واژه کروچنده که چندی پیش به عنوان واژه مصوب فرهنگستان به جای کرانچی مطرح و با حاشیه های زیادی همراه شد، حالا ممکن است هنوز نیامده به زبان فارسی، خداحافظی کند!

نسرین پرویزی، معاون گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفت وگو با ایسنا، درباره واژه کروچنده و واکنش هایی که نسبت به آن به وجود آمد، می گوید: این واژه که اخیرا مطرح شده، ساخته گروه صنایع غذایی ماست، گروهی با عنوان تغذیه و صنایع غذایی داشتیم سال ها قبل که این مجموعه واژه ها را کار کردند.

کروچیدن را در زبان فارسی داریم به معنای حالت همان چیزی که امروز به آن کرانچی می گویند، بنابراین برای واژه کرانچی استفاده کردیم. کروچنده شباهت آوایی هم دارد.

در بسیاری اوقات، در واژه های عمومی شباهت آوایی خیلی کمک کننده است، مانند پیجر که گذاشته ایم پی جو ؛ زیرا شباهت باعث می شود که آن را به ذهن بسپرند و از آن استفاده کنند. کروچنده را از واژه های زبان فارسی گرفتیم و _َنده هم که پسوند فاعلی است، بنابراین چیزی است که کروچ کروچ می کند و صدای قرچ قرچی که هنگام جویدن زیر زبان و در دهان ما می آید.

او با بیان این که به نظر خود ما در فرهنگستان این واژه طولانی است خاطرنشان می کند: این واژه زمانی که مطرح شد احساس کردیم طولانی است و نیاز است که عوض شود.

پیشنهادی که دکتر حسین سامعی در یکی از رسانه ها دادند، کروچی بود اما دکتر غلامعلی حداد عادل (رییس فرهنگستان) معتقد بودند واژه کروچه شاید به قیاس با کلوچه راحت تر تلفظ شود و بتواند بیان کننده این واژه باشد. به هر حال واژه هایی را که زمانی ساخته ایم و اشکال دارد در جلسات شورا مجددا مطرح می کنیم و تغییرشان می دهیم. این واژه هم اگر تغییر کرد به اطلاع عموم می رسانیم.

ایسنا چندی پیش به نقل از گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی خبری منتشر کرد مبنی بر این که فرهنگستان واژه های کروچنده و کروچندگی را به جای واژه های انگلیسی کرانچی و کرانچینس تصویب کرده و یادآور شده است که کروچنده (کرانچی) به ماده غذایی گفته می شود که هنگام جویدن به دلیل شکنندگی، در دهان صدا ایجاد می کند و کروچندگی (کرانچینس) هم به خاصیت بافت این نوع ماده غذایی اشاره دارد.

در توضیح فرهنگستان همچنین آمده که واژه کروچ کروچ در لغت نامه به معنای آواز چیزهای ترد و شکننده زیر دندان چون قند و نان خشک و خیار و مانند آن است.

رسانه ای شدن این مصوبه موجی از واکنش ها را به همراه داشت؛ از پیشنهادهایی برای کوتاه شدن آن به کروچی که راحت تر تلفظ شود تا طرح این ادعا که این واژه از زبان ها و گویش های دیگر وام گرفته شده است. در این بین حمله به فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم دیده می شد. اما حالا خبر می رسد که این واژه جنجالی ممکن است نیامده برود و شاید چیزی مثل کروچی یا کروچه جای آن را بگیرد.