محدودیت های مالی و اولویت های سیاسی تصمیم دولت اسپانیا برای خرید تسلیحات و جنگنده های مدرن را تغییر داده و این بدان مفهوم است که ناو هواپیمابر این کشور تا میانه دهه آینده احتمالاً بدون جنگنده های مدرن فعالیت خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، اسپانیا در آستانه یک چالش بزرگ قرار گرفته است زیرا با بازنشستگی جنگنده های هریر AV-8B تا اوایل دهه 2030، ناو خوان کارلوس اول به عنوان ناو هواپیمابر پرچمدار این کشور، ممکن است بدون هیچ جنگنده بال ثابت باقی بماند. این شرایط به ویژه از آن جهت غیرمعمول است که ناو فوق همچنان عملیاتی خواهد بود اما تنها قادر به بهره برداری از بالگردها خواهد بود، نه جنگنده های مدرن.

نشنال اینترست در تشریح این موضوع نوشته است: دولت اسپانیا در تابستان اعلام کرد خرید جنگنده F-35 شرکت لاکهید مارتین را دنبال نخواهد کرد. این تصمیم پس از سال ها بحث و بررسی اتخاذ شد. مادرید از سال 2017 برای خرید این جنگنده نسل پنجمی علاقه نشان داده بود و حتی تا میانه 2025 قصد داشت هم نسخه متعارف F-35A و هم نسخه برخاست کوتاه و فرود عمودی F-35B را وارد خدمت کند. اما سرانجام به دلایل مالی و سیاسی، این پروژه کنار گذاشته شد.

در عوض، اسپانیا ترجیح داده است که یا جنگنده های بیشتری از نوع یوروفایتر تایفون خریداری کند یا منتظر بماند تا پروژه مشترک اروپایی سامانه جنگ هوایی آینده (FCAS) که یک جنگنده نسل ششمی است، تا میانه دهه 2030 عملیاتی شود. اسپانیا از سال 2003 یوروفایترها را به خدمت گرفته و هم اکنون در دو پایگاه مورون و لوس یانوس از آنها استفاده می کند. دسامبر گذشته (دی و بهمن 1403) نیز قراردادی برای 25 فروند تایفون ارتقایافته Tranche 4 امضا شد که بین سال های 2030 تا 2035 تحویل داده خواهند شد.

یوروفایترها می توانند جایگزین جنگنده های قدیمی هورنت F/A-18 شوند، اما یک مشکل بزرگ دارند: آنها توانایی عملیات از روی ناو هواپیمابر فوق را ندارند. این ناو به سکوی پرش ویژه عملیات جنگنده های STOVL مجهز است که تنها برای هریر و F-35B مناسب است. بنابراین در صورت بازنشستگی هریرها و عدم خرید F-35، ناو اسپانیایی به طور عملی بدون جنگنده بال ثابت باقی خواهد ماند.

طبق این تحلیل، برای جلوگیری از این وضعیت، نیروی دریایی اسپانیا چند گزینه روی میز دارد. یکی از گزینه ها تمدید عمر عملیاتی هریرها تا سال 2032 است. دریابان آنتونیو پینیرو رییس ستاد نیروی دریایی، اعلام کرده که حتی امکان خرید هریرهای بازنشسته از آمریکا یا ایتالیا نیز بررسی می شود. این جنگنده ها قرار نیست دوباره عملیاتی شوند، بلکه تنها به عنوان منبع تأمین قطعات یدکی مورد استفاده قرار خواهند گرفت تا ناوگان فعلی بتواند چند سال بیشتر در خدمت باقی بماند.

گزینه دیگر ساخت یک ناو هواپیمابر جدید است. نیروی دریایی اسپانیا طرحی را بررسی می کند که مشابه ناو فرانسوی شارل دوگل اما با پیشران متعارف باشد. چنین ناوی می تواند میزبان جنگنده های F-35C یا رافال-M فرانسوی باشد. با این حال، با توجه به اینکه اسپانیا حتی خرید F-35B را به دلیل کمبود بودجه لغو کرده است، بعید است توان مالی برای ساخت یک ناو جدید و خرید ناوگان تازه جنگنده ها را به طور همزمان داشته باشد.

در پایان گزارش نشنال اینترست آمده است: اسپانیا به دلیل فاصله جغرافیایی زیاد از اروپای شرقی (خط مقدم جنگ سرد و احتمالا کانون درگیری های آینده ناتو) یکی از کمترین بودجه های دفاعی اروپا را دارد. در اجلاس 2025 ناتو در لاهه، اسپانیا به عنوان تنها عضو این پیمان از تعهد به صرف 5 درصد تولید ناخالص داخلی برای هزینه کرد نظامی سر باز زد و با گرفتن معافیت، تنها متعهد شد 2 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف دفاع کند.

در چنین شرایطی، تنها گزینه واقع بینانه این است که ناو خوان کارلوس اول تا حد امکان به عملیات با هریر II ادامه دهد و سپس از اوایل دهه 2030 به سمت استفاده از بالگردها و پهپادها حرکت کند. این سناریو برای کشوری که مایل به داشتن بودجه دفاعی محدود است، بدترین گزینه نیست.