فرارو محسن صالحی خواه؛ هر چه از توقف جنگ میان اسراییل و ایران فاصله می گیریم، روایت سازی برخی مقامات رسمی از وقایع این جنگ عجیب تر می شود. نکته آن که روایت های مذکور همزمان با صحبت هایی از پرسنل موشکی ایران که در جریان این جنگ زیر آتش بودند منتشر شد و آن ها را هم زایل می کند. در حالی که به نظر می رسد، سیاستگذار به دنبال ایجاد روایتی جامع از این جنگ است.

چرا بخشی از روایت های مربوط به عملیات موشکی نیروهای ایران در جنگ اخیر مورد توجه قرار می گیرد و انتقادی به آن ها نیست؟ به این دلیل که اولاً در این جنگ، ایران در حوزه آفندی توانست در حد خود قوی ظاهر شود و با تاکتیک های موشکی، به اهداف اسراییلی ضربه های سنگین وارد کند و سیستم پدافندی چند لایه آن ها را به چالش بکشد. اما در این مورد هم، روایت های پرسنل موشکی از شلیک موشک ها در حالی که جنگنده ها و پهپادهای اسراییلی در آسمان ایران بودند، بیش از روایت های ظفرمندانه عبور نزدیک به 100 درصد موشک های ایران از پدافند و برخورد آن ها به اهداف مورد توجه قرار می گیرد.

در سوی دیگر این جریان، روایت ها به سمت اشراف اطلاعاتی گسترده بر حوزه حریف رفته است. برای مثال اخیراً یکی نمایندگان مجلس در مصاحبه ای با خبرگزاری دانشجو به این موضوع پرداخت که ماموران ایران با تلفن همراه یک وزیر زن اسراییلی تماس گرفتند و به او گفتند نخواب که ما می خواهیم حمله کنیم. سپس بار دیگر تماس گرفتند و گفتند مگر ما نگفتیم نخواب که می خواهیم حمله کنیم؟ این روایت از باب تشریح نفوذ بر تلفن های همراه مطرح شد و سیدمحمود نبویان اعلام کرد که بیش از 600 نفر از همن حالا تحت رصد اطلاعاتی ایران هستند. اخیراً برنامه ای تلویزیونی با حضور سیداسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات هم پخش شد که رونمایی بخشی از اسنادی بود که پیش از جنگ 12 روزه، ربایش و انتقال آن ها به ایران اعلام شد. فرد دیگری از نمایندگان مجلس اخیراً گفت 5 ساعت قبل از حمله می دانستیم این اتفاق می افتد. این عدد پیش از این توسط مقاماتی دیگر، 1.5 تا 2 ساعت هم اعلام شده بود. حتی این موضوع هم گفته شد که ایران از زمستان 1403 آماده جنگ بود. در نهایت روایت به این سو رفت که ایران غافلگیر نشد یا غافلگیری آن از نوع تاکتیکی بود و نه راهبردی چون رژیم اسراییل به اهداف راهبردی خود نرسید. اخیراً در تلویزیون و همچنین برخی تریبون های نمازجمعه موضوع کشته شدن خلبان های اسراییلی در حملات ایران مطرح و روی آن مانور زیادی داده شد.

چنین روایت هایی ممکن است به صورت کامل یا موردی صحیح باشند، اما سوالات سختی به وجود می آورند که پاسخ داده نمی شود. سوال هایی که می تواند مربوط به بخشی از این روایت ها یا مجموع آن ها باشد که اتفاقا در شبکه های اجتماعی هم پرسیده شدند. از جمله این که اگر چنین بانک اطلاعات دارای جزییات نزد ما وجود داشته و اشراف تا این سطح بالاست، چرا در جریان حملات ایران هیچ ژنرال، سیاستمدار عالیرتبه یا دانشمندی کشته نشد یا اگر کشته شد، چرا ایران اطلاعات آن را منتشر نمی کند. اگر این آگاهی از حمله وجود داشت، چرا عالیرتبه ترین فرماندهان نظامی کشور به این راحتی در نخستین ساعات حمله اسراییل شهید شدند. همچنین این سوال نیز مطرح است که اگر این اشراف در حوزه حریف وجود داشته، چرا اسراییل توانست سناریوی ضربه از درون خود را اجرا کند که شاخص ترین نمونه آن موضوع به پرواز درآمدن پهپادها از درون خاک ایران بود. اگر 15 یا 30 خلبان اسراییلی هم در حملات ایران به صورت جداگانه یا یکجا کشته شده باشند و خبر مرگ آن ها سانسور شده باشد، ضربه ای همسنگ از دست دادن ژنرال های ایران و دانشمندان کشور نیست. این نوع روایت سازی ها، شباهت زیادی به موضوع سرنگون کردن اف -35 های اسراییل دارد.

این روایت ها با اما و اگر مواجه است نه به خاطر این که مردم ایران تحت حملات جنگ شناختی هستند یا مرجعیت خبر از ایران خارج شده و رسانه های خارج از کشور توانایی تاثیرگذاری دارند. به این علت با دیده شک به آن ها نگاه می شود که با مشاهدات جامعه از این جنگ در نقاط مختلف کشور، ضربه هایی که وارد کردیم و ضربه هایی که خوردیم، بسیار متفاوت است. این دیگر مسائل مربوط به بیروت، دمشق، غزه و بغداد نیست که آن ها را از دریچه رسانه ببینیم. جامعه این وقایع را بدون واسطه مشاهده کرد.