گوگل ادز طی چند سال اخیر به عنوان شاهراه اصلی جذب مشتری در فضای آنلاین شناخته می شود. در خبری که یک رسانه 9 اسفندماه سال 98 منتشر کرد نوشت حدود 300 هزار کسب وکار ایرانی مشتری تبلیغات گوگل هستند.

به گزارش اعتماد، تبلیغ در این پلتفرم پیش از سال 1399برای کسب وکارهای ایرانی با دامنه آی آر (. ir) امکان پذیر بود اما با اعمال تحریم های بین المللی علیه ایران، دسترسی مستقیم کسب وکارهای ایرانی به گوگل ادز محدود شد با این حال کسب و کارها همچنان با دور زدن قوانین گوگل و راهکارهای جایگزینی نظیر تغییرهاست و دامنه (. com) از تبلیغات گوگل برای توسعه بهره می برند.

همزمان با جنگ12 روزه ایران و اسراییل و قطعی اینترنت، محدودیت هایی در این سرویس اعمال شد. همان زمان مسوولان مربوطه از جمله ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در پاسخ به اعتراض شرکت های تبلیغاتی، این محدودیت را با توجه به اهمیت حفظ امنیت کشور مختص به بازه زمانی کوتاه دانست و وعده لغو آن طی چند روزآینده را داد.

اکنون از این تاریخ سه ماه گذشته است. در حالی که مرجع رسمی برای پیگیری چالش های مربوط به این حوزه وجود ندارد، چند آژانس تبلیغاتی با ارسال نامه به دبیرخانه سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران خواستار پیگیری این موضوع شدند اما هیچ پاسخ یا توضیحی از هیچ نهادی دریافت نکرده اند.

انجمن تجارت الکترونیک تهران نیز در نامه ای به ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خواستار لغو فیلترینگ گوگل ادز سرویس شده بود که تاکنون، کوچک ترین توضیح یا اقدامی در این مورد صورت نگرفته است.

گرچه طی دو هفته اخیر شاهد رشد ترافیک در اکانت های گوگل ادز بودیم اما مشخص نیست این تغییرات حاصل رفع فیلترینگ است یا مرتبط با به روزرسانی جدید شرکت گوگل در نحوه ردیابی کیک هاست.

سخنگوی دولت: محدودیت هایی که به اقتصاد دیجیتال و معیشت مردم آسیب بزند، پذیرفتنی نیست

با وجود سکوت برخی نهادهای مسوول، دولت موضعی شفاف در قبال فیلترینگ اتخاذ کرده است. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت گفت: موضع دولت در این باره شفاف است؛ ما با محدودیت هایی که به اقتصاد دیجیتال و معیشت مردم آسیب می زند موافق نیستیم. هر تصمیمی درباره فیلترینگ باید بر پایه بررسی کارشناسی باشد و دولت بارها اعلام کرده که چنین محدودیت هایی می تواند به کسب وکارهای آنلاین، استارت آپ ها و آژانس های تبلیغاتی آسیب مستقیم بزند و حتی منجر به بیکاری شود.

طبق گزارش های کارشناسی، فیلترینگ خسارت های بزرگی به اقتصاد دیجیتال وارد می کند و هزینه های تجارت غیرنفتی را افزایش می دهد. دولت با کمک سایر دستگاه ها به طور جدی این آثار را بررسی کرده و تلاش دارد مانع از تکرار آسیب ها شود. دولت معتقد است راه درست، باز بودن مسیر ارتباطات جهانی همراه با تنظیم گری هوشمندانه است، نه محدود کردن مردم و کسب وکارها.

هاتف تالویی، متخصص گوگل ادز درباره فیلترینگ دامنه عملیاتی گوگل ادز سرویس می گوید: این دامنه محتوایی نیست و مربوط به مدیریت و ردیابی تبلیغات و شمارش کلیک کاربران بر روی تبلیغ است.

وی می افزاید: تصمیم فیلترینگ این دامنه بدون مشورت با متخصصان این حوزه و برای جلوگیری از نمایش تبلیغات اسراییل و سوءاستفاده از فضای تبلیغاتی گوگل، گرفته شده با این حال این تبلیغات همچنان در نرم افزارهایی مثل فیلترشکن ها قابل مشاهده هستند.

درحالی که پیش از این شرکت های تبلیغاتی با وجود تحریم ها همچنان نیمه جان برای بقا می جنگیدند، فیلترینگ دامنه گوگل ادز سرویس، نفس آن ها را به شماره انداخته است طوری که بسیاری از شرکت ها با قطع درآمد حاصل از تبلیغات، مجبور به حذف هزینه های منابع انسانی و تعدیل نیرو شده اند همان طور که تعداد زیاد متخصصان متقاضی کار در پلتفرم های کاریابی حاکی از تعدیل نیروی گسترده آژانس های تبلیغاتی مذکور یا انحلال آن هاست.

آرش، 7سال است که به صورت تخصصی در زمینه تبلیغات آنلاین فعالیت دارد. او در [ ...] به صورت حضوری و در شرکت جی ادز به صورت دورکار مشغول به کار بوده است. آرش درباره فیلترینگ گوگل ادز می گوید: تصمیم تعدیل نیرو در مجموعه[ ...] به جنگ 12 روزه برمی گردد اما چند روز بعد زمانی که گوگل ادز فیلتر شد هم تیم تبلیغات این مجموعه و هم جی ادز تعدیل شدند.

وی در ادامه می افزاید: شرکت جی ادز بالغ بر 200 مشتری داشت که پس از فیلترینگ، ارایه خدمات به آن ها را متوقف کرد.

آرش می گوید: در حال حاضر شغل مناسبی پیدا نکرده چراکه شرکت های تبلیغاتی منبع درآمد خود را از دست داده اند و به متخصصان ادز، موقعیت های شغلی با حقوق بسیار پایین پیشنهاد می دهند.

علیرضا نظامی، کمپین منیجر شرکت یوتراوز نیز از آسیب هایی که فیلترینگ گوگل ادز برای شرکت شان داشته گلایه مند است و می گوید: قطعی اینترنت حین جنگ دسترسی به اکانت را مختل کرد و باعث هدر رفتن بودجه تبلیغات شد. بعد از آن تا شرایط کمی نرمال شد سرویس ادز را فیلتر کردند و افت کسب و کارها دوچندان شد.

با وجود پیگیری های مکرر برای دریافت توضیح درباره چرایی فیلترینگ خدمات گوگل ادز، هیچ یک از نهادهای مسوول پاسخ شفافی ارائه نکرده اند. علیرضا عبداللهی نژاد، مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات از اظهارنظر در این باره خودداری کرد و سیدامیر سیاح، معاون تنظیم گری و اقتصادی مرکز ملی فضای مجازی، نیز در واکنش به پرسشی درباره تبعات این تصمیم، موضوع را خارج از حیطه وظایف خود دانست و آن را به معاونت محتوا ارجاع داد.

صالحی، مدیر ارتباط با رسانه همین مرکز پس از گذشت بیش از یک ماه اعلام کرد که مسوولیت این موضوع بر عهده کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است و از ارایه پاسخی روشن امتناع ورزید. این تناقض گویی ها در حالی است که فعالان حوزه فناوری و تجارت الکترونیک تأکید دارند فیلترینگ گوگل ادز جنبه ای امنیتی دارد و تصمیم گیری در این خصوص در سطوح بالادستی انجام می شود؛ وزارت ارتباطات نیز صرفا مجری سیاست های اتخاذ شده معرفی شده است.

عباس رمدانی، دبیرکل سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور، خاطرنشان کرد: اگرچه این موضوع تاکنون به طور رسمی از سوی اعضای سازمان مطرح نشده است، اما نصر به عنوان نماینده صنف فناوری اطلاعات وظیفه دارد دغدغه ها و مطالبات فعالان این حوزه را به مراجع تصمیم گیر منتقل کند و زمینه گفت وگوهای سازنده میان بخش خصوصی و نهادهای حاکمیتی را فراهم آورد.

رسالت اصلی خبرگزاری ها انتشار اخبار صحیح و معتبر در راستای افزایش آگاهی جامعه است. یک رسانه خبری در تاریخ23 تیرماه گزارشی با این عنوان منتشر کرد که گوگل برای اسراییل جاسوس استخدام می کند و در آن از گوگل به عنوان سلاح مخفی برای جذب جاسوس نام برد. با استناد به سیاست های رسمیGoogle Ads Help Center، گوگل، تبلیغی که در راستای فعالیت های مجرمانه یا غیرقانونی (مثل جاسوسی، قاچاق، تروریسم) باشد یا قوانین داخلی کشورها را نقض کند، ممنوع اعلام کرده است. کاربران می توانند در صورت مشاهده چنین تبلیغاتی آن را گزارش کنند تا تبلیغ بررسی و مسدود شود.

تالویی در این باره می گوید: گوگل مانند هر پلتفرم دیگری باگ و نواقصی دارد که قابل دور زدن است و اسراییل نیز با دور زدن همین قوانین بنرهای جاسوسی را تبلیغ می کند.

با توجه به محدودیت ها، قابلیت هدف قرار دادن کشور ایران در پلتفرم گوگل ادز امکان پذیر نیست و تبلیغ کنندگان محتواهای جاسوسی، نرم افزارهایی مثل وی پی ان یا فیلترشکن ها را برای نمایش تبلیغات خود انتخاب می کنند که بیشترین کاربرد را بین کاربران ایرانی دارد.

براساس گزارش سالانه یکتانت حدود 80 درصد مردم برای ورود به شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها از وی پی ان استفاده می کنند. برخی منابع گردش مالی بازار وی پی ان در ایران را عددی بین 40 تا 50 هزارمیلیاردتومان گزارش کرده اند. با این حال تاکنون اقدامی در خصوص ممانعت استفاده از این نرم افزارها به علت نمایش تبلیغات جاسوسی به عمل نیامده است.