وزیر بهداشت، در توضیح تفاوت نوع مجروحیت ها و مدیریت امداد در بحران های اخیر گفت: ببینید، آن موقع مدل کار کاملاً با این جنگ 12 روزه فرق می کرد. آن زمان جنگ بین رزمنده ها و لشکرها بود. گاهی بمباران شهری هم می شد، اما قالب جنگ همان بود و مجروحین عمدتاً تیر، ترکش و گلوله بودند. اینجا اما جنگ شهری بود؛ یعنی اتفاق ها عمدتاً برای افراد غیرنظامی، بچه ها، کودکان و خانواده ها در خانه هایشان رخ می داد. دیگر مدل تیر و ترکش نبود، مدل له شدگی و آوار بود که ما به آن کراش اینجری می گوییم.

به گزارش مهر؛ وی ادامه داد: یک اصطلاح داریم به نام مس کازوالتی اینجری یعنی مجروحین انبوه ناگهانی. در این شرایط تعداد زیادی با هم مجروح می شوند و مدیریت علمی و کتابی درمان آن فرق می کند. نیاز به تریاژ و دسته بندی است، چون شما با مجروحین زیاد مواجهید و باید با امکانات محدود اولویت بندی کنید. همه این ها در کتاب های درسی تروما هست و ما در دانشگاه هایمان بارها مرور و تمرین کرده بودیم که آماده باشند.

وزیر بهداشت در روایت یکی از این حوادث گفت: برای مثال در میدان تجریش، حدود 60 و خورده ای مجروح داشتیم. من نزدیک محل بودم و تماس گرفتم با بیمارستان که بیایم برای کمک. حتی یکی از همکارانم که شاگردم بوده، دکتر مظفر، تماس گرفت و گفت اگر نیاز به نیرو باشد من هم بیایم.

بعد از یک ساعت خبر داد که نه، همه کارها انجام شده است و همان 60 و خورده ای مجروح، همان اتفاقی بود که راه انتقال نداشتند. آمبولانس هم نمی توانست بیاید چون آسفالت کنده شده بود، آب بالا زده بود و مسیر بسته بود و همکاران ما، پرستار و بهیار و امدادگر، با برانکارد وارد آب شدند تا مجروحین را بلند کنند و تا بیمارستان بیاورند؛ حدود 300 متر مسیر را این طور طی کردند. دو ساعت بعد هم واقعاً رسیدگی کامل انجام شد.

وی افزود: خیلی مهم بود که نیروها سر شیفت هایشان از شهر خارج نشوند. واقعیت این است که بمباران و جنگ چیز ترسناکی است. اگر کسی بگوید من هیچ ترسی نداشتم، به نظرم حرف گزافی است. اما مهم این است که چه عکس العملی نشان می دهد، چقدر می تواند خودش و اطرافیانش را مدیریت کند.

این نیاز به تجربه و آمادگی ذهنی دارد، نمی گویم هیچ کس نترسید یا همه ماندند، اما هیچ کاری هم زمین نماند. داوطلبان آمدند و خیلی ها بیشتر از وظیفه شان ماندند. بارها دیدم در همین ایام، عصرها که می رفتم بیمارستان برای خدا قوت گفتن، شاهد بودم که نیروهای درمانی داوطلبانه مانده بودند.

وزیر بهداشت گفت: مثلاً به بیمارستان طالقانی رفتم. یکی از پرستاران خانم آنجا به من گفت: آقای دکتر، من برای ایران اینجا هستم. این روحیه و فداکاری واقعاً ارزشمند است.

وزیر بهداشت، درباره نحوه مدیریت بحران جابجایی جمعیتی گسترده در شمال کشور گفت: یهو ما مواجه شدیم در حد یکی دو روز که نزدیک سه تا چهار میلیون نفر از گیلان، مازندران، اردبیل و قزوین جابجا شدند. این حجم زیاد جابجایی علاوه بر نیازهای درمانی، نیازهای دیگری هم داشت؛ مثلاً بچه ها شیر خشک لازم داشتند، بیماران دیالیزی به دیالیز نیاز داشتند.

شاید یک روز در این زمینه جا ماندیم، اما مشکل پزشک نداشتیم؛ مشکل اصلی دارو و تجهیزات بود. برای بیماران دیالیزی، هر استان به اندازه خودش برنامه ریزی شده و دستگاه دیالیز دارد. وقتی ناگهان صد یا دویست بیمار اضافه شود، باید دستگاه و دارو منتقل شود. از روز دوم با هماهنگی دانشگاه ها، استان ها و سازمان غذا و دارو این کار انجام شد و دیگر مشکلی در این زمینه نداشتیم.

وی افزود: پزشکان هم نیازی به جابجایی نداشتند. ما استان های معین تعریف شده داریم. اگر من از اینجا بلند شوم و بروم یک بیمارستان دیگر، تا با تیم جراحی، دستیار، بیهوشی و امکانات آنجا آشنا شوم، زمان می برد و صرف نمی کند. بنابراین هر استان با تیم خودش کار را پیش می برد.

وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی درباره تأمین دارو گفت: در دو سه روز اول، به دلیل جابجایی جمعیتی و بسته شدن برخی داروخانه ها، بی بی سی و برخی رسانه ها تلاش کردند موضوع کمبود را بزرگنمایی کنند. اما بلافاصله داروخانه های منتخب و نشاندار در هر شهر تعیین شدند تا 24 ساعته فعال باشند. در شهر تهران و سایر شهرها، این داروخانه ها به کار ادامه دادند و هیچ گزارشی از کمبود واقعی دارو و تجهیزات به ما نرسید.

وزیر بهداشت، در تشریح نحوه تشکیل اولین هیئت دولت پس از آغاز بحران گفت: اولین هیئت دولت همان روز جمعه به صورت اضطراری تشکیل شد؛ از حدود ساعت 10:30 صبح برای هماهنگی اولیه. اخبار اولیه غیررسمی و گاهی نادرست بود و هنوز اطلاعات قطعی درباره شهدا و خسارات وجود نداشت.

بلافاصله تصمیم گرفته شد چهار کارگروه تشکیل شود: کارگروه اجتماعی، کارگروه اقتصادی و سایر کارگروه های مورد نیاز. یکی از درخواست های من این بود که اختیارات ویژه برای وزارتخانه ها در نظر گرفته شود، چرا که در شرایط جنگ با محدودیت های اداری و اقتصادی عادی نمی توانستیم سریع عمل کنیم.

وی توضیح داد: این اختیارات شامل افزایش پرداخت ها و تشویقی نیروها، جابجایی سریع پرسنل، تأمین فوری تجهیزات و ژنراتورها برای بیمارستان ها بود.

در آن شرایط، نمی توانستیم از مسیرهای معمول مثل مناقصه و فرآیندهای طولانی اداری استفاده کنیم. در آن روزها، ساختمان دولت نیز به لحاظ امنیتی مشخص و آسیب پذیر بود، اما هیئت دولت درصدی از ریسک را پذیرفت تا پیام دهد که دولت پای کار است و امور کشور تحت کنترل است.