گفت وگوی تمدن ها در سال 1377 به ابتکار رییس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران جای خود را در تقویم رسمی کشور باز کرد و حتی مورد استقبال کشورهای زیادی قرار گرفت؛ اما با گذشت زمان متولی آن به حاشیه رفت و سپس این عنوان از تقویم نیز خط خورد.

در مجمع عمومی سازمان ملل، پیشنهاد آقای [سیدمحمد]خاتمی، در خصوص نامگذاری سال 2001 به نام سال گفت وگوی تمدن ها به اتفاق آرا به تصویب رسید. آقای شبستری از دفتر رییس جمهور آمد. مجموعه متون مذاکرات من در ملاقات های خارجی را آورد. از اواخر سال 69 تا پایان کار مذاکرات مان ضبط می شد و اکنون آن ها را از نوار پیاده کرده اند. در نُه جلد تنظیم شده؛ جالب است و اسناد ارزشمندی برای تاریخ است.

در دولت هفتم در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز 30 شهریور روز گفتگوی تمدن ها نامگذاری شد. سید محمد خاتمی، رییس جمهور دولت های هفتم و هشتم، در نخستین سفر خود به ایالات متحده به منظور سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پیشنهاد گفتگوی تمدن ها را مقابل برخورد تمدن ها مطرح کرد. این پیشنهاد با استقبال اعضای سازمان ملل روبه رو شد.

گفت وگوی تمدن ها به ابتکار ایران و پس از سخنرانی رییس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به موضوعی جهانی تبدیل شد. سازمان ملل متحد در سال 1377 شمسی (سال 2001 میلادی) را سال گفت وگوی تمدن ها اعلام کرد.

به تصویب رسیدن پیشنهاد خاتمی، رییس جمهور وقت ایران، برای نام گذاری سال 2001 در پنجاه و سومین مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان سال گفتگوی تمدن ها ؛ انگیزه تأسیس این مرکز در ایران شد. مرکز بین المللی گفتگوی تمدن ها در سال 1377 در ایران تأسیس شد و حجت الاسلام محمد خاتمی، رییس جمهوری وقت ایران ریاست آن را برعهده گرفت

این نظریه تنها در تحقیق و نظر باقی نماند و در دولت خاتمی به عنوان دکترین سیاسی در دیپلماسی دولت وقت به کار برده شد. این منجر به بهبود روابط بین المللی با ایران و بهبود دیپلماسی شد و مورد استقبال بخش زیادی از جوامع بین المللی قرار گرفت.

علی رغم اینکه گفت وگوی تمدن ها توانست جای خود را در بخشی از ساختار حکمرانی کشور حفظ کند اما در سال 1389 منصور واعظی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، حذف مناسبت گفتگوی تمدن ها از تقویم کشور را به دلیل منقضی شدن زمان این مناسبت و نداشتن متولی خاصی عنوان کرد.

منبع: ایسنا