بازار ارز ایران در شهریورماه یکی از پرتنش ترین مقاطع سال را تجربه کرد؛ دوره ای که بیش از آنکه ناشی از عرضه و تقاضای واقعی باشد، تحت تأثیر تحولات سیاسی، مذاکرات خارجی و مداخلات سیاست گذار قرار گرفت.

به گزارش اقتصادنیوز، در ابتدای ماه، دلار در محدوده 95 هزار تومان نوسان داشت و معامله گران با انتظار نتیجه مذاکرات ژنو وارد فاز صبر و انتظار شدند. سناریوهای محتمل از توافق موقت تا شکست کامل مذاکرات، باعث کاهش حجم معاملات و شکل گیری فضایی پرابهام شد.

اما طولی نکشید که بحث مکانیسم ماشه به تیتر اصلی بازار تبدیل شد. انتشار اخبار مربوط به احتمال فعال شدن این سازوکار، نرخ دلار آزاد را به مرز 98 هزار تومان رساند. در همین دوره، دلار هرات نیز پرنوسان میان کانال های 97 و 98 هزار تومان حرکت کرد. کارشناسان تأکید داشتند در این مقطع وزن خبرهای سیاسی بر عوامل اقتصادی کاملاً غالب شده است.

نقطه عطف ماه، عبور دلار از مرز روانی 100 هزار تومان در ششم شهریور بود. هرچند این عبور پایدار نماند و قیمت دوباره عقب نشست، اما اثر روانی آن قابل توجه بود؛ چرا که نشان داد سقف های قبلی بازار دیگر کارایی ندارند. کارشناسان هشدار دادند تثبیت بالای این مرز می تواند سایر بازارها از جمله طلا و مسکن را دستخوش تغییر کند.

در میانه ماه، فشار سیاسی و اظهارنظر مقامات دوباره بازار را ملتهب کرد. همزمان با مطرح شدن موضوع خروج ایران از معاهده NPT در مجلس، رییس کل بانک مرکزی از حضور فعال بازارساز خبر داد. همین مداخله، بخشی از تقاضای هیجانی را تخلیه کرد و دلار در محدوده 103 هزار تومان آرام گرفت.

از نیمه دوم شهریور، سیاست های پولی نقش پررنگ تری یافت. عرضه هدفمند اسکناس و محدودیت های تراکنشی موجب شد بازار به سمت آرامش نسبی برود. دلار در کریدور محدود 102 تا 103 هزار تومان نوسان کرد و تحلیلگران فنی این وضعیت را رنج کنترل شده توصیف کردند.

با این حال، در روزهای پایانی ماه دوباره فضای سیاسی ورق خورد. زمزمه های فعال شدن اسنپ بک یا بازگشت تحریم های شورای امنیت، دلار را بار دیگر جهش داد و نرخ آزاد تا 105 هزار تومان بالا رفت. هرچند قیمت در نهایت روی 104 هزار و 500 تومان بسته شد، اما این واکنش نشان داد که بازار همچنان به شدت به خبرها حساس است.

بررسی روند دلار هرات نیز تصویر مشابهی ارائه می دهد. این نرخ از 94 هزار و 750 تومان در ابتدای ماه به سقف 104 هزار و 400 تومان رسید و نهایتاً روی 103 هزار و 300 تومان ایستاد. درهم امارات نیز از 25 هزار و 750 به 29 هزار و 200 تومان جهش کرد و در پایان ماه روی 28 هزار و 550 تومان بسته شد.

با وجود تمام نوسانات، بازدهی کلی بازار ارز در شهریور منفی بود. دلار آزاد حدود 4 درصد افت کرد و دلار هرات و درهم امارات نیز به ترتیب نزدیک به 3.8 و 3.9 درصد کاهش یافتند. این افت همزمان نشان می دهد فشار سیاست گذار و کاهش تقاضای سفته بازانه نقش مهمی در عقب نشینی قیمت ها داشت.

نتیجه نوسانات شهریور روشن است: دلار بیش از هر چیز تحت تأثیر سیاست حرکت کرد. مرز 100 هزار تومان بارها شکسته و بازپس گرفته شد، اما هیچ گاه به طور پایدار از دست نرفت. سطح های حمایتی 97 و 98 هزار تومان و مقاومت های 103 و 105 هزار تومان به عنوان نقاط کلیدی عمل کردند.

به طور کلی، شهریورماه بار دیگر به معامله گران یادآور شد که در شرایط فعلی، تحلیل بنیادی و داده های اقتصادی کافی نیست؛ بلکه رصد دقیق خبرهای سیاسی و شناخت ابزارهای بازارساز اهمیت دوچندان دارد.