از امروز که روز بیست وپنج شهریورماه 1320 است عموم ملت از کشوری و لشکری ولیعهد و جانشین قانونی مرا باید به سلطنت بشناسند و آن چه از پیروی مصالح کشور نسبت به من می کردند نسبت به ایشان منظور دارند. پیش از ظهر سه شنبه 25 شهریور 1320، بیست ودو روز پس از حمله متفقین از شمال و جنوب به ایران، محمدعلی فروغی نخست وزیر وقت با نفس های به شماره افتاده و سراسیمه در مجلس شورای ملی حاضر و طی نطقی خبر مهمی را به اطلاعت مجلس و ملت ایران رساند. خبر کناره گیری رضاشاه پهلوی از سلطنت بود. فروغی طی این نطق متن کامل استعفانامه شاه را برای نمایندگان خواند. این استعفا که در کاخ مرمر تنظیم شده بود، انتقال زمام سلطنت به ولیعهد و آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی را اعلام می کرد. نخست وزیر در ادامه، توضیحاتی کوتاه درباره شرایط پیش آمده، جایگاه جانشین جوان و تعهد به رعایت قانون اساسی و جبران برخی تعدیات گذشته بیان کرد. در ادامه متن این نطق را به نقل از روزنامه اطلاعت، سه شنبه 25 شهریور 1320 می خوانید: یکی از مهم ترین قضایا و امور را که واقع شده است باید به عرض مجلس شورای ملی و به اطلاع عموم ملت برسانم و متاسفم که با این کسالت مزاج و این که نفس ندارم و قضیه هم طوری به سرعت انجام گرفته است، هیچ مجالی نداشته ام که فکری بکنم تا بیاناتی که در این جا می کنم مرتب باشد.  از این جهت معذرت می خواهم و اگر ملاحظه فرمودند که قدری بیاناتم نامرتب است معذورم دارید و آن قضیه این است که اعلیحضرت رضاشاه پهلوی به موجباتی که حالا خواهم خواند اراده کردند که از سلطنت کناره کنند و امر سلطنت را به جانشین قانونی خودشان تفویض فرمایند. ایشان استعفانامه ای نوشتند و والاحضرت همایون ولایتعهد زمام امور را به دست گرفتند. استعفانامه ایشان این است: نظر به این که من همه قوای خود را در این چند ساله مصروف امور کشور کرده و ناتوان شده ام حس می کنم که اینک وقت آن رسیده است که یک قوه و بنیه جوان تری به کارهای کشور که مراقبت دائم لازم دارد بپردازد و اسباب سعادت و رفاه ملت را فراهم آورد. بنابراین امور سلطنت را به ولیعهد و جانشین خود تفویض کردم و از کار کناره نمودم. از امروز که روز بیست وپنج شهریورماه 1320 است عموم ملت از کشوری و لشکری ولیعهد و جانشین قانونی مرا باید به سلطنت بشناسند و آن چه از پیروی مصالح کشور نسبت به من می کردند نسبت به ایشان منظور دارند. کاخ مرمر تهران به تاریخ 25 شهریور 1320 امضا... |