حاکم ممکان، نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی، درباره وضعیت دریاچه ارومیه و احتمال تخلیه روستاها در اطراف این دریاچه گفت: دریاچه ارومیه که زمانی به عنوان بزرگ ترین دریاچه شور خاورمیانه شناخته می شد، امروز در وضعیتی بحرانی قرار دارد و بخش اعظم پهنه آبی آن به بیابان نمکی تبدیل شده است.

به گزارش ایلنا، این نماینده مجلس گفت: بر اساس گزارش های کارشناسان و منابع رسمی، این دریاچه طی چند دهه گذشته بیش از 90 تا 96 درصد از حجم و مساحت خود را از دست داده و آنچه باقی مانده، لکه هایی کوچک از آب شور کم عمق است که حیات در آن ها به شدت محدود شده است. تراز سطح آب در برخی مقاطع اخیر حدود 1270 متر گزارش شده، اما کارشناسان تأکید می کنند این وضعیت بسیار شکننده و ناپایدار است و با کوچک ترین کاهش بارندگی یا افزایش برداشت های آب می تواند بدتر شود.

وی ادامه داد: شوری بالای آب، از بین رفتن گونه های ارزشمندی مانند آرتمیا، تشکیل لایه ضخیم نمک در بستر خشک شده و از بین رفتن شرایط زیست برای پرندگان مهاجر از مهم ترین پیامدهای زیست محیطی هستند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: علت اصلی این بحران را می توان در دو عامل کلیدی خلاصه کرد؛ نخست دخالت های انسانی، برداشت بی رویه آب برای کشاورزی و وجود هزاران چاه غیرمجاز که منابع آب زیرزمینی را تخلیه کرده اند و دوم تغییرات اقلیمی شامل کاهش بارش و افزایش تبخیر در منطقه.

وی گفت: طرح های احیای گذشته نیز به دلیل ناهماهنگی نهادی، ضعف نظارت و کمبود مشارکت مردم محلی اغلب نیمه تمام مانده یا نتایج پایداری به همراه نداشته است. بسیاری از کارشناسان اذعان کرده اند که بدون اصلاح الگوی کشت و کاهش جدی مصرف آب در بخش کشاورزی، امکان بازگشت دریاچه وجود ندارد.

ممکان درباره پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه گفت: خشک شدن دریاچه پیامدهای گسترده ای برای منطقه به همراه داشته است. مهاجرت تدریجی روستانشینان حوضه آبریز دریاچه شروع شده و این یک زنگ خطر جدی است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه در سال های اخیر به تخلیه آرام یا مهاجرت مردم از روستاهای اطراف آن کمک کرده است.

وی ادامه داد: انتشار گردوغبار نمک می تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد، کاهش منابع آبی معیشت کشاورزان را تهدید کرده و مهاجرت روستاییان را تشدید می کند، خطر فرونشست زمین در اثر برداشت آب های زیرزمینی افزایش یافته و تنوع زیستی منطقه به شدت تخریب شده است. افزون بر این، تغییرات میکروکلیمی ناشی از نابودی دریاچه می تواند به گرم تر و خشک تر شدن بیشتر منطقه بینجامد.

این نماینده مردم ارومیه گفت: کارشناسان راه برون رفت از این وضعیت را در مجموعه ای از اقدامات هم زمان می دانند: کاهش سطح زیر کشت محصولات آب بر، کنترل چاه های غیرمجاز، تخصیص حقابه واقعی به دریاچه، هماهنگی نهادی و نظارت شفاف بر پروژه ها و در نهایت مشارکت جدی جوامع محلی همراه با ارائه معیشت جایگزین برای کشاورزان. به بیان دیگر، اگرچه وضعیت امروز دریاچه ارومیه بحرانی و تقریباً نابسامان است، اما هنوز امکان پیشگیری از بدتر شدن شرایط و حفظ بخشی از این سرمایه ملی با اقدامات فوری و هماهنگ وجود دارد.

نماینده ارومیه پیش از این نیز گفته بود که خشک شدن دریاچه ارومیه می تواند عواقب زیست محیطی و اجتماعی، عواقب امنیتی، و عواقب زیادی در حوزه سلامت عمومی به همراه داشته باشد. این وضعیت می تواند باعث افزایش فشار خون، ایجاد سرطان پوست و از بین رفتن اراضی کشاورزی به دلیل گرد و غبار نمکی حاصل از خشکی دریاچه شود که کارشناسان پیش بینی می کنند تا حوالی زنجان و قزوین این گرد و غبار تأثیرگذار خواهد بود.