آینده تولید خودروهای چینی با تحریم های تازه، در هاله ای از ابهام قرار گرفته است. خودروسازانی که طی یک دهه گذشته با رشد چشمگیر تولید به بازیگران اصلی بازار ایران تبدیل شده اند، اکنون میان ماندن و ترک بازار بر سر دو راهی قرار دارند.

به گزارش دنیای اقتصاد، گزارش اخیر بلومبرگ درباره شیوه حضور خودروسازان چینی در ایران به رغم تحریم های بین المللی، با واکنش های قابل توجهی همراه بوده است. این گزارش مسیرهای حضور این شرکت ها در ایران را رمزگشایی کرده و این پرسش را مطرح می کند که با بازگشت دوباره تحریم های شورای امنیت و علنی شدن روش های دور زدن تحریم ها، آیا چینی ها همچنان به فعالیت خود در ایران ادامه خواهند داد؟

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، سهم خودروسازان خصوصی از بازار ایران از 8 درصد در سال 1395 به 24 درصد در سال 1403 افزایش یافته است. این رشد عمدتاً به دلیل سیاست های اجرایی و مشکلات ارزی بوده که عملاً انحصار خودروهای مونتاژی در بخش میانی هرم تقاضا را به چینی ها واگذار کرده است.

با این حال، هزینه حضور در ایران برای این شرکت ها نیز بالاست. بلومبرگ گزارش داده است که یکی از خودروسازان چینی به دلیل فعالیت در ایران، روسیه و کوبا، بخشی از سرمایه گذاران خود را از دست داده و وعده داده تا پایان سال 2024 از ایران خارج شود.

فعال سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم های شورای امنیت، مهم ترین مانع جدید برای تداوم همکاری چینی ها با ایران است. برخلاف سال های گذشته که تحریم ها از سوی آمریکا اعمال می شد، اکنون تحریم های سازمان ملل اعمال شده و فشار بیشتری بر مبادلات مالی و بانکی وارد خواهد کرد. این موضوع می تواند هزینه حضور خودروسازان چینی را به شدت افزایش دهد و حتی منجر به خروج برخی از آنها از بازار ایران شود.

بازار خودروی ایران نیز در چنین شرایطی با تغییرات جدی مواجه خواهد شد. در صورت خروج خودروسازان چینی، بخش میانی هرم تقاضا که شامل خودروهای مونتاژی با قیمت متوسط است، با کمبود شدید عرضه روبه رو می شود.

این امر موجب تغییر رفتار مصرف کنندگان و فشار مضاعف بر دو سر هرم بازار یعنی خودروهای داخلی و وارداتی خواهد شد. از سوی دیگر، با مشکلات نقدینگی، قیمت گذاری و توقف تخصیص ارز برای واردات خودرو، بعید است جایگزینی برای این بخش از بازار به زودی فراهم شود. در نتیجه، بازار خودرو با آشفتگی و افزایش قیمت مواجه خواهد شد و بخش قابل توجهی از مشتریان بلاتکلیف خواهند ماند.