ابزارهای هوش مصنوعی برای طراحی پروتیین ها و حتی ویروس ها استفاده می شوند که منجر به نگرانی هایی در این مورد می شود که این ابزارها در نهایت می توانند سلاح های زیستی تولید کنند یا خیر.

به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی نویدبخش تغییر زیست شناسی است و به ما این امکان را می دهد که داروها، واکسن ها و حتی ارگانیسم های مصنوعی بهتری را طراحی کنیم. اما برخی نگرانند که این فناوری همچنین می تواند برای اهداف تاریک تری، برای ایجاد سلاح های زیستی که با روش های مرسوم تا زمانی که خیلی دیر نشده، شناسایی نمی شوند، استفاده شود. بنابراین، چقدر باید نگران باشیم؟

به نقل از نیوساینتیست، اریک هورویتز، مدیر ارشد علمی مایکروسافت، می گوید: پیشرفت های هوش مصنوعی، پیشرفت های چشمگیری در زیست شناسی و پزشکی ایجاد می کنند و با قدرت جدید، مسئولیت هوشیاری نیز به همراه می آید. گروه او مطالعه ای را منتشر کرده است که بررسی می کند آیا هوش مصنوعی می تواند پروتیین هایی را طراحی کند که همان کار پروتیین هایی را انجام دهند که خطرناک شناخته می شوند، اما به اندازه کافی متفاوت هستند که خطرناک شناخته نشوند. این گروه فاش نکرد که کدام پروتیین ها را برای طراحی مجدد بررسی کرده اند و بخش هایی از مطالعه مخفی نگه داشته شده است اما احتمالا شامل سمومی مانند ریسین، که در ترور سال 1978 به طور مشهور استفاده شد و بوتولینوم، سم عصبی قوی که بیشتر با نام بوتاکس شناخته می شود، بوده است.

برای ساخت مقدار زیادی پروتیین مانند بوتولینوم، به دستورالعمل دی ان ای که کد آن را تشکیل می دهد نیاز دارید. وقتی زیست شناسان یک قطعه خاص از دی ان ای را می خواهند، معمولا آن را از شرکت هایی سفارش می دهند که در ساخت هر قطعه دلخواهی تخصص دارند.

به دلیل نگرانی هایی مبنی بر اینکه تروریست های زیستی بالقوه می توانند دستورالعمل های ساخت سلاح های زیستی را از این طریق سفارش دهند، برخی از شرکت های سنتز دی ان ای داوطلبانه سفارشات را بررسی می کنند تا بررسی کنند که آیا کسی در تلاش برای ساخت چیزی خطرناک است یا خیر. پروتیین ها توالی هایی از اسیدهای آمینه هستند و غربالگری بررسی می کند که آیا توالی اسید آمینه با هر توالی نگران کننده یعنی سلاح های زیستی بالقوه مطابقت دارد یا خیر. اما با هوش مصنوعی، در تئوری می توان نسخه ای از پروتیین را طراحی کرد که توالی اسید آمینه متفاوتی دارد اما همچنان کار مشابهی را انجام می دهد. هورویتز و همکارانش این کار را با 72 پروتیین بالقوه خطرناک انجام دادند و نشان دادند که روش های غربالگری اغلب این نسخه های جایگزین را از دست می دهند.

این موضوع آنقدرها هم که به نظر می رسد نگران کننده نیست. این گروه به دلایل واضح، در واقع پروتیین های بازطراحی شده را نساخت. اما در یک مطالعه جداگانه در اوایل امسال، آنها نسخه های بازطراحی شده پروتیین های بی ضرر را آزمایش کردند و دریافتند که آنها کار نمی کنند.

اگرچه حملات بیوتروریستی انجام شده است، هرچند بسیار کم، دلیل کمی وجود دارد که فکر کنیم این به دلیل نقص سیستم اسکن داوطلبانه است. در حال حاضر راه های زیادی برای دور زدن آن بدون توسل به بازطراحی های هوش مصنوعی وجود دارد. این مطالعه معادل هشداری است مبنی بر اینکه یک بانک می تواند با یک نقشه بسیار پیچیده به سبک ماموریت غیرممکن مورد سرقت قرار گیرد، در حالی که در واقع درب خزانه کاملا باز گذاشته شده است.

در نهایت، هیچ بیوتروریستی تاکنون نتوانسته است کسی را با استفاده از سلاح های زیستی مبتنی بر پروتیین بکشد و براساس آمار، اسلحه ها و مواد منفجره به مراتب خطرناک تر از بیوتوکسین ها هستند.

پس آیا این بدان معناست که دیگر نگران سلاح های زیستی طراحی شده توسط هوش مصنوعی نیستیم؟ نه کاملا. در حالی که این مطالعات فقط به پروتیین ها پرداخته است، این ویروس ها هستند که تهدید بزرگی محسوب می شوند و هوش مصنوعی در حال حاضر برای طراحی مجدد کل ویروس ها استفاده می شود. ماه گذشته، گروهی در دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا نتایج تلاش های خود را برای طراحی مجدد ویروسی که باکتری اشریشیا کلای (E. coli) را آلوده می کند، فاش کرد. همانند پروتیین های طراحی شده، نتایج ناامیدکننده نبودند و از 302 ویروس طراحی شده توسط هوش مصنوعی که ساخته شده بودند، فقط 16 ویروس می توانستند E. coli را آلوده کنند. اما این فقط آغاز کار است.

وقتی از جیمز دیگنز، یکی از اعضای گروه هورویتز در مورد ویروس های طراحی شده توسط هوش مصنوعی سوال شد، او گفت که تشخیص ویروس های نگران کننده آسان تر از پروتیین های نگران کننده است.

اما همه شرکت های تولیدکننده دی ان ای این غربالگری را انجام نمی دهند. صحبت هایی در مورد طراحی ابزارهای هوش مصنوعی وجود دارد که از ایجاد ویروس های خطرناک یا تلاش برای تشخیص نیت بدخواهانه خودداری می کنند، اما مردم راه های زیادی برای دور زدن تدابیر حفاظتی پیدا کرده اند. برای روشن شدن موضوع، تاریخ نشان می دهد که خطر ویروس های وحشی بسیار بیشتر از خطر بیوتروریسم است. علیرغم آنچه دولت فعلی ایالات متحده ادعا می کند، شواهد نشان می دهد که ویروس سارس-کوو-2 زمانی پدیدار شد که ویروس خفاش به سایر حیوانات وحشی و سپس به مردم در یک بازار منتقل شد و هیچ آزمایشگاهی در این امر دخیل نبود. علاوه بر این، بیوتروریست های احتمالی می توانند صرفا با انتشار یک ویروس شناخته شده، مانند آبله، خسارات باورنکردنی ایجاد کنند.

با وجود حفره های فراوان در تلاش های کنترل سلاح های زیستی، نیازی به توسل به ترفندهای هوش مصنوعی برای دور زدن آنها نیست.

به همه این دلایل، خطر انتشار ویروس طراحی شده توسط هوش مصنوعی در آینده نزدیک احتمالا نزدیک به صفر است. اما با پیشرفت فناوری های مختلف، این خطر افزایش خواهد یافت و همه گیری کووید-19 نشان داد که یک ویروس جدید، حتی زمانی که به طور خاص کشنده نباشد، چقدر می تواند ویرانی ایجاد کند.