می یابد. افرادی که خواب بی کیفیتی داشتند، به طور متوسط مغزی داشتند که یک سال پیرتر از سن واقعی شان به نظر می رسید.

براساس گزارش SciTechDaily، محققان برای این پژوهش از یک مدل یادگیری ماشینی (هوش مصنوعی) استفاده کردند. آنها با تحلیل بیش از هزار ویژگی مبتنی بر MRI مغز هر شرکت کننده، توانستند سن بیولوژیکی مغز را برای هر فرد محاسبه کنند. سپس این سن محاسبه شده را با سن تقویمی فرد مقایسه کردند تا شکاف سنی را به دست آورند.

کیفیت خواب شرکت کنندگان نیز براساس پنج عامل خوداظهاری (مانند مدت زمان خواب، بی خوابی، خروپف و خواب آلودگی در طول روز) امتیازدهی شد و به سه گروه خواب سالم، متوسط و ضعیف تقسیم شدند.

این تحقیق به دنبال یافتن مکانیسم های بیولوژیکی پشت این پدیده نیز بود. تحلیل ها نشان داد که التهاب مزمن در بدن می تواند بیش از ده درصد از ارتباط بین خواب بد و پیری مغز را توضیح دهد. این یعنی خواب بی کیفیت می تواند با افزایش سطح التهاب در بدن به ساختار مغز آسیب برساند.

البته مکانیسم های احتمالی دیگری نیز وجود دارند؛ از جمله تأثیر منفی بر سیستم پاکسازی مواد زائد مغز که عمدتاً در هنگام خواب فعال است، یا تأثیر بر سلامت قلبی-عروقی که آن هم به نوبه خود بر سلامت مغز تأثیر می گذارد. البته محققان می گویند: از آنجایی که خواب قابل اصلاح است، شاید بتوان با خواب سالم تر، از پیری سریع مغز و شاید حتی از زوال شناختی جلوگیری کرد.

یافته های این پژوهش در ژورنال eBioMedicine منتشر شده است.