به گزارش رسانه های بین المللی، چین با استفاده از سازوکارهای تهاتری و کانال های مالی پنهان، همکاری اقتصادی خود با ایران را در شرایط تحریم حفظ کرده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، در این چارچوب، مدل نفت در برابر زیرساخت میان دو کشور اجرا می شود که طی آن نهادهای چینی، تامین مالی پروژه های ایرانی و انتقال غیرمستقیم درآمد نفت را برعهده دارند. این سازوکارها ضمن تداوم صادرات نفت ایران، منافع اقتصادی و استراتژیک چین را نیز تقویت کرده و نظام تحریم ها را تضعیف می کند.

گزارش ها نشان می دهد چین با احیای شیوه تهاتر و ایجاد کانال های پرداخت محرمانه، موفق به دور زدن تحریم های گسترده آمریکا شده است. تجارت تهاتری عمدتاً شامل مبادله خودرو و قطعات چینی در برابر فلزات ایرانی مانند مس و روی است. شرکت هایی نظیر چری اتومبیل و گروه فلزات غیرآهنی تونگلینگ در این معاملات نقش کلیدی دارند. قطعات به صورت نیمه مونتاژشده به ایران ارسال و توسط مدیران خودرو مونتاژ می شوند.

با وجود حجم محدود این معاملات در مقایسه با کل صادرات چین، اهمیت بالایی در حفظ بازار ایران و تثبیت جایگاه برندهای چینی دارد. شرکت های چینی با استفاده از یوآن یا ریال و از طریق واسطه ها، از مجازات های ثانویه آمریکا می گریزند.

در کنار تهاتر، چین یک کانال مالی پنهان برای پرداخت بهای نفت ایران ایجاد کرده است. این سیستم که بر پایه نفت در برابر زیرساخت عمل می کند، به تهران اجازه می دهد میلیاردها دلار از درآمد نفتی خود را در پروژه های عمرانی به کار گیرد. دو نهاد چینی سایناشور (SINOSURE) و چوکسین (Chuxin) ستون های اصلی این سازوکار هستند. سایناشور پروژه های چینی در ایران را بیمه می کند و چوکسین پرداخت ها را به پیمانکاران چینی منتقل می سازد. برآوردها حاکی است در سال 2024 حدود 8.4 میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران از این مسیر وارد پروژه های زیرساختی شده است.

بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، 90 درصد صادرات نفت ایران در سال 2024 به چین اختصاص یافته است. این روابط تجاری نه تنها اقتصاد ایران را در برابر تحریم ها سرپا نگه داشته، بلکه نشان دهنده مشارکت سیاسی و اقتصادی فزاینده میان تهران و پکن است.

این همکاری در قالب توافق 25 ساله ایران و چین، علاوه بر تأمین مالی پروژه های عمرانی ایران، نفوذ پکن در خاورمیانه را افزایش داده و به چالشی برای سیاست تحریم های آمریکا تبدیل شده است. چین با بهره گیری از تکنیک های پنهان سازی و شبکه های پرداخت غیردلاری، ساختار مالی جایگزینی ایجاد کرده که به گفته ناظران، یکی از مؤثرترین ابزارهای تضعیف اهرم تحریم های غرب به شمار می رود.