در شرایطی که دولت چهاردهم از ابتدای زعامت بر راس هرم اجرایی کشور با مشکلاتی چون ترور، جنگ، تحریم و تهدید مستمر روبه رو بوده و به طور طبیعی در یک چنین شرایطی هر دولتی نیازمند اختیارات ویژه برای تصمیم گیری است، اما برخی طیف ها و گروه ها در مجلس نه تنها باری از دوش دولت برنداشته اند بلکه با احضارها و تذکرها و استیضاح های پی در پی، نهایت تلاش خود را مبذول داشته اند تا تمرکز و ثبات از دولت و فضای کلی اقتصاد و معیشت ایرانیان رخت بربندد. کلید خوردن استیضاح 4 وزیر، دخالت های برخی نمایندگان در انتصاب مدیران (حتی مدیران میانی و رده پایین در استان ها)، احضارهای پی در پی وزرا، فشار به مدیران استانی دولت و… بخشی از فضایی است که این روزها حول و حوش فعالیت های دولت ایجاد شده است.

به گزارش اعتماد، تحلیلگران سیاسی و نمایندگان ادوار مجلس معتقدند حداقل تا 6 ماه باید بساط فشار به دولت برای مقابله با اسنپ بک و فشارهای بیرونی جمع شود تا دولت در یک فضای آرام، بدون تنش و مدبرانه بتواند راهکارهای مقابله با تحریم، تهدید و… را مرور کند. برای ارزیابی این موضوع سراغ 3 نماینده ادوار مجلس رفته ایم تا از زاویه دید کسانی که سابقه حضور در پارلمان را دارند، موضوع را بررسی کنیم. اسماعیل گرامی مقدم، هادی حق شناس و عزت الله یوسفیان ملا در این پرونده مخاطب پرسش قرار گرفته اند. به اعتقاد این نمایندگان ایده استیضاح و فشار به دولت در شرایط فعلی تنها به گسترش بی ثباتی، نااطمینانی و نوسان در بازارهای کشور و اخلال در معیشت مردم می انجامد و فایده دیگری ندارد.

اسماعیل گرامی مقدم، نماینده اسبق بجنورد در مجلس درباره فشار شدیدی که این روزها برخی جریانات خاص در مجلس متوجه دولت کرده اند، می گوید: طی ماه های اخیر که ایران از بحران جنگ 12 روزه عبور کرده، روشن شده که دشمنان به دنبال توقف رشد و توسعه ایران هستند. حالا که ایران توانسته با تکیه بر توان دفاعی و موشکی اش بر این حملات چیرگی پیدا کند، همه افراد، گروه ها، جریانات سیاسی و ارکان نظام آگاه باشند که این اتحاد و انسجام ملی بود که ایران را در نبرد با دشمنان پیروز کرد. با توجه به لشکرکشی های اخیر دشمنان و فعال سازی اسنپ بک، دشمن به دنبال گسترش وضعیت تعلیق و ناپایداری در کشور است. در واقع ایده آنها تداوم وضعیت نه جنگ و نه صلح در ایران است. در این شرایط که رضایت مردم، مهم ترین مولفه قدرت ایران محسوب می شود، نباید با دست خود دست به اقداماتی بزنیم که ثبات کشور را از میان ببرد.

گرامی مقدم ادامه می دهد: رضایتمندی مردم از طریق ثبات اقتصادی، مهار تورم، ثبات در نرخ ارز، بهبود اقتصاد خانوارها، پایان گرفتن پروژه های نیمه تمام و...حاصل می شود. دولت در خط مقدم ارتباط با مردم است و رضایتمندی مردم در گروی عملکرد دولت است. دولتی که در مواجهه با جنگ اقتصادی دشمنان است باید پشتیبانی شود. وقتی ایران در جنگ 12 روزه بود همه ارکان کشور تلاش می کردند قوای نظامی کشور تقویت شود. امروز هم که جنگ اقتصادی در حال انجام است، همه ارکان کشور باید تلاش کنند دولت قدرتمند تر وظایفش را اجرایی کند. تغییر مستمر وزیر نمی تواند تاثیر قابل توجهی در اقتصاد و معیشت مردم ایجاد کند. همین طیف های خواستار استیضاح میدری و نوری و صادق در زمان استیضاح همتی هم اعلام می کردند رفتن همتی از کابینه نرخ ارز و تورم را بهبود می بخشد. در حالی که مردم دیدند این گونه نشد.

او یادآور می شود: برخی طیف ها در مجلس که باید به فکر قانونگذاری و نظارت باشند، عملا یکی از وظایف مهم خود که قانونگذاری و نظارت است را کنار گذاشته اند. برخی نمایندگان هم تلاش می کنند در عزل و نصب ها و انتخاب مدیران دولتی دخالت کنند. اخباری به گوش می رسد که برخی نمایندگان حتی برای انتخاب یک رییس اداره در شهرستان هم دخالت کرده و به دولت فشار می آورند. برای هیات مدیره های شرکت های اقتصادی، افرادی را معرفی می کنند که دولت موافق حضور آنها نیست. برخی نمایندگان تصور می کنند، تعامل با دولت یعنی اینکه هر خواسته نمایندگان برآورده شود. در حالی که این گونه نیست. وزرا و مدیران کل دستگاه ها باید در راستای ایده خود مدیران مورد نظرشان را انتخاب کنند.

این نماینده ادوار مجلس می گوید: انتصاب مدیران اجرایی طبق قانون اساسی حق وزرا، استانداران و مدیران کل است. این روند باعث می شود، دولت نتواند در قالب یک ساختار منسجم مدیرانش را انتخاب کرده و برای پیشبرد امور حرکت کند. اسنپ بک اجرایی شده و دشمن هر روز تهدیدات نظامی را پیگیری می کند. در این شرایط اگر پالس بی ثباتی از درون کشور هم ارسال شود، دشمنان را به طمع می اندازد که می توانند فشار خود به ایران را افزایش دهند. البته اکثریت نمایندگان تصمیمات معقول گرفته و تلاش می کنند از کیان کشور حمایت کنند، اما گروهی از نمایندگان هم توجهی به ضرورت انسجام، اتحاد و همبستگی ندارند.

بارها رهبری خواستار حمایت همه ارکان نظام از دولت شده اند، اما برخی افراد و گروه ها به این ضرورت توجه ندارند. معتقدم دولت در شرایط فعلی به اختیارات بیشتر برای تصمیمات سریع و اثرگذار نیاز دارد. اما نه تنها این اختیارات به دولت داده نشده، بلکه 4وزیر از کلیت کابینه در لیست استیضاح قرار می گیرند.شخصا معتقدم تضعیف دولت بدون تردید باعث تضعیف کل نظام می شود.

هادی حق شناس، تحلیلگر مسائل اقتصادی و سیاسی که در کارنامه او حضور در مجلس ششم نیز به چشم می خورد درباره شرایط خاص کشور و ضرورت افزایش اختیارات دولت برای تصمیم گیری در این شرایط بحرانی می گوید: قبل از بحث درباره ضرورت اعطای اختیارات ویژه برای وزرا و دولت ذکر این نکته ضروری است که نظارت در هر برهه ای، حتی در شرایط جنگی هم لازم و ضروری است. هر اندازه شرایط اضطراری تر و بحرانی تر باشد، نظارت اجتناب ناپذیر خواهد بود، بنابراین در اصل نظارت بر عملکرد دولت یا هر مجموعه دیگر تردیدی وجود ندارد. اما باید توجه داشت که نقد کردن با دخالت کردن، تخریب کردن و چوب لای چرخ گذاشتن تفاوت دارد و نتیجه متفاوتی هم دارد. هیچ کس مخالفت نقد کردن نیست، اما نقدی که نتیجه اش تخریب باشد، قابل قبول نیست. دخالت در نظام تصمیم سازی های دولت به اسم نظارت، همین گونه است.

حق شناس ادامه می دهد: دشمنان تلاش می کنند شرایط کشور به صورت مستمر در وضعیت نه جنگ و نه صلح باشد. برای مقابله با این وضعیت کشور باید به سمت ثبات و تسریع در تصمیمات عاقلانه حرکت کند. در وضعیت نه صلح و نه جنگ، صاحبان کسب و کار تصمیم نمی گیرند، سرمایه گذاری نمی کنند، کار بلندمدت انجام نمی دهند و کشور در شرایط تعلیق قرار می گیرد. این روند در مورد دولت هم صادق است. با توجه به حجم بودجه و سهم دولت در اقتصاد و عمران، اگر دولت و ساختار اجرایی در وضعیت تعلیق قرار گیرد، آسیب های بسیاری متوجه کشور می شود. برای ایجاد ثبات، دولت به سرمایه اجتماعی، مشارکت و اعتماد به نفس نیاز دارد. بخشی از سرمایه اجتماعی دولت به مردم مرتبط است و بخشی از این اعتماد به نفس از طریق مسوولان و قوای دیگر تزریق می شود.

او با اشاره به اینکه دولت هم باید امورات جاری را رتق و فتق کند، هم برنامه های میان مدت را اجرایی کند و هم پاسخ تهدیدات بیرونی را بدهد، می گوید: تلاش های امریکا و اسراییل برای تسلیم کردن ایران در جنگ 12 روزه و پس از آن، نشان داد که دشمنان قسم خورده ایران از هیچ فرصتی برای اخلال در اقتصاد، نظام اجرایی و اثر بر بخش های کشور فروگذار نخواهند بود. در این شرایط که دولت هم انجام وظایف روتین و عادی خود را دارد و هم باید جلوی تجاوزات و تهدیدات دشمنان را در حوزه های اقتصادی، نظامی، رسانه ای و...بگیرد، لازم است که از تمامیت دولت حمایت گسترده ای صورت گیرد. به نوعی ارکان نظام نباید انرژی دولت را صرف مواردی کنند که شاید چندان ضروری نباشند. نظارت در هر شرایط و اوضاعی لازم است، اما نظارتی که باعث دخالت و اخلال در فعالیت های دولت شود به زیان کشور است.

حق شناس در واکنش به کلید خوردن استیضاح 4وزیر در مجلس می گوید: نمایندگان باید بدانند، طی یک سال گذشته، بسیاری از ظرفیت های درآمدی و منابع کشور تحقق پیدا نکرده و طبیعی است که این روند در برنامه های مصوب اخلال ایجاد می کند. اینکه نمایندگان مدام به خاطر تاخیر در اجرای یک برنامه و هدف، وزرا را نقد، احضار و استیضاح کنند و فشار بیاورند، درست نیست. حتی ممکن است برخی نمایندگان نسبت به عزل و نصب های دولت دیدگاه هایی داشته باشند. اینجاست که بحث دخالت در تصمیمات دولت پیش می آید. به نظرم لازم است در یک بازه زمانی مشخص از این نوع فشارها به دولت پرهیز شود تا کشتی مدیریت کشور از این مرحله عبور کند. همان طور که از مردم، خواسته انسجام و اتحاد وجود دارد، به قوای دیگر هم در زمینه انسجام و اتحاد باید کمک شود. دولت نیاز دارد، انعطاف بیشتری در اختیاراتش داشته باشد. در شرایط غیرعادی به اختیارات بیشتری نیاز است تا هدف ها محقق شوند.

عزت الله یوسفیان ملا یکی دیگر از نمایندگانی است که با سابقه 16سال حضور در پارلمان معتقد است، دولت در شرایط فعلی بیشتر از هر عامل دیگر به ثبات و اختیارات ویژه نیاز دارد. یوسفیان در گفت وگو با اعتماد با اشاره به اینکه مجلس دو وظیفه اصلی دارد، نخست رای اعتماد به دولت، تنظیم قوانین و نظارت بر انجام وظایف دولت، می گوید: نظارت مجلس از پایین ترین حد که تذکر شفاهی است آغاز می شود، پس از آن به تذکر کتبی، سوال از وزرا، احضار و تحقیق و تفحص می رسد. بالاترین حد نظارت، استیضاح است.

یک زمانی است که مجلس در راستای وظایف خود و بدون سیاسی کاری و جناح گرایی و...استیضاح را در شرایط عادی مطرح می کند. اما وقتی 4وزیر در یک برهه حساس که مکانیسم ماشه فعال سازی شده، استیضاح می شوند جز تخریب فایده ای ندارد. باید از نمایندگان پرسید آیا همه مراحل قبلی را گذرانده اند؟ آیا تذکر شفاهی و تذکر کتبی و احضار و تحقیق و تفحص انجام داده اند؟

این نماینده ادوار مجلس یادآور می شود: اطلاعات ما نشان می دهد که این روند طی نشده است. این نوع برخوردها، شائبه دار است و پالس منفی به جامعه می دهد. استیضاح 4 وزیر از مجموعه وزرا یعنی کمر دولت را شکستن! از سوی دیگر در شرایطی این پروسه استیضاح کلید خورده که کشور در شرایط بسیار حساسی است. استیضاح وزرا هیچ فایده ای ندارد. نام وزرایی در لیست استیضاح شدگان قرار دارد که اقتصاد کشور در گروی تصمیمات آنهاست. نمایندگان زمانی که کشور درگیر قطعی برق بود، واکنش نشان ندادند و امروز که کشور از بحران ناترازی برق عبور کرده، اقدام به استیضاح علی آبادی می کنند.

او ادامه می دهد: وزارت جهاد کشاورزی یکی از حساس ترین وزارتخانه های کشور است. این وزارتخانه در حوزه نیازهایی چون تامین اقلام اساسی مردم مانند گندم، برنج، محصولات کشاورزی و واردات نهاده و...نقش دارد. استیضاح این وزارتخانه در روزهایی که مکانیسم ماشه هم فعال شده، بسیار خطرناک است. از سوی دیگر شرایط اقتصادی کشور بسیار حساس است، بعد میری در لیست استیضاح کنندگان قرار می گیرد! این روند به دشمنان خارجی نشان می دهد که در ایران ثبات وجود ندارد و اختلافات داخلی در بالاترین حد است. بدون تردید دشمنان در چنین شرایطی برای فشار و تحریم و خدای ناکرده حمله نظامی جری تر می شوند. در واقع نمایندگان با این تصمیمات نه تنها کمکی به کشور نمی کنند، بلکه باعث افزایش بی ثباتی در کشور می شوند.

یوسفیان ملا در پایان تاکید می کند: امروز دولت به اختیارات ویژه برای تصمیمات خاص نیاز دارد. در قانون اساسی آمده دولت می تواند در شرایط خاص کمیسیون ویژه ای از وزرا تشکیل دهد و تصمیمات خاصی اتخاذ کند. تصمیمات این کمیسیون در حکم تصمیمات نظام است. ضمن اینکه دولت می تواند از ظرفیت نشست سران قوا هم استفاده کند. تصمیمات روسای قوا لازم الاجراست. در کنار این اختیارات نمایندگان باید برای مدتی از فشار آوردن، دخالت کردن و شلوغ کردن سر دولت بپرهیزند تا از این شرایط خاص عبور کنیم و کشور به ثبات مورد نظر مردم و مسوولان برسد. حتی اگر استیضاح وزرا رای نیاورد هم اعتماد بازار و مردم به دولت را کاهش می دهد.