جمعه، یازدهم مهر ماه جاری زمین لرزه ای به بزرگی 5.3 ریشتر حوالی زواره استان اصفهان را لرزانده است. پس از وقوع این زلزله که در تهران و چند شهر دیگر نیز احساس شده، چند پس لرزه دیگر نیز در زواره گزارش شده است.

به گزارش اعتماد، به گفته منصور شیشه فروش ، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان؛ زلزله 5.3 ریشتری زواره به تعدادی از اماکن مسکونی و بناهای ساختمانی و ابنیه تاریخی در شهرها و روستاهای منطقه زواره خسارت وارد کرده و باعث ترک شده است.

چند ساعت بعد نیز زمین لرزه ای به بزرگی 4.4 ریشتر حوالی جبالبارز استان کرمان را لرزانده که هنوز خسارت های احتمالی این زمین لرزه گزارش نشده است.

همچنین چهاردهم مهر ماه زمین لرزه ای به بزرگی 3.5 ریشتر در شهرستان اردستان به وقوع پیوسته است.

حالا با توجه به این زمین لرزه هایی که طی چند روز اخیر رخ داده با رییس مرکز پیش بینی زلزله و استاد گروه زلزله شناسی مهندسی و پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت وگو شده است.

مهدی زارع در این باره می گوید: وقوع دوازده زلزله با بزرگای بیش از 4 پس از زلزله با بزرگای 5.3 در ساعت 5 دقیقه بامداد 11 مهر 1404 در زواره رخ داده که 4 پس لرزه از آن ها، پس لرزه های زلزله یاد شده در روز اول بوده اند. پس لرزه های زلزله زواره با بزرگای 2و5 تا 3، یک مورد در روز شنبه و یک رخداد تا بعدازظهر یکشنبه گزارش شده است.

در روز جمعه 11 مهر نیز یک زمین لرزه با بزرگای 4.3 در دهبکری در جبالبارز کرمان رخ داده است. این محل در نزدیکی رخداد زمین لرزه اوایل سده بیستم 22 سپتامبر 1923 لاله زار کرمان با بزرگای 6.7 رخ داد (31 شهریور 1302 شمسی). روندهای زمین ساختی شمال غربی-جنوب شرقی در منطقه نخلک-زواره در ایران مرکزی، یکی از مرزهای یک زیر ورقه قاره ای است. سامانه گسلی کویر بزرگ (درونه) با روند شمال شرقی-جنوب غربی یک گسل امتداد لغز بزرگ، با طول بیش از 800 کیلومتر و در سه قطعه در شمال ناحیه لوت قرار دارد و انتهای قطعه غربی آن به ناحیه نخلک می رسد.

زارع در ادامه می گوید: قطعه غربی یک گسل امتداد لغز چپگرد است و در شمال زواره با روند گسله های شمال غرب-جنوب شرق با ساز و کار امتداد لغز راستا لغز راستگرد یک پهنه تلاقی ایجاد می کند. روندهای زمین ساختی شمال غربی-جنوب شرقی در منطقه نخلک-زواره ایران مرکزی یک مرز زمین ساختی مهم هستند که دست کم از زمان زمین شناسی حدود 200 میلیون سال پیش شکل گرفته اند، ولی امروز نیز شواهدی از فعالیت نشان می دهند.

این مرز ساختاری با چیزی که زلزله شناسان به آن نبود لرزه ای می گویند، مشخص می شود و پتانسیل بالایی برای یک زلزله بزرگ و مخرب دارد. لرزه خیزی فعلی و دستگاهی که توسط شبکه های مدرن ثبت شده، در این پهنه کم تا متوسط است. این عدم فعالیت فعلی دقیقا همان چیزی است که آن را بسیار خطرناک می کند. این به عنوان نشانه ای از قفل شدن گسل و تجمع فشار تفسیر می شود. بخشی از این روند ساختاری در شمال زواره تا محدوده کاشان مدت زیادی است زلزله بزرگی را تجربه نکرده است.

رییس مرکز پیش بینی زلزله همچنین می گوید: تغییر شکل ذخیره شده در نهایت باید آزاد شود و چنین نبودهایی را به محتمل ترین مکان ها برای زلزله های بزرگ آینده تبدیل می کند. از آنجا که گسل قفل شده است، این حرکت به صورت لرزه ای (از طریق خزش) یا در زلزله های کوچک آزاد نمی شود.

در عوض، انرژی کرنش الاستیک در پوسته اطراف گسل در حال افزایش است. هنگامی که تنش از مقاومت اصطکاکی گسل بیشتر شود، گسل در یک زلزله بزرگ پاره می شود. ارایه یک احتمال دقیق (مثلا 30درصد در 30 سال) بدون مطالعات دیرینه لرزه شناسی روی روندهای ساختاری منطقه زواره و کاشان بودن آزمایشات دقیق برای هر قطعه دشوار است و الزامی است که مطالعات دقیق دیرینه لرزه شناسی روی این روند انجام شود.

منطقه نخلک-زواره، با روند شمال غربی-جنوب شرقی باید به عنوان در مرحله انباشت کرنش تفسیر شود، ولی باید توجه کنیم که میزان تغییر شکل در این پهنه زیاد نیست و رخداد زمین لرزه های 6 یا بزرگ تر در بازه های صرفا هر سد یا بزرگ تر ممکن است. از سوی دیگر لازم است تا پژوهش های دیرینه لرزه شناسی برای تدقیق دوره بازگشت و اندازه بزرگای مورد انتظار زمین لرزه در این پهنه انجام شود.

شنبه 5 مهر ماه، زمین لرزه ای به بزرگی 4.6 در گمیش تپه در استان گلستان رخ داد و کانون آن در 20 کیلومتری گمیش تپه، 34 کیلومتری بندر ترکمن و 36 کیلومتری سیمین شهر این استان بوده است.

یکشنبه 6 مهر ماه، زلزله ای به قدرت 4.2 فیروزان شهرستان نهاوند در جنوب غربی استان همدان را لرزاند. عمق این زلزله در10 کیلومتری و در 13 کیلومتری فیروزات استان همدان، 18 کیلومتری کرمانشاه و 24 کیلومتری هفت چشمه استان لرستان گزارش شد. یکشنبه 6 مهر ماه، زیارتعلی استان هرمزگان زلزله ای به بزرگای 3 در عمق 9 کیلومتری را تجربه کرد و کانون آن در 16 کیلومتری زیارتعلی این استان و 22 کیلومتری نودژ استان کرمان و 34 کیلومتری منوجان استان کرمان بوده است.

یکشنبه 6 مهر ماه، هجدک استان کرمان با زلزله ای به بزرگای 3.8 در عمق 7 کیلومتری لرزید.

دوسنبه 7 مهر ماه، در هجدک استان کرمان زمین لرزه ای به بزرگای 3.7 در عمق 8 کیلومتری رخ داد و کانون آن در 61 کیلومتری هجدک، 65 کیلومتری راور و 79 کیلومتری چترود استان کرمان بوده است.

دوشنبه 7 مهر ماه، در کوخرد استان هرمزگان زلزله 2.9، هجدک استان کرمان زلزله 2.5، در دهدشت استان کهگیلویه و بویراحمد زلزله 2.9، نصرت آباد استان سیستان و بلوچستان زلزله 2.7، نورآباد استان فارس سه زلزله 2.8، گرگان استان گلستان زلزله 2.6، سرگز استان هرمزگان زلزله 2.9، گزیک استان خراسان جنوبی زلزله 2.5، غرق آباد استان مرکزی زلزله 2.6، خانه زنیان استان فارس زلزله 2.5 رخ داد.

دوشنبه 7 مهر ماه، در دوگنبدان استان کهگیلویه و بویراحمد زلزله ای به بزرگای 3.2 در عمق 14 کیلومتری به ثبت رسید و کانون آن در 28 کیلومتری دوگنبدان و 35 کیلومتری دهدشت استان کهگیلویه و بویراحمد و 31 کیلومتری بهبهان استان خوزستان گزارش شد. دوشنبه 7 مهر ماه، قطور استان آذربایجان غربی زلزله ای به بزرگای 3 در عمق 5 کیلومتری را تجربه کرد و رومرکز این رخداد لرزه ای در 15 کیلومتری قطور، 26 کیلومتری تازه شهر و 30 کیلومتری سلماس این استان گزارش شد.

سه شنبه 8 مهر ماه، در سنگان استان خراسان رضوی زلزله 2.7، سربیشه استان خراسان جنوبی زلزله 2.6، رشتخوار استان خراسان رضوی زلزله 2.9، اشترینان استان لرستان زلزله 2.9، گمیش تپه استان گلستان زلزله 2.5، خانه زنیان استان فارس زلزله 2.5 رخ داد.

سه شنبه 8 مهر ماه، در حاجی آباد استان خراسان جنوبی زمین لرزه ای به بزرگای 3.7 در عمق 10 کیلومتری به ثبت رسید و کانون آن در 20 کیلومتری حاجی آباد، 28 کیلومتری زهان و 50 کیلومتری قهستان این استان به ثبت رسید.

چهارشنبه 9 مهر ماه، در امیریه استان سمنان زلزله 2.7، شهداد استان کرمان زلزله 2.7، قلعه قاضی استان هرمزگان زلزله 2.9، برازجان استان بوشهر زلزله 2.5، به ثبت رسید.

پنجشنبه 10 مهر ماه، در فاضل آباد استان گلستان زلزله 2.5، آرین شهر استان خراسان جنوبی زلزله 2.5، نطنز استان اصفهان زلزله 2.6، مشکین دشت استان البرز زلزله ای به بزرگای 3 در عمق 8 کیلومتری رخ داد و رومرکز آن در 3 کیلومتری مشکین دشت، 7 کیلومتری کرج و 11 کیلومتری گرمدره این استان بوده است.

پنجشنبه 10 مهر ماه، جبالبارز استان کرمان با زلزله ای به بزرگای 3.6 در عمق 5 کیلومتری به ثبت رسید و رومرکز آن در 26 کیلومتری جبالبارز، 50 کیلومتری بم و 50 کیلومتری درب بهشت این استان گزارش شد. زلزله 2.8 از دیگر رخدادهای لرزه ای این منطقه بوده است.

پنجشنبه 10 مهر ماه، درفول استان خوزستان با زمین لرزه ای به بزرگای 3.1 در عمق 12 کیلومتری لرزید و کانون این رخداد لرزه ای در 4 کیلومتری دزفول، 8 کیلومتری اندیمشک و 19 کیلومتری میانرود این استان بوده است. جمعه یازدهم مهر ماه، در زواره استان اصفهان زلزله ای به بزرگای 5.3 در عمق 10 کیلومتری رخ داد و کانون آن در 64 کیلومتری زواره، 78 کیلومتری اردستان و 78 کیلومتری مهاباد این استان گزارش شد.

زلزله های 3.1 در عمق 10 کیلومتری، 2.9، 3 در عمق 10 کیلومتری، 2.8، 3.3 در عمق 10 کیلومتری، 3.1 در عمق 10 کیلومتری، 3 در عمق 10 کیلومتری از دیگر رخدادهای لرزه ای این منطقه است. جمعه یازدهم مهر ماه، سوییشه استان کردستان زلزله 2.6 و تسوج استان آذربایجان شرقی دو زلزله 2.8 و 2.6 را تجربه کردند.