محمد صادق جوادی حصار فعال سیاسی اصلاح طلب درباره فشارهای شدید برخی نمایندگان به اعضای کابینه و وزرا و ضرورت طراحی ساز و کاری برای اعطای اختیارات بیشتر به دولت می گوید: قبل از هرچیز باید گفت که سوال و استیضاح و پرسش حق قانونی نمایندگان است. اما مصلحت کشور هم مهم است، اتفاقا در ایران شورایی با عنوان مجمع تشخیص مصلحت نظام هم وجود دارد که مسائل را از زاویه منافع ملی دیده و بررسی می کند. مساله این است که ایران در شرایط بحران، تحریم و جنگ است، غربی ها از یک طرف مکانیسم ماشه را فعال کرده و هر روز بر دامنه تهدیداتشان می افزایند و از سوی دیگر، در داخل نیز برخی افراد و جریانات، مکانیسم استیضاح و فشار بر دولت را فعال کرده اند! اینها دو سر یک قیچی اند که تلاش می کنند رگ انسجام کشور را قطع کنند.

به گزارش اعتماد، جوادی حصار ادامه می دهد: معتقدم در این شرایط راس هرم تصمیم سازی کشور همان گونه که همواره نقش تعادل بخش و توزان آفرین داشته اند، باید ورود کرده و با استفاده از ابزارهایی که قانون در اختیار ایشان قرار داده، این فضای متشنج را مدیریت کنند. همانطور که امام (ره) در مجلس سوم فرمودند انتخابات تهران را علی رغم نظرات شورای نگهبان تایید کنید امروز هم لازم است به نمایندگان مجلس برای انسجام و اتحاد و کمک به دولت، رهنمودهایی داده شود. امام (ره) می فرمودند اگر دوسوم نمایندگان مجلس به مصوبه ای رای دادند، شورای نگهبان از اختیارات خود برای رد مصوبه استفاده نکند. از سوی دیگر، امام (ره) در زمان جنگ نیز اختیارات خود را به مرحوم هاشمی رفسنجانی اعطا کردند. نمونه بعدی هم در ماجرای قطعنامه 598 مشاهده شد که امام (ره) خودشان موضوع را مدیریت کردند.

این فعال سیاسی یادآور می شود: پس از رهبر انقلاب، مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی امنیت ملی است که می توانند مصلحت کشور را در عالی ترین سطوح تشخیص داده و اقدامات لازم برای استیفای این مصالح را انجام دهند. نهادهای بالادستی می توانند از رهبری درخواست کنند تا اطلاع ثانوی به علت شرایط بحرانی کشور که در حال جنگ تلقی می شود، نمایندگان پیشنهادات خود را به دولت منتقل کنند اما پروسه های استیضاح وزرا تا زمانی که کشور از این پیچ خطرناک عبور کند از دستور کار خارج شود. این ساز و کار هم مجلس را در جایگاه خود قرار می دهد و هم به دولت کمک می کند تا به دور از فشارها و مطالبات و حاشیه ها به حل مشکلات مردم و کشور فکر کند. از این طریق کشور رنگ ثبات و آرامش بیشتری خواهد دید.

سخنگوی حزب اعتماد ملی با اشاره به اینکه امکان ندارد، وزیری به فکر راضی نگه داشتن فلان نماینده و فلان مسوول باشد و بعد در عین حال بتواند گرهی از هزار توی مشکلات اقتصادی، معیشتی و راهبردی باز کند می گوید: خدا شاهد است بحث من جناحی نیست، هر دولتی که روی کار باشد اگر، اسیر آیند و روند پایان ناپذیر مجلس باشد، گرفتار شده و راه ارتزاق و تنفس مردم بسته می شود. فرض کنید همین امروز دولت آقای رییسی روی کار بود و مجلس فعلی هم مجلسی اصلاح طلب می بود، من راضی نمی شدم که در شرایط جنگی، هر روز وزیری استیضاح شود و برای احضار و تذکر راهی بهارستان شود. چرا که معتقدم این نوع برخوردها، دولت را متزلزل می کند.

جوادی حصار در پاسخ به پرسش اعتماد که فشار مجلس به دولت چه تبعاتی برای نظام تصمیم سازی های کشور و معیشت مردم خواهد داشت؟ می گوید: وقتی دولتی متزلزل باشد، حتی مسوول یک بخش در یک استان در اقصی نقاط کشور قادر به تصمیم گیری های موثر نیست. وقتی عنوان استیضاح بر وزیری زده شود، تمام پروژه ها و برنامه ها و چشم اندازها متوقف می شود تا مدیر و وزیر تازه روی کار بیاید. تازه اگر وزیر استیضاح هم شود، ماه ها زمان می برد تا وزیر تازه انتخاب شود، سپس به مجلس معرفی شود، رای بگیرد، مدیران تازه اش را انتخاب کند، وارد فضای کار شود، به حوزه مورد نظر مسلط شود و بخواهد کار کند! لذا پیشنهاد می کنم با توجه به اینکه رهبری همواره بر هماهنگی بین قوا تاکید کرده اند، از ظرفیت سران قوا استفاده شود تا اختیارات ویژه ای برای دولت در نظر گرفته شود. با استفاده از این اختیارات می توان استیضاح ها را برای مدتی متوقف کرد تا کشور از این شرایط بحرانی خارج شود.

در شرایطی که جوادی حصار از ضرورت اعطای اختیارات ویژه برای مقابله با بحران های بیرونی سخن می گوید، علی باقری معتقد است که دستیابی به یک درک مشترک برای عبور از چالش ها، حتی مقدم بر اعطای اختیارات ویژه است. باقری درباره این ضرورت عاجل می گوید: لازم است به فشار زادالوصفی که برخی طیف ها در مجلس به دولت وارد می کنند، توجه شود. ظاهرا جدا از 4وزیر قبلی دیروز نام وزیر اقتصاد هم در لیست استیضاح ها قرار داده شده است! قبل از اینکه به این بحث بپردازیم که آیا دولت اختیارات ویژه ای می خواهد یا نه؟ لازم است یک درک همه جانبه و عامی نسبت به نظام حکمرانی در کشور شکل بگیرد. همه قوا باید شرایط کشور را درک کنند و همه باید برای عبور از بحران به دولت یاری رسانند. البته هیچکس این منظور را ندارد که نظارت در کشور تعطیل شود و اگر فساد و تخلفی در حال وقوع است، چشم پوشی شود.

باقری ادامه می دهد: اما استفاده از اهرم استیضاح با این حجم گسترده، مردم وکشور را دچار اشکال می کند و کمر دولت را می شکند. بیش از 25درصد کابینه در خطر استیضاح قرار دارند، این تعداد جدا از وزرا و مدیرانی است که هر روز احضار شده، از آنها طرح پرسش می شود و احیانا تذکر می گیرند. بعضا حتی شنیده می شود که علل پنهان استیضاح ها، برخی امتیازخواهی منطقه ای و فردی و استانی است. امیدوارم روسای قوا در این زمینه ورود کرده و برای این فشارهای پایان ناپذیر فکری کنند. نباید ظرفیت های دولت و وزرا به جای حل مشکلات صرف آیند و روند به دولت و پیگیری امور شخصی و منطقه ای و استانی نمایندگان شود.

او می گوید: رهبر انقلاب بارها طی یکسال گذشته از نمایندگان و سایر ارکان کشور حمایت از دولت و زمینه سازی برای موافقیت ساختار اجرایی را خواستار شده اند اما توجه لازم به این رهنمودها نشده است. لذا فکر می کنم، ابتدا لازم است یک خودآگاهی در این حوزه ها به وجود آید و فعالان سیاسی، بزرگان و دلسوزان کشور به یک درک مشترک در راستای منافع کشور برسند.

باقری ادامه می دهد: در سطح بعدی لازم است مطابق قانون اساسی اختیاراتی فراتر از اختیارات روتین برای دولت طراحی شود تا با استفاده از آن بتواند چابک تر، سریع تر و تخصصی تر به موضوعات اساسی جامعه پرداخته و مشکلات را پشت سر نهد. دولت محترم راسا باید موضوعات دست و پا گیر را احصا کرده و در قالب یک آیین نامه اجرایی برای شرایط خاص اجرایی کند. معتقدم با تفاهم خوبی که در سطوح بالایی کشور از مقام رهبری تا روسای قوا و... وجود دارد، مانعی در جهت اخذ اختیارات ویژه وجود نخواهد داشت. باید توجه کرد بر خلاف اظهاراتی که برخی رسانه ها و جریانات تندرو مطرح می کنند، این نوع اختیارات، جدید نیستند. طی 45سال گذشته در برهه های بحرانی مانند جنگ تحمیلی 8ساله، مشکلات ناشی از کرونا، خروج ترامپ از برجام و... مدام از این اختیارات ویژه استفاده شده است. این بار هم با توجه به اینکه مکانیسم ماشه از سوی اروپایی ها فعال شده و از سوی دیگر تهدیدات ترامپ و اسراییل همچنان ادامه دارد، لازم است یک چنین اختیارات و همراهی های ویژه ای تدارک دیده شود تا دولت با فراغ بال و سرعت بالا بتواند منویات و خواسته های مردم را محقق کند.

جلال رشیدی کوچی چهره اصولگرا و نماینده سابق مجلس نیز در خصوص مکانیسمی که بر اساس آن می توان اختیارات ویژه ای برای دولت تدارک دید و از شرایط حساس فعلی عبور کرد، می گوید: در اینکه ممکن است برخی وزرا در برخی حوزه ها عملکردهای ضعیفی به ثبت رسانده باشند، شکی نیست و نظارت هم حق نمایندگان است. از قبل هم مشخص بود که این مجلس برخی از وزرای خاص را لیست کرده و تلاش می کند با استفاده از اهرم استیضاح آنها را از قطار کابینه پیاده کند. اگر قرار به استیضاح بود برخی حوزه ها به خصوص وزیر نیرو در اولویت استیضاح قرار داشتند. بخش قابل توجهی از نارضایتی های ایجاد شده علیه دولت ناشی از عملکردی است که وزارت نیرو داشته است. اما نمایندگان وزرای کلیدی چون وزیر کار، راه و شهرسازی، کشاورزی و ...را در اولویت استیضاح قرار داده اند.

او می گوید: نمایندگان باید بدانند، دولت در فشار شدیدی است. شخصا امیدوار بودم شخص آقای رییس جمهور برخی وزرای ضعیف را جابه جا می کرد. ای کاش آقای پزشکیان خودشان این اصلاحات را انجام می دادند تا ابتکار عمل از دست تندروهای مجلس برای تسویه حساب های سیاسی نیز گرفته شود. در ماجرای استیضاح آقای همتی هم دیدیم برخی نمایندگان ادعا می کردند همتی را استیضاح می کنند تا نرخ دلار بالا نرود! اما گذشت زمان نشان داد که این استیضاح در راستای مطالبات سیاسی و جناحی انجام شد. درخواست های جدید نمایندگان برای استیضاح 4 الی 5 وزیر هم در همین راستاست.

رشیدی یادآور می شود: نمی توان انکار کرد که وزرای کابینه ممکن است نقاط ضعفی در عملکرد خود داشته باشند اما اینکه نمایندگان آرامش را از وزرا و دولت بگیرند و هر روز لیست بلندبالایی از سوال و احضار و تذکر و استیضاح را کلید بزنند، کشور را در شرایط اضطرار قرار می دهد. در این شرایط لازم است فضایی برای اختیارات ویژه فراهم شود تا دولت بتواند با سرعت بالا، پویایی بیشتر و چابکی افزون تر تصمیم سازی و سیاست گذاری کند. البته در ایران نهادها و ارگان هایی هم هستند که همسویی قابل توجهی با دولت و مجلس دارند. بسیاری از شوراهای بالادستی وجود دارند که می توانند زمینه های قانونی ویژه را فراهم کنند.

این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به اینکه اگر قرار بر اعطای این اختیارات باشد، مکانیسم آن چگونه باشد؟می گوید: از نظر من، اعطای یک چنین اختیاراتی در شرایط فعلی معقول و اثرگذار است. وقتی کشور در شرایط بحرانی قرار دارد و فضای منطقه ای و بین المللی علیه ایران ملتهب است، اگر محوریتی وجود داشته باشد و وحدت کلمه و حدود اختیارات بیشتری به نفع دولت وجود داشته باشد از نظر عقلی و خرد سیاسی و اجرایی، تاثیرگذار بوده و در راستای منافع ملی است. در عین حال باید توجه داشت که تصمیم گیر نهایی در چنین سازو کاری باید دولت باشد. یعنی حتی اگر سازوکاری به نام سران قوا شکل می گیرد، اختیارات رییس جمهور به نسبت اختیارات سایر قوا باید بیشتر باشد. در واقع در یک چنین مواقعی دولت باید حرف آخر و نهایی را بزند.