حسین سیمایی صراف، وزیر بهداشت، در نشست خبری که در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، به آخرین وضعیت مهاجرت نخبگان از کشور و قطعنامه بازگشت تحریم ها از سوی سازمان ملل اشاره کرد.

به گزارش ایسنا، سیمایی صراف گفت: اسنپ بک شامل حوزه های علم نمی شود. طبق پروتکل های یونسکو این تحریم نباید شامل علم، پژوهش و فناوری شود. سال گذشته من در یونسکو اعلام کردم اسناد و قطعنامه های تحریم شامل دانش و پژوهش نمی شود. بنابراین تحریم ها در این حوزه نباید تاثیر بگذارد؛ اما متاسفانه تحریم ها تاثیرات غیرمستقیم خواهد گذاشت. امیدوارم با خلاقیت بتوانیم این تاثیرات را کاهش دهیم.

وزیر علوم اظهار کرد: ما دیدیم تحریم ها را عملا توسعه دادند و به سمت حوزه علم و فناوری کشور کشاندند. منکر نیستم ما احتمالا محدودتر می شویم. امیدواریم در این چند روز باقی مانده برای فعال شدن ماشه اتفاقات خوبی بیفتد؛ اما تحریم های آمریکایی و اروپایی زیاد است. ممکن است تحریم های شورای امنیت تاثیر چندانی دیگر نداشته باشد؛ چرا که ما از بعد از انقلاب محاصره اقتصادی بودیم و ورزیده تر شدیم؛ اگرچه برای لغو تحریم ها تلاش های زیادی انجام می دهیم؛ اما ما به سهم خود تلاش می کنیم آثار تحریم کمتر شود. به طوریکه برای تمدید اشتراک در پایگاه های نشریات بین المللی بیش از 1000 میلیارد تومان دریافت کردیم.

وی با بیان اینکه تعداد استادانی که فرصت مطالعاتی می روند نزدیک به صفر شده است، گفت: در گذشته این عدد به بیش از 2000 نفر می رسید، ما دنبال منابع مالی برای اعزام اساتید به فرصت مطالعاتی هستیم؛ ضمن اینکه دانشجویان را نیز در حوزه هایی نظیر هوش مصنوعی به خارج اعزام می کنیم.

وزیر علوم با بیان اینکه مهاجرت برای کشور یک زیان است، گفت: از سال 2010 تا 2022 ما 12 هزار پژوهشگر داریم که از کشور خارج شدند. اینها کسانی هستند که در ایران تحصیل کردند. ممکن است فارغ التحصیلان ارشد، دکتری یا هیات علمی بودند که از کشور رفتند و در یک نشریه معتبر بین المللی با نام یک پژوهشگاه خارجی مقاله منتشر کردند که طی یک سال 28 هزار مقاله منتشر کردند که اگر این تعداد مقاله با نام یک دانشگاه ایرانی منتشر می شد، رتبه علمی 14 را داشتیم؛ در حالی که الان 17 هستیم.

وزیر علوم به دلایل مهاجرت اشاره کرد و گفت: یکی از این دلایل، اقتصادی است؛ به هر حال پژوهشگران هم زندگی دارند که با حمایت های مالی ما زندگی آن ها تامین نمی شود، یکی دیگر از این دلایل، منزلت اجتماعی است که آنچنان که باید رعایت نمی شود. این یک دلیل مهاجرت است؛ البته عده ای نیز به دلیل جذابیت های مقصد، امکانات پژوهشی و انتخاب های شخصی افراد بر می گردند.

وی تصریح کرد: ما چند تفاهم نامه برای احداث آزمایشگاه های ملی و مرجع امضا کردیم که جدیدترین آن اخیرا با معاونت علمی بود که هر کدام یک همت برای احداث آزمایشگاه های جدید اختصاص می دهند.

دکتر حسین سیمایی صراف در ادامه به آخرین وضعیت اصلاح سهمیه های ورود به دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: اصلاح سهمیه های کنکور از مطالبات اولیه رییس جمهور بود تا موضوع سهمیه ها با هدف تامین عدالت آموزشی ساماندهی شود.

وی در ادامه تصریح کرد: سهیمه های گوناگون برای ورود به دانشگاه ها در طول سال ها شکل گرفته است؛ برخی از این سهمیه ها امروزه محتوی و موضوعیت خود را از دست داده و فقط اسم آن باقی مانده است.

وزیر علوم تاکید کرد: ما در وزارت علوم به همراه وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد، مطالعات وسیع و گسترده ای برای اصلاح سهمیه های کنکور کردیم که چگونه این وضعیت را بهبود ببخشیم.

وی گفت: چندین بار پیشنهاد اصلاح سهمیه های کنکور آماده و به رییس جمهور تقدیم شد و ما سه بار پیشنهاد را بردیم و هر بار ایشان نقطه نظراتی داشتند که ما این نظرات را اعمال کردیم.

وزیر علوم تاکید کرد: خوشبختانه سهمیه ها نظم و نسق خوبی پیدا کرد که اگر منتشر شود رضایت بخش خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: مشکل ما در بخش سهمیه های کنکور این است که برخی از این سهمیه ها توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و بخشی نیز توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده، اگر هماهنگی در این زمینه وجود داشته باشد و تفاهمی شکل بگیرد تا یک مرجع در این زمینه تصمیم گیری کند، وضعیت سهمیه ها بهبود خواهد یافت.

وی با بیان اینکه دانشگاه خانه احزاب نیست و دانشجو نباید ابزار دست سیاسی ها باشد، گفت: دانشجویان به این بلوغ رسیدند که استقلال داشته باشند.

وی با بیان اینکه دانشجویان و دانشگاه ها باید نسبت به جامعه و پیرامون خود حساس باشند، گفت: ما با نهاد رهبری در دانشگاه ها روابط دوستانه ای داریم و به لحاظ خط و مشی گذاری در دانشگاه ها با نهاد مرکزی نمایندگی رهبری همکاری خوبی داریم و اختلاف نظری وجود ندارد. فکر می کنم بستر برای جنب و جوش دانشجویان بهتر فراهم خواهد بود.

وزیر علوم در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا عفو رهبری شامل دانشجویان می شود، گفت: عفو رهبری شامل دانشجویانی می شود که در زندان هستند، تعداد این دانشجویان تا جایی که من می شناسم بیش از 3 یا 4 نفر نیست؛ البته بنده قبل از عفو رهبری دنبال گره گشایی در کار این افراد بودم. شروع عفو از درخواست شروع می شود وقتی افراد درخواست عفو نمی کنند، شامل عفو نمی شوند.

وی تاکید کرد: در دولت فعلی تعداد 300 نفر به مدت یک، دو و سه ترم محروم شده بودند که همه این افراد به کلاس های درس برگشتند و کسانی که مشکل سنوات پیدا کرده بودند، نیز مشکلشان برطرف شد.

وی در خصوص برنامه وزارت علوم برای تغییر مدیریت دانشگاه ها نیز گفت: بنده قبلا نیز اعلام کردم صرف اینکه کسی قبلا رییس بوده دلیلی برای تغییر نیست. مواردی که روسای دانشگاه ها تغییر کردند با چند هدف بود؛ یک اینکه روسای دانشگاه ها باید گفتمان دولت و رییس جمهور را قبول داشته باشند؛ دوم اینکه مدیریت این مراکز در سطح دانشگاه مورد قبول باشد به این جهت تمامی روسا دانشگاه ها را مستقیم یا غیر مستقیم با نظرخواهی اعضای هیات علمی انتخاب کردیم؛ بنابراین مدیران توانمند نیز تا پایان حکم شان به مسئولیت خود ادامه خواهند داد.

وی در ادامه به تشریح برنامه ها و سیاست های کلان حوزه آموزش عالی پرداخت و گفت: امروزه دانشگاه از آموزش شروع می شود و تا مرحله فناوری و نوآوری ادامه می یابد؛ به طوری که یک سر دانشگاه را داخل دانشگاه و سر دیگر را در پارک های علم و فناوری می بینیم.

وی با بیان اینکه فعالیت های پارک ها از دهه 70 شروع شد، گفت: امروز تعداد پارک ها از یک به 50 پارک رسید و بیش از 160 هزار فناور در این پارک ها مستقر هستند که سال گذشته 129 همت درآمد داشتند. این پارک ها تکنولوژی را توسعه و ارتباط دانشگاه و صنعت را شکل می دهند.

وزیر علوم گفت: ما چهار نسل دانشگاهی داریم که نسل اول آموزش محور بود، در این مرحله دانشگاه چندان پژوهش محور نبوده است. در نسل دوم که پژوهش محور بود، علم و دانش تولید می شود. در نسل قبلی ما با کلاس و کتابخانه سرکار داشتیم در نسل دوم با آزمایشگاه های بزرگ نیز مواجه بودیم. ما تا سال 57 دانشگاه های صرفا آموزش محوری داشتیم.

سیمایی صراف ادامه داد: دوره های تحصیلات تکمیلی، تولید پایان نامه، تاسیس پژوهشکده و پژوهشگاه ها در نسل دوم دانشگاه ها تولید شد. در نسل سوم دانشگاه ها فناور و کارآفرین و ایده ها محصول محور شدند؛ در این مرحله پارک ها تاسیس شد تا زنجیره آموزش، پژوهش و فناوری تکمیل شود.

وزیر علوم به نسل چهارم دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: دانشگاه با مسئولیت اجتماعی فعالیت می کند در واقع دانشگاه باید حل مسئله کند و باید برای توسعه، فرهنگ و ایجاد جامعه کشور تعهد داشته باشد. این دانشگاه مسئولیت پذیر و پاسخگوست؛ به دنبال تاثیرات اجتماعی و اقتصادی است. دانشگاه های پیشرو در دنیا نیز با این ویژگی فعالیت می کنند.

وی تاکید کرد: امروزه همه دانشگاه های ما در یک سطح نیستند؛ اما دانشگاه های متعددی داریم که هر چهار مسئولیت فوق را به دوش می کشند.

وزیر علوم افزود: متاسفانه بسیاری از دانشجویان ما با دانشگاه نوآور و فناور آشنا نیستند و حتی پارک های ما را نمی شناسند. باید این بخش دانشگاه را به دانشجویان بشناسانیم تا انگیزه لازم را پیدا کنند.

وی به برنامه آمایش آموزش عالی اشاره کرد و گفت: این برنامه ابتدا به عنوان تکلیف از سوی رهبری محول شد پس از آن به عنوان قانون از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. هدف از این برنامه کیفیت آموزش عالی است. گاهی گفته می شود که 2300 دانشگاه در کشور داریم که این عدد عجیب است؛ گاهی گفته می شود چین هم این حدود مرکز آموزشی دارد.

سیمایی صراف گفت: تعداد دانشگاه های دولتی ما 105 دانشگاه است. پیام نور یک دانشگاه ملی است که بیش از 400 شعبه دارد. یا دانشگاه آزاد و علمی کاربردی نیز به این صورت است. اگر ما شعبه های این مراکز را در نظر نگیریم ما 110 دانشگاه در کشور داریم. بنابراین آمار 2300 مرکز دانشگاهی صحیح نیست. اگر واحدهای کلی دانشگاه ها را اعلام کنیم، در مجموع 1800 دانشگاه داریم.

وی خاطرنشان کرد: ما معتقد هستیم باید دانشگاه با هدف کیفی سازی سامان پیدا کنند گسترده شدن دانشگاه برای ما آزار دهنده است این تعداد واحدهای دانشگاه کیفیت را کاهش یافته است. برای این برنامه وزارت علوم برای هر استان پرونده هایی به سرانجام رسانده؛ اما موفق نشده است.

وزیر علوم افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به این وزارت خانه مهلت یک ماهه داد تا پیشنهاد آمایش خود را به این شورا ارائه دهند.

وی در ادامه به رویکرد وزارت علوم در حوزه فرهنگ اشاره کرد و گفت: در این دوره من به مقوله فرهنگ در دانشگاه ها و مقوله فرهنگی توجه ویژه ای کردم. ما بخش فرهنگ را بخش تزیینی و زینت مجالس ندیدیم و معتقدم هستم دانشگاه پیشرو، دانشگاهی فرهنگی است.

وزیر علوم با بیان اینکه انجمن ها و تشکل ها می توانند دانشگاه ها را به یک مرکز فرهنگی تبدیل کنند، اظهار کرد: بنده جلساتی با تشکل های دانشجویی و همچنین رویدادهای بزرگ فرهنگی برگزار کردیم. ما کارهای فرهنگی را به دست دانشجویان سپردیم تعداد تشکل هایی که بازگشایی شدند، بیشتر شده است تمام نمایندگان وزیر علوم در هیأت های نظارت تغییر کرده و رویکرد ما که همان تعامل و وفاق است، در این فعالیت ها حاکم شده است. اگر جایی مشکل باقی مانده است، گزارش آن را به من اطلاع دهند.

سیمایی صراف در مورد سوال یکی از خبرنگاران در مورد تأمین امنیت دانشگاه، گفت: پس از داستان پر غم امیر محمد خالقی کارگروهی تشکیل دادم که امنیت معابر دانشگاهی تأمین شود. علی رغم اینکه دانشگاه مدعی بود که تأمین امنیت معابر باید توسط پلیس و تأمین روشنایی معابر توسط دانشگاه انجام شود؛ ولی من دستور دادم دانشگاه ها تأمین روشنایی معابر اطراف دانشگاه ها را انجام دهند. همچنین از بخش خصوصی پلیس و نگهبانی برای تأمین امنیت استفاده کنند. عملکرد این کارگروه حدود دو ماه قبل منتشر شد، اگر پیشنهادی در این زمینه وجود دارد، مطرح شود.

وزیر علوم درباره استقلال دانشگاه ها نیز گفت: ما معتقدیم و می توانیم و تعهد می دهیم اگر آزادی نسبی در حدود آموزشی و اداری استخدامی به دانشگاه بدهیم دانشگاه از 30 تا 50 الی 60 درصد از منابع دولت جدا می شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال دانشجو 45 ساعت وقت آزاد دارد و دانشگاه می تواند دروس را کاهش دهد، سنوات کم تر و هزینه ها کم شود، الان 30 درصد دانشجویان دکتری ما سنواتی هستند دانشجوی کارشناسی ارشد در بیشتر کشورها دو ترم است.

وی در خصوص خروجی جلسات دولت و دانشگاه ها گفت: کشور ما نیازمند توسعه علمی است دانشگاه مدعی است برای چالش های کشور راه حل دارم دولت ها همیشه از دانشگاه خواسته اند که مشکل را حل کنند؛ لذا رییس جمهور با توجه به آسیب شناسی نوع رابطه دانشگاه و دولت مدل دیگری را انتخاب کردند و به یک الگو برای رابطه دانشگاه و دولت برای حل مسائل ملی رسیدیم.

وی افزود: در الگویی که پزشکیان طراحی کرده، قرار است نمایندگان دولت در هر مرحله از تصمیمات حضور داشته باشند و دانشگاه ها در کنار مجریان دولت کار کنند، مساله آب به دانشگاه تهران محول شده است، دانشگاه تهران کانون حل این چالش است نهادهای دیگر هم هستند تا بتوانند یک نسخه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تحویل دولت دهند، یک نسخه سیاستی به دولت ارائه شده و راه حل ها به اجرا گذاشته شده است دکتر پزشکیان از رابطه دولت و دانشگاه کوتاه نیامده است.

وزیر علوم درباره ارتباط دانشگاه و صنعت گفت: ارتباط صنعت و دانشگاه از مسائل پیچیده است در کشورهای دیگر هم مطرح است و یکی از مطالبات رهبری نیز است که رهبری عنوان کردند تحقیقات در دانشگاه ها نباید حبس شود. در سامانه نان 22 هزار و 585 نیاز ثبت شده که سال گذشته 33 مورد منجر به قرارداد شده است؛ ولی امسال 137 مورد نیاز منجر به قرار داد شده است.

وی افزود: در سامانه ساطع 14 هزار و 670 طرح ثبت و 200 قرار داد منعقد شده است. ما نیاز به کار بیشتر داریم الان حدود 12 هزار قرار داد با صنعت داریم؛ در حالی که هیئت علمی دانشگاه دولتی ما 35 هزار نفر است؛ یعنی یک سوم دانشگاه با صنعت مرتبط است.

سیمایی افزود: چند مدل جذب دانشجو با محوریت صنعت داریم 8 هزار و 430 دانشجوی ارشد به شیوه استاد محور جذب شده اند و 577 دانشجوی دکتری تخصصی استاد محور نیز داریم همچنین دوره پسا دکتری در صنعت داریم که در حل مسائل کشور موثرند، رهبری نیز مجوز 500 امریه محققان پسا دکتری را صادر کرده اند.

وی درباره خوابگاه ها گفت: خوابگاه کافی نداریم آن مقدار که داریم بخشی فرسوده هستند دوست داریم وضعیت بهتر شود از سال گذشته بودجه تعمیر و احداث خوابگاه ها را افزایش دادیم. متاسفم بگویم که ما در دانشگاه ها خدماتمان را کمونیستی ارائه می کنیم مسئولیت خدمات را می گیریم، خدمات ارائه می دهیم و رضایتی هم وجود ندارد، سال گذشته بیش از 11 همت پول تغذیه دادیم. بالای 22 درصد بوجه دانشگاه ها صرف تغذیه می شود. اکنون تغییراتی شروع شده است و در یکی از دانشگاه ها یکی از صنایع غذایی بزرگ خدمات ارائه خواهد داد، یک فود کورت کوچک دانشجویی تشکیل می شود و در 17 دانشگاه رستوران مکمل راه اندازی شده که امسال فعال می شوند.