برخی از فیلم های هالیوودی به ویژه فیلم های مربوط به جنگ، آن قدر اغراق آمیز هستند که گاهی غیرطبیعی و حتی مضحک به نظر می رسند. اما وقتی در یک فیلم می بینید بازیگری هنگام پرواز با جنگنده ماسکش را برمی دارد، لزوماً به این معنا نیست که او با یک وضعیت اضطراری روبه رو خواهد شد. اگرچه این کار شدنی است اما خلبانان فقط در شرایط خاصی می توانند بدون ماسک ایمن بمانند.

نکته کلیدی این است که خلبان باید در ارتفاع 7,621 متر یا کمتر باشد؛ ارتفاعی که بسیاری از جنگنده ها معمولاً در آن فعالیت می کنند. در این ارتفاع، خلبان می تواند برای مدت کوتاهی ماسک اکسیژن خود را بردارد، بدون اینکه مشکل جدی پیش بیاید. حتی می تواند چیزی بخورد یا بنوشد، چون در مأموریت های طولانی لازم است بدنش آب کافی داشته باشد.

البته تصمیم نهایی با خود خلبان است که بر اساس وضعیت جسمی اش لحظه به لحظه شرایط را بسنجد، چراکه کمبود اکسیژن می تواند به مرور باعث خستگی شدید و ایجاد موقعیت خطرناک شود. دلیل اصلی هم این است که فشار بیرون از ریه ها بسیار کمتر از فشار درون آن هاست و به همین خاطر ماسک یک وسیله حیاتی و ضروری به حساب می آید.

اما اگر خلبان در ارتفاع بیش از 7,621 متر ماسک خود را بردارد، نتیجه چیزی به نام هایپوکسی خواهد بود. هایپوکسی زمانی اتفاق می افتد که مغز اکسیژن کافی دریافت نمی کند و در واقع حتی در ارتفاع 3,050 متر بالاتر از سطح دریا هم می تواند رخ دهد. نشانه های اولیه آن با سوزن سوزن شدن اندام ها شروع می شود و به تدریج به سرگیجه منتهی می گردد. وقتی چنین وضعیتی رخ دهد، خلبان دیگر نمی تواند به خوبی فکر کند و حتی ممکن است بیهوش شود. این خطر جدی می تواند جان خلبان را تهدید کند.

در جنگ جهانی اول، ماسک های اکسیژن تجهیزات کمیاب و تخصصی برای خلبانان جنگنده محسوب می شدند و به راحتی در دسترس نبودند. اما با افزایش مأموریت های جنگی، نیاز به این ماسک ها نیز بیشتر شد و فناوری مربوطه سریعاً رشد کرد. با شدت گرفتن جنگ جهانی دوم در دهه 1940، ماسک های اکسیژن به یک استاندارد تبدیل شدند و همه خلبانان جنگنده ملزم به استفاده از آن ها بودند. این تغییر همزمان با پیشرفت هواپیماها رخ داد و خلبانان را مجبور می کرد تا در شرایطی پرواز کنند که بدون اکسیژن طاقت فرسا بود.

کلینیک مایو این فناوری جدید را متحول کرد و در نهایت منجر به اختراع لباس ضدشتاب (G-Suit) شد. این لباس دارای محفظه های بادی داخلی بود که فشار روی بدن وارد می کرد و جریان خون را به مغز می رساند. این ویژگی به خلبانان کمک می کرد تا در مواجهه با تغییرات شدید نیروهای گرانش هوشیار بمانند. یک سوپاپ مخصوص که در لباس تعبیه شده بود، به سیستم فشار هوای جنگنده متصل بود و باعث می شد محفظه ها بلافاصله در طول پرواز باد شوند. خلبانان می توانستند مانورهای هوایی بسیار شدید انجام دهند، آن هم بدون اینکه نگران از دست دادن هوشیاری خود باشند؛ این مسئله باعث برتری آن ها نسبت به هواپیماهای دشمن می شد. اما نوآوری های کلینیک مایو با پایان جنگ جهانی دوم متوقف نشد.

همین ایده لباس ضدشتاب برای سفرهای فضایی نیز به کار گرفته شد، آن هم وقتی که محققان کلینیک مایو شروع به آزمایش توانایی خلبانان در تحمل نیروهای گرانش شدید کردند. به دلیل کار آن ها روی آزمایش های سانتریفیوژ انسانی، آزمایشگاه Mayo’s Aero Medical Lab داده های مهمی را جمع آوری کرد که سال ها بعد در سیستم های پشتیبانی حیات فضانوردان استفاده شد.