سید مسعود رضوی در روزنامه اطلاعات نوشت: تحریم یک روش پلید و بسیار پیچیده برای قدرتهای بین المللی است که از طریق آن، نوعی جنگ غیرعلنی و نهان را به ملت ها و کشورهای مخالف یا متخاصم تحمیل می کنند. در این شرایط، ملت ها هستند که بار سنگین کمبودها و نتایج پیش بینی ناپذیر سیاست فشار اقتصادی و انزوای بین المللی و سیاسی را به دوش می کشند و سالهای دراز باید با تبعات آن دست به گریبان باشند. تحریم مانند جنگ، یک بلای خانمانسوز است و اگر کسی از نعمت و مزایای تحریم سخن بگوید یا نادان است، یا دروغگو و فریبکار، یا ریاکاری صاحب منافع و کاسب تحریم که دستش در کاسه اجنبی از یک سو، و در سفره مردم و بیت المال از سوی دیگر به ناروا دراز شده است.

در واقع مدافع تحریم همان جنگ طلب است. درحالی که عقلای عالم صلح را شایسته حیات آدمی و شکوفایی جوامع انسانی می دانند، اما گروههای اقلیت زیاده طلب و طمعکار و نژادپرست و مستبد و امثالهم، حفظ سود و قدرت را در تداوم خشونت و جنگ می پندارند. بنابر این جنگ و تحریم دو روی یک سکه است و اجتناب از آن یک امر عقلانی است، همچون اجتناب از زلزله و سیل و آتش سوزی و طاعون و کرونا، که در شرایط ناگزیر، می باید توسط متخصصان مدیریت شود و صاحبان تجربه و علم راه چاره و مهار آن را بیابند.

ایرانِ گرامی و ملت بزرگوار و شریفّ میهن ما، سال ها و بلکه دهه هاست درگیر این بلیه شده اند. در فاصله دو جنگ مهیب هشت ساله و دوازده روزه، ملت ایران به انواع روش ها درگیر این مصیبت بوده و جز اندک مدتی، مدام باید در نبردی پنهان هم شرکت می کرده و از فروپاشی خود و خانواده و عزیزانش محافظت می کرده است.

در پایان یک دوره مهم از درآمدزایی نفتی که بودجه های چشمگیر و ناباورانه ای به خزانه کشور سرازیر شد، رییس دولت نهم و دهم نه تنها آن سرمایه را مستحیل کرد و آن فرصت ملی را سوزاند، که تیر جفای نهادهای رسمی بین المللی، به ویژه سازمان ملل متحد را هم به سوی ایران معطوف داشت و در نهایت دولت و کشور گرامی ما را با رای اکثریت اعضای شورای امنیت و بدون وتوی دوستان همپیمان ما در شرق، ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل متحد، درگیر تحریم رسمی و الزام آور بین المللی نمود. امری که اخیرا با فعال شدن مکانیسم ماشه، یک بار دیگر و در شرایط سختی که پس از جنگ دوازده روزه با امریکا و رژیم صهیونیستی اسراییل داشتیم، مجددا سایه شوم خود را بر این مرز و بوم افکنده است.

در مورد تحریم از چند دیدگاه می توان سخن گفت:

اول از دید تحریم کنندگان: آمریکا به واسطه شرکای اروپایی برای تحت فشار قرار دادن ایران و وادار ساختن نظام و دولت به تسلیم در برابر درخواستهای این کشور و شریک نامشروعش در منطقه، تحریم ها را جنبه بین المللی بخشیده و به تایید شورای امنیت سازمان ملل رسانده است.

دولت ترامپ که یک بار در کنار نتانیاهو، در میانه مذاکرات با ویتکاف، به ایران شبیخون زده و تأسیسات مهم هسته ای ایران را بمباران کرده است، ممکن است دوباره در منطقه درگیر شود و از این جهت، به شدت به پشتوانه ای همچون قرار دادن ایران در ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد نیاز دارد. علاوه بر این، خروج یکجانبه آمریکا از برجام و پاره کردن یک معاهده بسیار مهم بین المللی توسط شخص دونالد ترامپ، مشروعیت و وجاهتی برای هرگونه مدعای این کشور علیه ایران باقی نمی گذاشت.

تروییکای اروپایی که با فقر مشروعیت و هراس از روسیه خود را ناچار از خدمتگزاری به ایالات متحده و سالار تازه و پر ادعای این کشور می بینند، به اشاره ترامپ برنامه اسنپ بک را پیش برده و طی چند پرده به سرانجام رساندند. از ابتدا روشن بود که این کار را خواهند کرد. دیپلمات ها و تصمیم گیران عالی رتبه ایران نباید خود را اسیر بازی فرصت سوزانه تروییکا می کردند زیرا هر گفتگویی با آن ها، پا نهادن در دام امریکای ترامپ بود بی آنکه هزینه ای به آن دولت قانون شکن و بی رسمیهای آن وارد آید.

دوم از نگاه دولت و نظام ایران: سیاستگران در جمهوری اسلامی ایران در دولت و دستگاه دیپلماسی و شورای امنیت ملی و فراتر از آن، یعنی رهبر انقلاب، گزینه تسلیم در مقابل زورگویی آمریکا و وانهادن امکانات دفاعی کشور به این دشمنان و متحدانشان را نمی پذیرند. بی گمان طرحی برای خاورمیانه و ایران با عاملیت اسراییل در میان است و تحریم بر مبنای قرار دادن ایران بند 7 منشور سازمان ملل یکی از مراحل این طرح شوم است.

برای مقابله با هر دشمن یا هر طرح و برنامه ای که منافع و امنیت ایران را به خطر اندازد، بدون تردید انسجام ملی و جلب نظر اکثریت مردم لازم و بلکه حیاتی است. هیچ نظامی نمی تواند بدون تکیه بر درون، با دشمنان قدرتمند خارجی بجنگد و پیروز شود. ایران مزایای بسیار دارد و مهمترین مزیت نیروی انسانی فوق العاده و علاقمند و دانشورز و کاردان است. امری که هیچ کشور دیگری در خاور میانه از آن برخوردار نیست. افزون بر آن، انسجام و یکپارچگی اقوام ایرانی در حفظ میهن و نگهداری آرامش داخلی و اجتناب از خشونت و امید اصلاح و پیشرفت را باید جدی گرفت و تکیه گاهی برای نظام و دولت قلمداد کرد.

در میان حکومتگران و سیاست ورزان ایران دو دیدگاه درباره تحریم وجود دارد، اندکی تحریم را اجتناب ناپذیر اما فرصت مناسب برای نزدیک شدن به شرق و در صورت لزوم درافتادن با غرب و آمریکا می دانند. گروه دوم معتقدند که ما باید با تأنی از این مرحله عبور کنیم تا به تعامل موزون با کل جهان قانونمند و مشروع برسیم. اصل موازنه مثبت یا منفی در سیاست برای ایران همواره سود بیشتری داشته و استقلال کشور و حاکمیت را ضمانت کرده است. ضمن آنکه از دخالت و فشار بیگانه کاسته و دست ما را برای انتخاب شرکا و بازارهای متنوع باز خواهد کرد.

سوم کاسبان تحریم: سومین دسته از عاملان مؤثر در امر تحریم، کاسبان داخلی و خارجی هستند. بخش کوچکی از این گروه در داخل قرار دارند که دلال نفت و طلا و خواربار و کالاهای خانگی و ارز و اتومبیل خارجی و هزارها وسیله قاچاق دیگر می باشند. این واسطه ها گلوی مردم را گرفته و شبکه ای چنان قدرتمند دارند که دولت و دستگاه بوروکراسی و دیوانسالاری و گاهی تفتیش هم نمی تواند سر نخ و طنابی از آن ها نشان دهد. چه رسد به آن که افشا کند و رشته را پاره و فساد را از میان بردارد!

باری، مسأله آنجاست که دولت و حاکمیت در این مرحله باید تکلیف اینها را روشن کند وگرنه همین جماعت که غالباً برای رد گم کردن و ناشناخته ماندن (و شاید ترساندن) از اسم رمز مافیا استفاده می کنند، ضرباتی مهلک به جامعه، دولت و کل نظام خواهند زد.

اما در ورای این شبکه داخلی، سود کلانی به بازار پول و کالای امارات و شیخ نشین های جنوبی، و نیز عراق و حتی صرافیهای هرات می رسد. ترکیه نیز منفعت کلانی برده و اخیراً هم با انسداد میلیاردها دلار ارز و طلا و ملک و داراییهای قانونی و ثبت شده ایرانیان، در توافق با دولت ترامپ، ضربه سختی به ما زده و افزون بر سودهای سابق که از تحریم می برد، مشغول مکیدن خون ایرانیان شده است. درباره نقش جدید و ویژه دولت اردوغان و مخاطرات آن برای ایران و منطقه، در کارویژه آنکارا برای ناتو طی یادداشت دیگری سخن گفته خواهد شد.

چهارم مردم ایران: سخن به درازا کشید. آنکه باید رنج تحریم را تحمل کند و در برابر دشمن بایستد و آنکه لاجرم نسلهای پیاپی تاوان کمبود و فشار و ناداری و ضعف و عواقب تحریم را تجمل می کند ملت است. دولت و کل نظام نباید این موضوع را تقلیل دهد یا نادیده بگیرد یا حتی کوچک و حقیر نشان دهد. نه، تحریم یک جنگ تمام عیار است و شاید مقدمه ای برای ایستادگی ملی و آنکه می گوید تحریم اخیر فرقی با تحریمهای قبل ندارد، نمی داند که مردم تا چه اندازه می فهمند و می دانند.