رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون، از قدرتمندترین ابزارهای شکل دهی به افکار عمومی و تأثیرگذاری بر فرهنگ و جامعه هستند. در حالی که تلویزیون می تواند نقش مهمی در آموزش، اطلاع رسانی و سرگرمی ایفا کند، متأسفانه گاهی اوقات از پتانسیل عظیم خود برای مقاصد مخرب، از جمله ترویج خشونت، تنفر و حتی حمایت غیرمستقیم از تروریسم، سوءاستفاده می شود. این پدیده، ابعاد پیچیده و عمیقی دارد که بررسی آن برای حفظ سلامت و امنیت جامعه ضروری است. برخی شبکه های تلویزیونی، از جمله تلویزیون ایران اینترنشنال به جای ارائه گزارش های بی طرفانه، با انتخاب گزینشی اخبار، بزرگ نمایی برخی رویدادها و کوچک نمایی وقایع دیگر، تصویری یک جانبه و تحریف شده از واقعیت ارائه می دهند. این رویکرد می تواند به دوقطبی سازی جامعه، تقویت پیش داوری ها و ایجاد فضای تنفرآمیز کمک کند. پوشش مکرر و بی رویه از اقدامات خشونت آمیز، بدون تحلیل ریشه ها و پیامدهای آن، می تواند به عادی سازی خشونت و حتی الهام بخشی به افراد مستعد منجر شود. گاهی اوقات، این رسانه با دعوت از نمایندگان گروه های افراطی یا تروریستی به برنامه های گفت وگو محور، یا پخش بیانیه ها و ویدئوهای آن ها، عملا به گروه های افراطی سکو و تریبون داده تا به آن ها مشروعیت ببخشد. این اقدام، به این گروه ها فرصت می دهد تا ایدئولوژی های سمی خود را مستقیماً به مخاطبان گسترده ای منتقل کرده و به جذب نیرو و یارگیری بپردازند. برنامه های این تلویزیون، می توانند با ترویج کلیشه های منفی درباره گروه های قومی، مذهبی یا نژادی خاص، بذر تبعیض و تنفر را در جامعه بکارند. وقتی یک گروه خاص به طور مداوم در نقش منفی یا کلیشه ای به تصویر کشیده می شود، درک عمومی نسبت به آن گروه تغییر کرده و زمینه برای خصومت و خشونت فراهم می شود. همچنین سانسور هدفمند اطلاعات و یا تحریف واقعیت ها به نفع یک روایت خاص، می تواند افکار عمومی را به سمتی سوق دهد که به نفع گروه های افراطی یا سیاست های خشونت آمیز باشد. عدم دسترسی به اطلاعات کامل و بی طرفانه، مخاطب را آسیب پذیرتر کرده و قدرت تحلیل و قضاوت او را تضعیف می کند. بسیاری از برنامه های که در تلویزیون ایران اینترنشنال تبلیغ یا پخش می شوند، حاوی صحنه های خشونت آمیز هستند و نتیجتا، تماشای مداوم خشونت، به ویژه برای کودکان و نوجوانان، می تواند به کاهش حساسیت نسبت به خشونت، الگوبرداری از رفتارهای پرخاشگرانه و حتی بروز رفتارهای ضداجتماعی منجر شود. تأثیرات اینگونه رسانه ها در ترویج خشونت و تنفر، تنها به یک بعد محدود نمی شود و پیامدهای گسترده ای بر سلامت روانی جامعه و ثبات اجتماعی دارد و تماشای مکرر اخبار خشونت آمیز می تواند سطح اضطراب و ترس را در جامعه افزایش دهد، که خود می تواند منجر به سوءظن و بدبینی نسبت به دیگران شود و با دوقطبی سازی جامعه و تقویت کلیشه ها، اینگونه رسانه ها می توانند اختلافات موجود را تشدید کرده و به تفرقه و از هم گسیختگی اجتماعی دامن بزنند. در برخی موارد، تماشای خشونت می تواند الگوهای رفتاری را تقویت کرده و به افزایش رفتارهای پرخاشگرانه در جامعه منجر شود و با تضعیف ارزش های انسانی عادی سازی خشونت و تنفر، به تدریج ارزش های انسانی مانند همدلی، همبستگی را بین عموم مردم تضعیف کند. رسانه ها باید به اصول اخلاق حرفه ای، از جمله بی طرفی، دقت، صداقت و مسئولیت پذیری اجتماعی، پایبند باشند و آموزش سواد رسانه ای به مردم، به ویژه جوانان، کمک می کند تا بتوانند محتوای رسانه ای را به صورت انتقادی تحلیل کرده و تحت تأثیر پروپاگاندا قرار نگیرند. تلویزیون، به عنوان یک شمشیر دولبه، هم می تواند ابزاری برای روشنگری و هم وسیله ای برای گمراهی باشد. شناخت دقیق مکانیسم هایی که از طریق آن ها برخی تلویزیون ها از جمله ایران اینترنشنال می توانند به ترویج خشونت و تنفر کمک کنند، گام اول در جهت مقابله با این چالش بزرگ است که با افزایش آگاهی عمومی، می توان اطمینان حاصل کرد که اینگونه رسانه ها به صلح و همبستگی اجتماعی لطمه کمتری خواهند زد و از تفرقه افکنی، تشدید افراطی گرایی خشونت و تنفر کاسته می شود. |