به گزارش دنیای اقتصاد، بخشی از این افت به دلیل اضافه جهش سال قبل بود و قسمت دیگر ماجرا نیز مرتبط با خوش بینی هایی بود که در اثر آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا ایجاد شده بود. اما از اوایل خرداد، خوش بینی های مذاکراتی رنگ باخت و در ادامه جنگ تحمیلی 12روزه نیز بر وضعیت کشور سایه افکند. در چنین شرایطی، صندوق های طلا مجددا به مدار توجه بازگشتند و نه تنها افت های ابتدای سال در این صندوق ها جبران شد؛ بلکه بازدهی این صندوق ها از ابتدای سال وارد محدوده مثبت شد.

بررسی بازدهی صندوق های طلا از ابتدای سال نشان می دهد که صندوق زروان با رشد 14درصدی، در صدر جدول کسب بازدهی صندوق های طلا قرار گرفته است. صندوق های مثقال و جواهر نیز در رتبه بعدی قرار دارند. صندوق گلدیس هم 6درصد رشد را به ثبت رسانده است و ضعیف ترین عملکرد را در میان صندوق های طلا داشته است. در پایان سال گذشته، 21صندوق طلای فعال در بازار وجود داشت که هر 21صندوق، با بازدهی مثبت از ابتدای سال همراه بوده اند.

در سال 1403، بازار طلا و سکه بار دیگر توانست نقش تاریخی خود را به عنوان پناهگاه امن سرمایه گذاران ایرانی ایفا کند؛ بازاری که در رقابت با سایر بازارهای دارایی، به ویژه بورس، توانست رشدی چشم گیر را به ثبت برساند و نگاه ها را به سوی خود جلب کند. نوسانات شدید ارزی، تورم فزاینده، نگرانی های سیاسی و امنیتی و همچنین ابهامات اقتصادی، بستر مساعدی برای جهش قیمت ها در بازار طلا و سکه فراهم کرد. در چنین شرایطی، صندوق های سرمایه گذاری طلا نیز از این رشدها بی نصیب نماندند و توانستند در سال گذشته، بازدهی های قابل توجهی را نصیب سرمایه گذاران خود کنند. شاخص صندوق های طلا که میانگین بازدهی این صندوق ها را نشان می دهد؛ در سال گذشته، 132درصد رشد را تجربه کرد. در مقابل، بازار سهام در سال گذشته از چند جهت با چالش های ساختاری و روانی روبه رو بود.

از افت سودآوری شرکت ها به دلیل قیمت گذاری دستوری گرفته تا عدم قطعیت نسبت به سیاست های اقتصادی دولت، همه و همه باعث شدند که شاخص های بازار سرمایه در رقابت با طلا و ارز، عملکردی ضعیف تر از خود نشان دهند. همین ناکامی نسبی بورس در جذب نقدینگی، سبب شد سرمایه گذاران حقیقی بخش عمده ای از منابع خود را به سمت دارایی هایی مانند طلا و سکه سوق دهند.

اما رشد افسارگسیخته بازار طلا و سکه در سال گذشته، در بهار 1404 با موجی از عرضه ها مواجه شد. قیمت ها که در بسیاری از مقاطع به صورت هیجانی رشد کرده بودند، در ابتدای سال جدید با فشار فروش از سوی دارندگان طلا و سکه (چه در قالب فیزیکی و چه از طریق صندوق ها) مواجه شدند. نتیجه این اتفاق، افت قیمت در بازار فیزیکی و کاهش ارزش خالص دارایی (NAV) صندوق های طلا بود. در نتیجه، بسیاری از صندوق های طلا در بهار امسال با افتی در حدود 20 درصد روبه رو شدند. این افت، در شرایطی رخ داد که بازار سهام برخلاف انتظارات، در هفته های ابتدایی سال توانست بازدهی مثبتی ثبت کند.

برخی از گروه های بورسی از جمله فلزات، پالایشی ها و حتی خودرویی ها، با توجه به رشد نرخ دلار بازار آزاد، دلار توافقی و زمزمه هایی از آزادسازی قیمتی، توانستند بازدهی معقولی را در کارنامه خود ثبت کنند. همین موضوع باعث شد که در نگاه کوتاه مدت، بورس از منظر بازدهی نسبت به طلا در موقعیت بهتری قرار گیرد. به گونه ای که در پایان معاملات روز 28 اردیبهشت 1404، شاخص کل رشد 20درصدی را از ابتدای سال به ثبت رسانده بود و صندوق های طلا هم حدود 20درصد افت قیمتی را تجربه کرده بودند.

با آغاز درگیری نظامی 12روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی، فضای بازارهای مالی مجددا متحول شد. شوک سیاسی و امنیتی ناشی از این درگیری، بی ثباتی اقتصادی و ارزی را در پی داشت و نرخ دلار به سطوح بالاتر از 90 هزار تومان صعود کرد. این وضعیت باعث شد تا بازار طلا و سکه بار دیگر در مرکز توجه قرار گیرد. هجوم سرمایه گذاران به بازار طلا نه تنها در معاملات فیزیکی، بلکه به طور مشخص در صندوق های طلا نیز بازتاب یافت؛ به طوری که در نخستین روزهای بازگشایی پس از تعطیلی جنگ، صندوق های طلا با ورود سنگین پول حقیقی همراه شدند.

این چرخش ناگهانی در جریان نقدینگی، بار دیگر رقابت میان بورس و طلا را به سطح اول تحلیل های سرمایه گذاری بازگرداند. درحالی که بازار سهام همچنان با فشار عرضه و فقدان خریدار موثر روبه رو بود؛ بازار طلا توانست با اتکا به رشد قیمت جهانی طلا و افزایش نرخ ارز، بخشی از افت های بهار را جبران کند. استقبال مجدد از طلا، به ویژه در شرایط نااطمینانی، نشان داد که طلا هنوز هم جایگاه تثبیت شده ای در ذهن سرمایه گذاران ایرانی دارد.

از ابتدای سال جاری شمسی، بهای هر اونس طلا در بازار جهانی با رشد 20درصدی همراه شده و به 3هزار و 700دلار رسیده است. دلار در بازار آزاد نیز که این روزها در حوالی 100هزار تومان معامله می شود؛ عملا بازدهی خاصی از ابتدای سال به ثبت نرسانده است و در حوالی همان مقادیر پایانی سال گذشته قرار دارد. این موضوع باعث شده تا رشد قیمت ها در بازار طلا و سکه در سال جاری ادامه دار باشد.

ضمن این که دلار با این که از ابتدای سال بازدهی چندانی نداشته؛ اما از کف 80هزار تومانی که در جریان مذاکرات ایران و آمریکا تجربه کرد؛ بالاتر آمده است و تجمیع این موارد، نخست به برگشت قیمت ها در بازار طلا و سکه و همین طور صندوق های طلا منجر شده و از سویی دیگر، بازدهی مثبت را در این صندوق ها رقم زده است.