وقتی از شغل تاکسیرانی صحبت می شود، ناخودآگاه بسیاری از افراد ذهنشان به سراغ مردانی می رود که به صورت مداوم در خیابان های شهر، مسافران را جابه جا می کنند. شغلی مردانه که افراد برای تأمین معیشت خانواده های خود می کوشند. اما امروز زنان بسیاری هستند که با این شغل، روزگار می گذرانند و مشغول به کار هستند. آن هم نه از روی علاقه بلکه بسیاری از آنان از سر اجبار به این شغل رو آورده اند.

به گزارش ایران، این زنان، اغلب به عنوان سرپرست خانوار در کنار مردان در حال ارائه خدمات به شهروندان تهرانی هستد. به گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی، در یک سال گذشته500 زن، پروانه رانندگی با تاکسی دریافت کرده یا تمدید کرده اند و اکنون شمار تاکسیرانان زن فعال در شهر به بیش از یک هزار و 100 نفر رسیده است.

صحبت از تاکسی و تاکسیرانان است؛ افراد زحمتکشی که ساعت های متمادی در خیابان های شهر، پشت چراغ های قرمز، روزگار می گذرانند. با وجود 80 هزار تاکسی در شهر تهران که شغلی مردانه محسوب می شود، نباید از حضور رانندگان زن که در این شغل طاقت فرسا، پا به پای مردان زحمت می کشند، به راحتی گذشت. زیرا، دغدغه ها و چالش های آنان اگر بیشتر از مردان نباشد، قطعاً کمتر نیست.

ام البنین یک زن سرپرست خانوار است. حدود 18 سال است که با تاکسی کار می کنم. راننده سرویس مدارس هم هستم و گاهی هم در تاکسی های اینترنتی و یا هر جا که در مسیرهای مختلف مسافر بیشتر باشد، کار می کنم.

دو فرزند دختر دارد، 30 و 22 ساله. درد دلش که باز می شود از نگرانی اش در تعطیلات تابستانی مدارس می گوید: حدود 5 ماه تعطیلی مدارس، یعنی از خرداد تا آبان ماه حقوقی نداریم و این شرایط را برای زندگی سخت می کند. امسال واقعاً سال سختی بود، اجاره خانه ام هم بیشتر شده بود و مجبور شدم دستم را جلوی دخترانم دراز کنم و این خیلی برایم سخت بود و استرس آن من را زمین زد و سه روز در بیمارستان بستری بودم.

او از سختی های رانندگی در خیابان های شلوغ و پرترافیک تهران تا مسافرانی که تیپ های شخصیتی متفاوت دارند، می گوید. این تاکسیران زن از درآمدش راضی نیست و معتقد است که راننده های مرد، وضعیت بهتری نسبت به رانندگان زن دارند: اگر یک روز سرکار نرویم، شب برای بچه ها غذا نداریم. هیچ پشتوانه و منبع درآمدی نداریم. 10 سال است که از سازمان درخواست می کنم شرایطی فراهم کنند که رانندگان خانم مثل رانندگان مرد در ارگان های دولتی استخدام شوند و نیروهای سازمانی را جابه جا کنند اما متأسفانه ارگان های دولتی و غیردولتی از تاکسیرانان مرد استقبال می کنند.

حمیده هم چند سالی است که در تاکسی های اینترنتی فعالیت می کند و دغدغه های مشابه دارد. او می گوید: درآمدی که از سرویس مدرسه کسب می کنیم کفاف زندگی را نمی دهد. این مبلغ سال گذشته ماهی 13 میلیون تومان بود که درصدی از آن به مدرسه و درصدی هم به پیمانکار تعلق داشت و بخش ناچیزی هم به ما می رسید. علاوه بر آن، در این میان روابط هم بر ضوابط پیشی می گیرد و کار را سخت می کند.

او که مویی در این کار سپید کرده، سختی های این شغل را از چشم بیمه ها می بیند که اگرحمایت می کردند حالا خیلی هایشان به جای پیدا کردن مسافر در خیابان های شلوغ با پشتوانه بیمه روزهای آسوده ای را می گذراندند: هرچند در سال های اخیر خودم را بیمه کرده ام، تعداد زیادی خانم تاکسیران داریم که بیمه نیستند و تاکسیرانی بیمه شان نمی کند! هیچ حمایتی از ما نمی شود. فقط اسم تاکسیران را یدک می کشیم. تمام زحمات روی دوش ماست. خرابی، اسقاط و هر اتفاق دیگری برای ماشین بیفتد همه بر دوش خود ماست.

یکی دیگر از بانوانی که در حوزه تاکسیرانی مشغول به کار است، با اشاره به مشکلات این قشر می گوید: فرسودگی خودروها، یکی از مهم ترین مشکلاتی است که با آن روبه رو هستیم. خودروهایمان عمر زیادی کرده اند، اما با توجه به تورم و هزینه های بالای نوسازی، این کار برای ما دست نیافتنی شده است. حتی تسهیلات نوسازی خودروها هم برای ما کارایی ندارد و نمی توانیم از آن بهره برداری کنیم.

او همچنین از تبلیغات منفی که در بعضی از فیلم ها و سریال ها علیه تاکسیرانان خانم انجام شده، گله مند است: رانندگان تاکسی، افراد خدوم و زحمتکشی هستند، متأسفانه در یکی از سریال های شبکه خانگی به این قشر به خصوص به خانم ها کم لطفی شده و چهره مناسبی از آن ها ارائه نشده است.

در حال حاضر، شهر تهران حدود 80 هزار تاکسی دارد که برخی از آن ها فرسوده، برخی فعال و برخی غیرفعال هستند. به گفته مدیرعامل تاکسیرانی تهران که خود نیز یک زن است؛ از این تعداد حدود هزار و 100 تاکسیران زن در پایتخت در حوزه حمل ونقل شهری خدمات رسانی می کنند و پروانه تاکسیرانی معتبر دارند که نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.

شادی مالکی درباره دلایل استقبال خانم ها به شغل تاکسیرانی می گوید: در راستای حمایت از تاکسیرانان زن، بویژه بانوان سرپرست خانوار، یک توافقنامه برای تأمین خدمات رفاهی و تسهیلات در نظر گرفته شده است؛ راه اندازی مشاوره و مددکاری تلفنی برای زنان تاکسیران؛ ارائه خدمات رفاهی با اداره کل امور بانوان شهرداری تهران و استفاده بانوان تاکسیران از خدمات مجموعه شهربانو و شهدخت و انعقاد توافقنامه با شرکت شهر سالم که حدود 600 نفر از بانوان تاکسیران تحت پوشش آزمایش های غربالگری رایگان در حوزه سلامت قرار گرفتند، از جمله این اقدامات است.

یکی از مشکلات زنان تاکسیران درصد بالایی است که توسط مدارس از مبلغ سرویس مدارس کم می شود، مالکی درباره این موضوع می گوید: با توجه به مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، مدارس نباید درصدی از هزینه سرویس را برداشت کنند. با تأیید مصوبه توسط هیأت تطبیق فرمانداری، در سامانه سپند بارگذاری می شود و تمام مفاد آن قابل دسترسی است.

مشکل دیگری که زنان تاکسیران درگیر آن هستند، بیمه و خدمات آن است. مالکی می گوید: خدمات پوشش بیمه تکمیلی برای بانوان و آقایان تاکسیران تا سقف 6 میلیون تومان است. با توجه به اینکه تاکسیرانان دارای رابطه استخدامی نیستند، به همین دلیل سهم بیمه از تاکسیرانی پرداخت نمی شود.

همچنین از سال 1396 سهم بیمه ای که باید توسط دولت پرداخت می شد، قطع شده است. تلاش می کنیم که دوباره سهم بیمه توسط دولت در بودجه 1405 در نظر گرفته شود. در حال حاضر 33هزار تاکسیران در شهر تهران یا فاقد بیمه هستند و یا به صورت خویش فرما حق بیمه می پردازند.