فرارو- بازار ارز در روزهای اخیر از دنده چپ بلند شده است. قیمت دلار در بازار آزاد از ابتدای هفته به محدوده 110 هزار تومان رسید و ظرف سه روز توانست دوباره مرز حساس 113 هزار تومان را پس بگیرد.

به گزارش فرارو؛ مقصر اتفاقات اخیر عمدتا تحولات سیاسی و به طور خاص مباحث مطرح شده درباره فعالسازی مکانیزم است اما نباید از تاثیرپذیری عجولانه بازار نیز غافل بود. گروهی هیزم در آتش می ریزند و با تکرار پیش بینی های مایوس کننده بقیه را تشویق می کنند دنبال خرید طلا، ارز و تتر بروند. مردم عادی اما گوشه ای نشسته اند و در حالی که معصومانه وقایع و اتفاقات را پیگیری می کنند، از خودشان می پرسند چرا نرخ دلار مدام بالا و پایین می رود و این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

با فعال سازی مکانیزم ماشه و تحولات مرتبط با آن، قیمت دلار با رشدی چشمگیر به رکوردهای جدیدی دست پیدا کرد و توانست در همان ابتدای هفته از مرز 110 هزار تومان بگذرد. این شوک قیمتی، اگر چه قابل پیش بینی بود اما هنوز توان غافلگیرکردن بسیاری از فعالان اقتصادی و مردم عادی را دارد.

در واکنش به این شرایط، بانک مرکزی محدودیت های جدیدی برای نگهداری تتر در نظر گرفت تا شاید بتواند بخشی از نقدینگی سرگردان را کنترل کند. همچنین، شایعاتی مبنی بر مداخله در بازار سرمایه برای جذب نقدینگی و کاهش فشار بر بازار ارز، به گوش رسید.

جهش قیمت دلار در تاریخ 6 مهر 1404، با یک عقب نشینی موقت همراه شد و نرخ بازار آزاد به محدوده 102 هزار تومان بازگشت اما این خوش بینی چندان دوام نیاورد. قیمت دلار در روز دوشنبه 7 مهر 1404 به 112 هزار تومان رسید و در معاملات پشت خطی سه شنبه، دلار فردایی حرکت نرم و خزنده خود را برای عبور از 113 هزار تومان ادامه داد. این روند نشان می دهد نوسانات بازار احتمالا ادامه دار است.

نوسانات قیمت دلار با پشتیبانی و حمایت چند عامل مختلف رخ می دهند. فعال سازی مکانیزم ماشه و ریسک های ناشی از آن برای همه آشناست و تردیدی نداریم که این اتفاق بزرگ ترین عامل شوک قیمتی اخیر بود.

تهدید به بازگشت تمامی تحریم های سازمان ملل، فضای ریسک سیاسی را به شدت غبارآلود کرده و به طور طبیعی هرچقدر ابهامات در مورد آینده روابط بین المللی بیشتر باشد، تقاضا برای دلار به عنوان یک دارایی امن نیز بالا می رود. سرمایه گذاران و مردم عادی به خودشان حق می دهند برای محافظت از ارزش دارایی هایشان سراغ خرید ارزهای خارجی بروند.

اقتصاد با این پدیده کنار آمده و آن را با عنوان خرید هیجانی یا تقاضای سفته بازی به رسمیت می شناسد. حالا اگر به طور اتفاقی اخباری مثل محدودیت خرید تتر منتشر شود که تصورات مردم را درباره تعادل عرضه و تقاضا به هم بزند، آیا قیمت ها بالا می روند یا پایین می آیند؟

اگر خبری مثبت از مذاکرات یا توافق های احتمالی منتشر شود، دلار با یک افت ناگهانی به محدوده 85 تا 90 هزار تومان برمی گردد

نوسانات رفت و برگشتی نشان می دهند بازار بی ثبات است و هر خبر یا تصمیمی باعث می شود قیمت تغییر کند. اگر با این مسئله کنار بیایید می توانیم چند سناریوی برای آینده ترسیم کنیم.

اگر فشار ناشی از مکانیزم ماشه بیشتر شود و از این طرف نتوانیم ابزارهای موثری ارائه کنیم، احتمالاً قیمت دلار در کوتاه مدت به سمت 115 تا 120 هزار تومان حرکت خواهد کرد و حتی از مرز 120 هزار تومان عبور می کند. این سناریو بیشتر بر مبنای رخدادهای منفی سیاسی استوار است.

اگر دولت و بانک مرکزی بتوانند یا بخواهند منابع ارزی بیشتری وارد بازار کنند یا با اعمال محدودیت های جدید تقاضا را تحت کنترل قرار دهند، ممکن است دلار به محدوده 95 تا 105 هزار تومان بازگردد. هرچند در کمال تاسف این تثبیت موقتی خواهد بود و نباید انتظار داشته باشیم دوام پیدا کند.

فرض کنیم در هفته های آینده خبری مثبت از مذاکرات یا توافق های احتمالی منتشر شود، در این حالت دلار با یک افت ناگهانی به محدوده 85 تا 90 هزار تومان برمی گردد. پیگیری اخبار نشان می دهد شانس تحقق این سناریو فعلا ضعیف تر از بقیه است.

بازار ارز ایران فعلا تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سیاست های بین المللی، سیاست های پولی داخلی و انتظارات مردم قرار دارد. نوسانات اخیر نتیجه هم زمانی این عوامل است و تا زمانی که ابهامات سیاسی و اقتصادی حل نشود، نباید منتظر ثبات کامل بود.

تجربه سال های قبل نشان می دهد حتی اگر دلار برای مدتی آرام بگیرد، با کوچک ترین شوک دوباره جهش خواهد کرد. بنابراین بهتر است تا پایان پاییز 1404 برای نوسان های شدید آماده باشیم.

آیا خرید دلار بهترین گزینه است یا باید صبر کرد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم اگر نیاز واقعی دارید (مثلاً برای سفر یا پرداخت های خارجی)، خرید را به تعویق نیندازید چون نوسانات ادامه خواهد داشت ولی چنانچه خرید دلار برایتان حکم سرمایه گذاری دارد، به ناچار باید ریسک پذیر باشید.

قیمت دلار در کوتاه مدت پتانسیل رشد را دارد اما نباید احتمال ریزش را دست کم گرفت. برای کم کردن ریسک، حفظ و ایجاد تنوع سرمایه گذاری عاقلانه ترین کار ممکن خواهد بود. پس تمام پول خود را وارد بازار ارز نکنید و سراغ ترکیب آن با طلا یا حتی بازار سهام بروید.