سرانجام CFT در مجمع تشخیص تصویب شد. چهارشنبه 9مهرماه بود که محسن دهنوی، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام در حساب کاربری خود در توییتر از موافقت اعضای این مجمع با پیوستن ایران به CFT خبر داد. خبری که مهر پایانی بر 7سال سکوت و فضای تعلیقی زد که پیرامون این مصوبه شکل گرفته بود.

به گزارش اعتماد، درست 7سال قبل در مهرماه 97 بود که نمایندگان مجلس دهم، لایحه سی اف تی را پس از تصویب لایحه پالرمو (بهمن 96) به تصویب رساندند. در آن برهه نمایندگان معتقد بودند برای ایستادگی در برابر ایده خروج از برجام ترامپ، کشور نیازمند توسعه روابط با شرکای منطقه ای و بین المللی خود است. برای این منظور دولت دوازدهم و مجلس دهم، این لوایح را تصویب کردند تا ایران همچنان در لیست سفید FATF باقی بماند و بتواند از منافع کشور دفاع کند. پس از کش و قوس های فراوان لوایح راهی شورای نگهبان شدند؛ با ایرادات شورای نگهبان و اصرار نمایندگان موضوع به مجمع تشخیص ارسال شد. مجمع اما ترجیح داد، فعلا موضوع را از دستور کار خارج سازد و آن را نه رد و نه تایید کند! این پرونده اما با حضور مسعود پزشکیان در پاستور دوباره از بایگانی خارج شد و پس از درخواست رییس جمهور و تایید رهبر انقلاب، یک بار دیگر روی میز اعضای مجمع قرار گرفت. نهایتا پالرمو در اردیبهشت ماه و CFT هم 9مهر 1404 با تصویب مجمع در شمایل قانون درآمده و رسما برای اجرا به دولت ابلاغ شدند.

راه دشوار تصویب لوایح پالرمو و CFT

اما نکته قابل توجه در روند تصویب این لوایح؛ مخالفت های دامنه دار برخی طیف های تندرو در مجلس دوازدهم با این لوایح بود. مخالفت های دامنه داری که فشار قابل توجهی را حول و حوش این لوایح ایجاد کرد و تصویب آن را دشوار ساخت. مخالفان تصویب CFT با این استدلال که لوایح دوگانه در زمان مجلس دهم تصویب شده و مجلس دوازدهم هیچ دخل و تصرفی در آن نداشته، خواستار از دستور کار خارج شدن این لوایح از برنامه های مجمع شدند. موافقان تصویب این لوایح در مجمع، اما با تکیه بر این اصل که قوانین موضوعی و مصوبات تقنینی در ایران از یک به هم پیوستگی حقوقی برخوردارند، اعلام کردند که عدم تصویب لوایح در مجلس دوازدهم به معنای بی اعتبار بودن این مصوبه نیست و مجلس دوازدهم اگر قصد دارد با این لوایح مخالفت کند باید در قالب یک مصوبه قانونی این موضوع را اعلام کند.

پیگیری ها از مراحل مختلف رای گیری در مجمع تشخیص حاکی از آن است که آرای موافقان و مخالفان CFT در مجلس به هم نزدیک بوده و این مصوبه با تنها یک رای برتری توانسته از دالان تصمیمات مجمع عبور کند. برخی منابع آگاه در مجمع اعلام کردند: همراهی و هماهنگی های آیت الله آملی لاریجانی نقش برجسته ای در تصویب CFT داشته است. پس از ابلاغ پالرمو و ابلاغ CFT طی روزهای آینده باید منتظر روند قرار گرفتن ایران در لیست خاکستریFATF و پس از آن لیست عادی FATF آغاز شده و ایران بهتر خواهد توانست برنامه ریزی های تجاری و اقتصادی خود را با شرکای منطقه ای و بین المللی اش ساماندهی کند.

محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین دیروز در جریان یک نشست خبری به مهم ترین پرسش های مرتبط با تصویب CFT پاسخ داد.

باهنر در پاسخ به این پرسش که برخی نمایندگان مجلس به تصویب سی اف تی و پالرمو اعتراض دارند، واکنش شما به این مخالفت ها چیست؟ می گوید: باید توجه داشت، اصولا مجمع در این مقولات زمانی وارد می شود که مجلس مصوبه ای را گذرانده باشد، یعنی پس از تایید در مجلس، شورای نگهبان ایراد می گیرد، مجلس بر مصوبه خود اصرار می کند و نهایتا موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام می آید. اتفاقا این لایحه با مصوبه مجلس نهایی شده است. شورای نگهبان ایراد گرفته و به مجمع ارجاع شده است. البته بررسی موضوع در مجمع طولانی بود و حدود 8-7 سال طول کشید که در ادامه دلایل آن را می گویم. برخی مجلسی ها اما امروز می گویند، این مصوبه ربطی به مجلس دوازدهم ندارد و مصوبه مجلس دهم بوده است!

باهنر ادامه می دهد: باید توجه داشت در ایران نظامات حقوقی نظامات پیوسته ای است. نمی توان مصوبه ای را که مثلا دولت یازدهم داشته، دولت دوازدهم اجرایی نکند! دولت بعدی اگر قصد عدم اجرای مصوبه را داشته باشد یا باید مصوبه را رسما لغو کند یا قانونی ضد آن را تصویب کند. اینکه امروز مجلس دوازدهم بگوید مصوبات مجالس قبلی ربطی به ما ندارد، درست نیست. به نمایندگان مجلس دوازدهم و مجالس آینده می گویم که سکوت شما در خصوص هر مصوبه ای که در مجالس پس از انقلاب تصویب شده، نشانه رضایت شماست. اگر مصوبه ای را قبول ندارید، طرح بیاورید، لایحه بیاورید، قانون بیاورید و آن را لغو کنید. بنابراین این انتقادات از نظر حقوقی به هیچ وجه وارد نیست.

این عضو مجمع در ادامه در رابطه با اینکه تایید و تصویب CFT در شرایط فعلی آیا مصلحت بود یا نه؟ می گوید: در یک جمله می گویم که این لایحه مقرراتی داشت و مفصل بود و مجمع با یک شرط اضافه آن را تصویب کرد. شرط اضافه این بود که اعلام شد احکام CFT مشروط به رعایت قانون اساسی و قوانین موضوعی کشور اجرایی می شود. یعنی بخش هایی از این قانونی اجرایی می شود که در چارچوب قوانین جاری کشور باشد. برخی ممکن است این ایراد را بگیرند که ممکن است کنوانسیون FATF این امر را نپذیرد. در این صورت مذاکره می کنیم، جر و بحث می کنیم و جدل می کنیم و کار را پیش می بریم.

باهنر در بخش دیگری از صحبت های خود در خصوص اینکه آیا این کار باید انجام می شد یا نه؟ و مخالفت هایی که درباره تصویب این لایحه صورت می گیرد، می گوید: مخالفان پیوستن به CFT می گویند، در شرایط فعلی که اسنپ بک اجرایی شده و ایران مورد هجمه شدید امریکا و اروپاست چه دلیلی برای اجرای این لوایح است؟ موافقان این مصوبه از جمله خود من استدلال های متفاوتی دارند. برخی این پرسش را مطرح می کنند که اگر ما به CFT بپیوندیم، مساله تحریم ها حل می شود؟ می گویم خیر. تحریم ها مقوله دیگری هستند و این مصوبه مقوله دیگری. بحث این است که برخی کشورها که مراودات اقتصادی با ایران را به نفع خود و ایران می دانند، بارها و بارها به مسوولان ایرانی گفته اند که کاری به تحریم های امریکا ندارند، اما CFT و FATF و...جلوی ارتباطات اقتصادی ما با شما را می گیرد، بروید این را حل کنید! در واقع اگر این مشکل حل نشود، کسانی که قصد مراوده اقتصادی با ایران ر ا دارند، هزینه های بیشتری می پردازند، هزینه های ایران هم بالا می رود.

دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین می گوید: زمانی که ایران تحریم هم بود، یک روز روند فروش نفت ایران متوقف نشده است، ایران نفت خود را فروخته است. اما این نفت را در زمان فروش با تخفیف های بالاتری می فروشیم. اگر ایران تحریم نبود این تخفیف ها را هم نمی داد یا کشتی هایی که قرار است بیمه شوند، هزینه های بیمه بیشتری پرداخت می کنند. من نمی خواهم عدد و رقم بدهم، ولی شاید به قیمت امروز 10الی 15 درصد از قیمت نفت جهانی، نفتمان را با هزینه بیشتر و درآمد کمتر می فروشیم.کشورهایی که می خواهند با ایران کار کنند، می گویند نپیوستن شما به CFT این هزینه ها را هم برای شما و هم برای ایران بیشتر می کند.

کشورهایی چون روسیه، چین و برخی دیگر از کشورها رسما این صحبت ها را مطرح کرده اند. آقای لاریجانی یک بار گفتند، آقای پوتین رسما اعلام کرده، به این لوایح بپیوندید و مشکل FATF را حل کنید تا ما (یعنی روسیه) راحت تر بتوانیم با شما کار کنیم.

باهنر در بخش پایانی صحبت هایش در پاسخ به این پرسش که آیا فعال سازی اسنپ بک باعث افزایش تحریم می شود؟ می گوید: از نظر کمی، فعال شدن اسنپ بک تحریم های فعلی را افزایش نمی دهد. تحریم های ناجوانمردانه ای که امریکا به وجود آورده و با فشار و قدرت خود به باقی کشورها تحمیل کرده، بیشتر نمی شود. اسنپ بک این تفاوت را دارد که تحریم ها را ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد آورده و زمان آن را طولانی تر می کند. این هم خلاف همه کنوانسیون های بین المللی است. متاسفانه فعلا با حکومت های زورگو و نظامات بین المللی مواجهیم که جاده را یک طرفه می بینند. یکی از مهم ترین وظایف آژانس بین المللی این است که از درگیری های نظامی پیشگیری کرده و اجازه ندهد کشورها به فناورهای هسته ای حمله کنند. امریکا و اسراییل این جنایت را مرتکب شدند، اما آژانس هیچ واکنشی نشان نداد.

باهنر در بخش دیگری از اظهاراتش به موضوع حجاب اجباری هم ورود کرد و گفت: اما سوال اساسی این است که حجاب اجباری نیست، اما تا چقدر برهنگی آزاد است؟ بالاخره تا یک حدی باید باشد. همه کشورها در پوشش عرف دارند باید حتما رعایت کنیم. اما اینکه اجباری این نوع حجاب باشد، اشتباه هست. هنوز هم عده ای دنبال حجاب اجباری هستند و جلوی مجلس تحصن می کردند. ما دنبال تک صدایی نیستیم. نمی گوییم همه دهن ها را ببندیم. ما برخی روزنامه ها را داریم که با مذاکراتی که آقای عراقچی با زحمت انجام می دهند، مخالف هستند. بحث ما تک صدایی نیست. بحث تصمیمات ملی نظام است. اکنون قانون حجاب اجباری در کشور لازم الاجرا نیست.