نوش آفرین واقفی، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت تدوین چارچوب فعالیت پلت فرم های آن لاین طلا گفت: ضوابط اجرایی این آیین نامه در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و نهایتاً این هفته یا اوایل هفته آینده مصوبه الزامات اجرایی مشخص و ابلاغ خواهد شد.

به گزارش تسنیم، به گفته او، هدف از این ضوابط شفاف سازی معاملات، حفاظت از حقوق خریداران، و کاهش خطرات ناشی از فعالیت های بی پشتوانه در این بازار است.

بر اساس گزارش های پیشین طی دو سال گذشته بیش از 2.5 تن طلا میان حدود 3 میلیون کاربر فعال در بیش از 500 پلت فرم آن لاین جابه جا شده است؛ بازاری که به اذعان معاون دادستان کل کشور، بخش قابل توجهی از آن فاقد مجوز رسمی فعالیت است و عملاً بدون نظارت مؤثر اداره می شود.

بانک مرکزی برای ساماندهی این بازار بی ضابطه، فهرستی از سخت ترین الزامات را روی میز گذاشته است؛ شروطی که به گفته کارشناسان، اجرای کامل آن ها می تواند بیش از نیمی از پلت فرم های فعال را از گردونه خارج کند، این الزامات نه تنها از بروز تخلفات گسترده ای چون معاملات بی پشتوانه، قیمت سازی و پول شویی جلوگیری می کند، بلکه ساختار فعالیت را به سمت شفافیت و پاسخگویی سوق می دهد:

این شروط اگرچه راه را برای فعالیت های پرریسک و پلت فرم های غیرمجاز سخت می کند، اما در عمل می تواند به بازسازی اعتماد عمومی و تثبیت بازار منجر شود.

ممنوعیت تبلیغ پلت فرم های آن لاین طلا از دی ماه سال گذشته، روی کاغذ قطعی بود، اما در میدان عمل، بیل بوردهای شهری، ایستگاه های مترو و حتی صفحات نخست برخی سایت های پربازدید همچنان مملو از لوگو و شعار این پلت فرم هاست، این تضاد آشکار میان قانون و واقعیت، نه تنها ضعف در نظارت و برخورد را عیان می کند، بلکه پیام خطرناکی به بازار می دهد: می توان قانون را دور زد و همچنان مشتری جذب کرد ،
به گفته تحلیلگران، این نمایش تبلیغاتی دو کارکرد اصلی برای پلت فرم ها دارد؛ نخست، القای مشروعیت و رسمیت در ذهن مخاطب، و دوم، جذب سرمایه های تازه ای که اغلب بدون بررسی دقیق به این بازار پرریسک وارد می شوند.

بازار آن لاین طلا در شرایط فعلی ترکیبی از ریسک های فنی و اقتصادی است. کاربران بارها گزارش داده اند که حتی پس از خرید و پرداخت کامل وجه، تحویل طلا با تأخیرهای چندروزه تا چندماهه مواجه شده است، در مواردی نیز وزن یا عیار طلای تحویلی با سفارش اولیه مغایرت داشته است و شکایات به دلیل نبود سازوکار شفاف پاسخگویی، نتیجه ای نگرفته است.

کارشناسان اقتصادی هشدار می دهند نبود پشتوانه فیزیکی کافی برای حجم عظیم معاملات آن لاین، این بازار را به محیطی مستعد قیمت سازی هدفمند و معاملات صوری بدل کرده است؛ پدیده ای که با ایجاد حباب قیمتی، نه تنها نرخ ها را از واقعیت بازار سنتی جدا می کند، بلکه با کوچک ترین شوک عرضه یا تقاضا، می تواند موجی از زیان و خروج هیجانی سرمایه گذاران خرد را به همراه داشته باشد، نتیجه نهایی چنین چرخه ای، کاهش اعتماد عمومی به بازار طلا و مهاجرت بخشی از سرمایه ها به مسیرهای پرریسک تر، از رمز ارزهای غیرمجاز گرفته تا واسطه گری غیررسمی، خواهد بود.

اجرای کامل ضوابط ابلاغی بانک مرکزی می تواند معادلات بازار سنتی طلا را تغییر دهد. در قیمت گذاری سکه، حذف فشارهای کاذب ناشی از معاملات صوری آن لاین، احتمالاً به کاهش نوسانات لحظه ای و شکل گیری نرخ های واقعی تر منجر خواهد شد. در بازار سنتی طلا، تثبیت نسبی قیمت ها و کاهش شوک های هیجانی می تواند سودجویی دلالان را محدود کند.

در بُعد رفتار سرمایه گذاری مردم، افزایش شفافیت و اطمینان نسبت به پشتوانه معاملات ممکن است اعتماد ازدست رفته بخشی از خریداران را بازگرداند، اما هم زمان با محدودیت های جدید، احتمال کوچ بخشی از سرمایه ها به بازارهای موازی همچون ارز و رمز ارز نیز وجود دارد.

کارشناسان تأکید می کنند موفقیت این طرح وابسته به نظارت مستمر، برخورد قاطع با تخلفات، و همکاری کامل دستگاه هاست؛ در غیر این صورت، بازار تنها از پلت فرم بی ضابطه به بسترهای پنهانی و غیررسمی مهاجرت خواهد کرد، و خطر برای سرمایه های مردم همچنان پابرجا می ماند.